Kỷ niệm 88 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21.6.1925-21.6.2013):
Chân thật là phẩm chất hàng đầu của thông tin
Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh Võ Xuân Phụng
Nhân kỷ niệm 88 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà báo Bình Ðịnh Võ Xuân Phụng đã dành cho PV Báo Bình Ðịnh một cuộc trò chuyện cởi mở về nghề báo và trách nhiệm của người làm báo.
* Thưa ông, nhân ngày báo chí, vẫn không thừa khi chúng ta một lần nữa nhắc đến trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của nhà báo?
- Trong xã hội chúng ta ngày nay, nhà báo là người cầm nắm và xử lý thông tin, sản phẩm thông tin sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống con người và xã hội. Mỗi bài báo, tin tức được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng đều có ảnh hưởng lớn đến cộng đồng xã hội. Thông tin chính xác từ báo chí sẽ góp phần nâng cao tri thức xã hội, nhưng thông tin sai sự thật thì đôi khi sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tổ chức, cá nhân. Nhà báo chỉ cần sơ sẩy là có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với đời sống, sự nghiệp một cá nhân hoặc một cộng đồng xã hội. Vì vậy hoạt động báo chí cần phải tuân theo các chuẩn mực đạo đức nghiêm khắc. Ví dụ, chỉ vì những thông tin thất thiệt như: ăn bưởi gây ung thư, một số loại nông sản nhiễm độc... mà người nông dân, người làm vườn ở một số địa phương trong cả nước phải điêu đứng một thời gian trước khi được giải oan.
Trong 3 năm liên tục gần đây, tỉ lệ sai sự thật trong những thông tin, vụ việc mà báo chí đưa ra là 5 - 10%. Có nhiều loại thông tin sai và trong đó số ít là do bịa đặt, thêm bớt - đây là sai phạm nặng nề nhất của đạo đức người làm báo. Khuyết điểm phổ biến nhất của nhà báo dẫn đến thông tin sai sự thật là làm báo không cẩn trọng trong xử lý nguồn tin. Báo chí cần phải đưa tin nhanh và kịp thời, nhưng nếu phải lựa chọn giữa nhanh và đúng thì về nguyên tắc, lựa chọn đầu tiên là thông tin đúng. Chân thật là phẩm chất hàng đầu của thông tin.
Cẩn trọng trong công việc là trách nhiệm và nghĩa vụ công dân của nhà báo với xã hội. Yêu cầu số một của nghề báo là phải đảm bảo tính khách quan của báo chí và tính trung thực của nhà báo.
* Với chức năng là một hội nghề nghiệp, thời gian qua, Hội Nhà báo tỉnh đã có những hoạt động gì để hỗ trợ nghiệp vụ, nhắc nhớ các phóng viên, hội viên nhà báo trong tỉnh luôn nâng cao tinh thần trách nhiệm với công việc?
- Cũng nhằm khẳng định tầm quan trọng của tính trung thực trong nghề báo, vừa qua, Hội Nhà báo tỉnh đã tổ chức Hội thảo “Đạo đức nghề báo trong tác nghiệp và xử lý nguồn tin”, theo hướng dẫn của Hội Nhà báo Việt Nam. Xuất phát từ thực tế một số trường hợp báo chí vi phạm như sao chép, không trung thực khi sử dụng, đăng tải thông tin, hội thảo đề ra vấn đề phải tôn trọng bản quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ, đồng thời đảm bảo tính khách quan, sự trung thực của thông tin đưa ra. Như chuyện nhà báo khi nhập vai điều tra thì phải biết tự bảo vệ mình, không nên đi quá giới hạn dẫn đến vi phạm pháp luật, đạo đức nghề nghiệp.
Cẩn trọng trong công việc là trách nhiệm và nghĩa vụ công dân của nhà báo với xã hội.
- Trong ảnh: Phóng viên Đài PTTH Bình Định tác nghiệp. Ảnh: VĂN LƯU
Nói tóm lại, trung thực là yêu cầu tất yếu của nghề báo. Theo tôi, cơ quan báo chí phải có cơ chế bảo vệ phóng viên của mình và có quy tắc đạo đức riêng để bảo vệ, đồng thời giữ gìn sự trung thực của nghề báo.
Bên cạnh đó, Hội Nhà báo tỉnh còn có các hoạt động nhằm nâng cao nghiệp vụ, tạo điều kiện giao lưu cho hội viên như: Tổ chức các khóa bồi dưỡng kỹ năng làm báo, phối hợp với Báo Bình Định tổng kết cuộc thi và trao thưởng ảnh báo chí “Khoảnh khắc đẹp” đăng trên báo Bình Định; xuất bản 2 số tạp chí Người làm báo Bình Định, trong đó có nội dung trao đổi chuyên môn, nghiệp vụ trong tác nghiệp báo chí; tổ chức chuyến đi thực tế thăm, tặng báo xuân, giao lưu với chiến sĩ biên phòng; phối hợp tổ chức trưng bày 100 bức ảnh báo chí, ảnh nghệ thuật tại Trung tâm VHTT tỉnh; CLB nhà báo nữ tổ chức sinh hoạt, trao thưởng các nhà báo nữ nhân dịp kỷ niệm 88 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21.6...
* Trong thời gian tới, Hội Nhà báo tỉnh có những hoạt động gì để nâng cao chất lượng hoạt động hội, qua đó tạo điều kiện cho phóng viên, hội viên nhà báo thực hiện tốt nhiệm vụ người đưa tin, thưa ông?
- Sắp tới, Hội Nhà báo tỉnh sẽ tổng kết 10 năm Giải thưởng báo chí tỉnh Bình Định, qua đó nhìn lại sự đóng góp của báo chí trong sự phát triển KT-XH của tỉnh, đồng thời khắc phục những thiếu sót, hạn chế để ngày càng có nhiều hơn nữa những tác phẩm báo chí chất lượng cao, ngang tầm với chất lượng báo chí cả nước, phấn đấu đạt giải báo chí quốc gia. Hội cũng sẽ tiếp tục triển khai có hiệu quả Đề án của Chính phủ về hỗ trợ sáng tạo tác phẩm báo chí chất lượng cao năm 2013. Việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, gắn với thực hiện 9 điều quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam sẽ được Hội tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các chi hội, hội viên đẩy mạnh...
* Cảm ơn ông!
NGUYÊN SƯƠNG (Thực hiện)