Canh Tiến làng nhiều “không”
Làng Canh Tiến thuộc xã Canh Liên (huyện Vân Canh) nằm ở đầu nguồn hồ Núi Một, cả làng có 126 hộ, với 464 nhân khẩu (thuộc các dân tộc Ba Na, Chăm, Kinh, Tày, H’re) cuộc sống của bà con chủ yếu làm ruộng và chăn nuôi. Tuy đời sống bà con có cải thiện hơn trước, nhưng vẫn còn nhiều vất vả vì làng còn nhiều cái “không”.
Máy phát điện cung cấp cho làng Canh Tiến hỏng hơn 1 năm nay chưa được sửa chữa.
Trưởng làng Đinh Văn Tào tâm sự: Tiếng là làm ruộng, nhưng ruộng đất ít chỉ có 20 ha, bình quân 1 nhân khẩu hơn 400 m2. Ruộng ít vậy lại chỉ sản xuất được 1 vụ bấp bênh chủ yếu hưởng nước trời, năm nào mưa thuận gió hòa thì còn có thu hoạch, gặp năm hạn là coi như mất trắng. Bên cạnh, bà con còn sống nhờ dưới tán rừng như bẻ lá nón, lượm chò chai (dầu rái), lấy mật ong theo mùa vụ. Gần đây một số hộ được Ban quản lý rừng phòng hộ Vân Canh khoán bảo vệ rừng nên cũng có thêm thu nhập. Tuy nhiên, đại đa số đời sống của bà con còn nhiều khó khăn do thiếu nước sạch, không điện, không đài, không sóng điện thoại di động, không có cơ sở chăm sóc y tế, đặc biệt không có đường đi ra bên ngoài nên cái khổ vẫn còn đeo bám.
Hôm trước Tết Bính Thân, chúng tôi có dịp theo đoàn công tác của thị xã An Nhơn đến thăm chúc Tết bà con làng Canh Tiến. Do không có đường bộ, cả đoàn đi bằng ghe máy chạy trong lòng hồ mất 45 phút thì đến nơi. Cảm nhận của đoàn công tác, tuy cơ sở hạ tầng giao thông có 2km đường làng được đúc bê tông, nhưng đường ra bên ngoài đến huyện Vân Canh phải băng qua núi, đèo cách trở nên mọi giao lưu bên ngoài bà con đều đi thuyền đến chân hồ đập Núi Một, rồi đi xe máy ra chợ Nhơn Tân (TX An Nhơn) bán nông sản, mua hàng hóa tiêu dùng đem về. Khi đau ốm chủ yếu ra Trung tâm y tế TX An Nhơn điều trị. Đó là nói trong điều kiện thời tiết tốt, còn vào mùa mưa bão thì hầu như làng bị cô lập với bên ngoài. Hơn nữa, tuy có máy phát điện nhà nước trang bị nhưng máy hỏng hơn năm nay bà con không có điện để dùng.
Bể nước sinh hoạt bị hư hỏng trở thành chỗ để cho dê nằm.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, bà con làng Canh Tiến còn đối mặt với nhiều khó khăn khác, đó là: huyện đầu tư xây dựng 9 bể nước và lắp đường ống lấy nước từ thác Đổ đưa về làng cho bà con sử dụng, thì hiện 5 cái đã hư hỏng. Việc chăn nuôi cũng không dễ dàng gì. Tháng 1.2016 do không tiêm phòng vắc-xin đàn trâu, bò bị bệnh lở mồm long móng nhiều con chết, huyện phải cử thú y về điều trị bệnh, đến nay đàn gia súc tạm ổn định. Cả làng hiện nuôi 300 con bò, 15 con trâu, 100 con dê chủ yếu là chăn thả tự nhiên nên nguy cơ xảy ra dịch bệnh là điều khó tránh khỏi.
Ông Đinh Văn Lương (67 tuổi), một người dân địa phương, bộc bạch: “Năm qua được Nhà nước hỗ trợ cất nhà cho 57 hộ nghèo trong làng, nên bà con ở trong ngôi nhà mới ăn Tết vui hơn. Làng Canh Tiến gần đây có thay đổi, đời sống so với trước đây cũng bớt khổ hơn; tuy hộ đói không còn, nhưng hộ nghèo vẫn còn quá nhiều”.
Mong muốn của Trưởng làng Đinh Văn Tào là chính quyền các cấp và ngành chức năng sớm xem xét, triển khai mở đường qua đèo Sam đến xã Canh Hiệp để bà con thuận lợi đi lại đến trung tâm hành chính huyện và mở con đường dưới lòng hồ Núi Một đến xã Nhơn Tân để nông sản làm ra dễ thông thương mua bán. Hơn nữa, bà con cần được sử dụng điện lưới quốc gia để sử dụng trong sinh hoạt, sản xuất.
XUÂN THỨC