“Công nghệ hóa” quản lý khám chữa bệnh: Nhiều “cái khó” trì kéo tiến độ
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong quản lý khám chữa bệnh (KCB) và thanh toán BHYT là yêu cầu bức thiết để hiện đại hóa ngành Y tế. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản khiến tiến độ “công nghệ hóa” chưa đạt yêu cầu đặt ra.
Phát biểu tại hội nghị trực tuyến về đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong quản lý KCB và thanh toán BHYT do Bộ Y tế tổ chức đầu tháng 2.2016, Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn bày tỏ lo lắng khi Bộ Y tế và các đơn vị liên quan đã nỗ lực nhưng công tác triển khai vẫn chưa đạt yêu cầu. Thứ trưởng ấn định thời hạn để các Sở Y tế hoàn thành việc ứng dụng CNTT trong quản lý KCB và thanh toán BHYT là trước 30.6.2016.
Đụng đâu cũng... khó
Một điểm dễ nhận thấy là vẫn còn nhiều khoảng trống trong hệ thống CNTT ở các cơ sở KCB. Chưa kể mạng lưới các phòng khám đa khoa khu vực, trạm y tế (TYT) xã, vẫn còn 5 cơ sở KCB tuyến tỉnh chưa có phần mềm quản lý KCB, gồm Bệnh viện Tâm thần, Bệnh viện Phục hồi chức năng (PHCN), Trung tâm Da liễu, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Trung tâm Phòng chống sốt rét và các bệnh nội tiết.
“Công nghệ hóa” giúp nhân viên TYT xã Phước An nhẹ nhàng hơn trong khâu thống kê, báo cáo.
Thêm vào đó, vẫn còn 10 TYT chưa có đường truyền internet, tập trung ở các địa bàn miền núi. Chưa có internet đã đành, bộ máy tính duy nhất được dự án VAHIP trang bị từ năm 2011 của TYT xã Bok Tới (huyện Hoài Ân) cũng đã hỏng sau 1 năm sử dụng. “Cần làm báo cáo thống kê thì xin mẫu rồi viết tay; cũng có khi nhờ máy của UBND xã”, Trưởng trạm Đinh Văn Quyết ngán ngẩm cho biết.
Theo nhận định của Sở Y tế, việc kết xuất dữ liệu thanh toán BHYT tại các đơn vị đều phải kết hợp giữa phần mềm và thủ công do phần mềm thiếu đồng bộ, chưa cập nhật đầy đủ thông tin theo quy định của Bộ Y tế, chưa thực hiện kết nối giữa các tuyến và với cơ quan BHXH để thanh toán chi phí KCB BHYT. Trong khi đó, các đơn vị cung cấp phần mềm đều ở ngoài tỉnh nên việc bảo trì, bảo dưỡng, cập nhật phần mềm chưa đảm bảo được tiến độ theo yêu cầu.
Khó khăn còn từ danh mục kỹ thuật và giá dịch vụ KCB trong thời gian qua có nhiều thay đổi, chưa được đồng bộ. Hiện có nhiều văn bản quy định về danh mục kỹ thuật và giá dịch vụ KCB được áp dụng đồng thời (Quyết định 23, Thông tư liên tịch (TTLT) 03, TTLT 04, TT 43, TT 50, TTLT 37). Từ tháng 3.2016, lại phải tính giá khác nhau cho đối tượng có và không có BHYT theo TTLT 37 nên việc ứng dụng CNTT trong quản lý KCB càng thêm “trắc trở”. Bác sĩ Nguyễn Đức Anh, Trưởng phòng Giám định BHYT (BHXH tỉnh) phân tích, danh mục của TT 43 có đến 17.000 kỹ thuật, trong khi TTLT 37 chỉ có hơn 1.800 kỹ thuật. Độ “vênh” quá lớn giữa 2 TT khiến bộ phận CNTT của các bệnh viện rất vất vả để cập nhật.
Nỗ lực “về đích”
Theo kế hoạch triển khai ứng dụng CNTT trong quản lý KCB và thanh toán BHYT tại các cơ sở y tế tỉnh Bình Định năm 2016 vừa được Sở Y tế ban hành, mục tiêu đặt ra là 100% cơ sở KCB công lập và cơ sở y tế tư nhân tham gia KCB BHYT (nơi có đường truyền internet) thực hiện việc ứng dụng CNTT trong quản lý KCB và thanh toán BHYT. 3 nội dung chính cần thực hiện là triển khai phần mềm quản lý KCB; kết nối dữ liệu giữa tuyến xã và tuyến huyện; chuẩn hóa dữ liệu đầu ra theo quy định của Bộ Y tế, kết xuất dữ liệu và kết nối liên thông với cơ quan BHXH để thanh toán chi phí KCB BHYT.
Theo VNPT Bình Định, VNPT-HIS đã được triển khai ở 12 tỉnh, thành phố. Đây là hệ thống quản lý tổng thể từ trên xuống dưới, cùng y bạ điện tử tạo thành bộ sản phẩm mang lại nhiều tiện ích cho người dùng và đội ngũ y bác sĩ cũng như bệnh viện. VNPT có mặt ở 63 tỉnh, thành nên có thể hỗ trợ tại chỗ ngay khi có phát sinh vấn đề cần hỗ trợ.
Theo lộ trình thực hiện, TYT xã, phòng khám đa khoa khu vực kết nối với TTYT huyện từ ngày 1.3. Các đơn vị chưa triển khai phần mềm bắt đầu áp dụng chính thức từ 1.4. Các đơn vị đã có phần mềm quản lý KCB thực hiện liên thông với cơ quan BHXH trước ngày 30.6.2016. Để hiện thực hóa kế hoạch này, Sở Y tế đã và đang phối hợp với VNPT Bình Định tập huấn hướng dẫn sử dụng phần mềm quản lý KCB VNPT-HIS cho các cơ sở KCB, bước đầu tác động mang lại hiệu quả tích cực. Tại TYT xã Phước An - cơ sở có lượng điều trị cao nhất huyện Tuy Phước, phần mềm đã giúp nhân viên y tế giảm hẳn thời gian thực hiện báo cáo thống kê, dồn sức cho công tác KCB, dự phòng. “Chúng tôi còn xuất quỹ trạm để lắp wifi, vừa phục vụ công việc, vừa để anh em tiện tra cứu thông tin chuyên môn”, Trưởng trạm Đào Đức Huy cho hay.
Trong khi đó, Bệnh viện PHCN tỉnh cũng đã phối hợp với VNPT Bình Định tổ chức 2 đợt tập huấn cho cán bộ, nhân viên. Dù kinh phí chật vật, nhưng Bệnh viện cũng sắm mới máy in, máy scan, 4 bộ máy tính, nối mạng nội bộ để phục vụ cho việc triển khai phần mềm VNPT-HIS. “Dự định ngày 7.3 chạy thử, nhưng lại “vướng” bảng giá mới theo TTLT 37, nên phải dời thêm 1 tuần. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ cố gắng hết mức để chính thức vận hành từ ngày 1.4”, Phó Giám đốc Võ Ngọc Phải chia sẻ.
NGUYỄN VĂN TRANG