Nhìn lại Hội thi giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi THPT cấp tỉnh năm học 2015-2016: Cần sát thực tiễn hơn
Hội thi giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi THPT cấp tỉnh được nhiều người quan tâm không chỉ bởi lần đầu tiên tổ chức, mà còn vì vai trò quan trọng của giáo viên chủ nhiệm đối với học sinh. Công bằng nhìn nhận, Hội thi đã thành công khi đạt được những mục tiêu đề ra; song, để từ Hội thi tạo ra các tác động xã hội cần thiết thì còn nhiều việc phải làm.
Hội thi giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi THPT cấp tỉnh năm học 2015-2016 diễn ra trong 5 ngày (29.2- 4.3), có 60 giáo viên THPT tham gia 2 vòng thi. Vòng 1, Ban tổ chức (BTC) chấm hồ sơ dự thi và giáo viên làm bài thi thể hiện hiểu biết về công tác chủ nhiệm của mình trong 120 phút. Vòng 2, giáo viên bốc thăm trả lời câu hỏi về cách xử lý một tình huống sư phạm trong công tác chủ nhiệm lớp và kể một câu chuyện.
Các thầy, cô giáo Trường THPT Trưng Vương Quy Nhơn.
Đạt yêu cầu trong lần đầu tiên tổ chức cấp tỉnh
Từ năm 2012, trên tinh thần chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT đã yêu cầu các cơ sở giáo dục trực thuộc tổ chức hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi hằng năm, cấp huyện 2 năm một lần, cấp tỉnh 4 năm 1 lần.
Xuyên suốt Hội thi, các nội dung ở cả 2 vòng thi (theo Điều lệ Hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên do Bộ GD&ĐT ban hành) đã bám sát mục đích của Hội thi, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu của công tác chủ nhiệm lớp cấp THPT. Theo từng phần thi có sự kế thừa từ hiểu biết sang vận dụng, thông hiểu kiến thức, đây là điều kiện để giáo viên dự thi thể hiện năng lực chuyên môn của mình.
Điều đáng hoan nghênh qua Hội thi này là sự điều tiết, cân bằng tốt giữa lý thuyết và thực hành trong các nội dung thi. Nhờ vậy, các phần thi có những tình huống thực tế liên quan đến những vấn đề thời sự trong công tác chủ nhiệm lớp THPT. Ví dụ như trong nội dung bài thi hiểu biết, có 2 câu hỏi đòi hỏi giáo viên dự thi phải viết thuộc lòng kiến thức ra giấy, cùng 3 câu hỏi mở yêu cầu giáo viên phải vận dụng kiến thức để xử lý một số tình huống trong đề.
Vòng 2, các phần thi xử lý tình huống sư phạm và kể chuyện liên quan đến thực tế làm công tác chủ nhiệm là những phần thi tạo điều kiện cho giáo viên thể hiện năng lực chuyên môn và năng khiếu của bản thân thông qua sự vận dụng kiến thức và ứng biến linh hoạt tình huống, để qua đó các giám khảo nhìn thấy rõ điểm mạnh, yếu của từng người.
Giám đốc Sở GD&ĐT Trần Đức Minh khẳng định việc triển khai hội thi giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi là hết sức cần thiết và cần được các đơn vị coi trọng. Qua đó, củng cố, trau dồi, nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ chủ nhiệm lớp của giáo viên; đồng thời nêu cao tinh thần trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm trong giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh.
Cần gắn kết trách nhiệm người thầy với thực tiễn cuộc sống
Các bài thi hiểu biết trong Hội thi đã dung hòa giữa lý thuyết và thực hành, nhưng một số giáo viên cho rằng không nhất thiết phải thi phần nội dung học thuộc lòng, mà thay vào đó hãy yêu cầu giáo viên dự thi vận dụng kiến thức vào tình huống thực tế. Nếu theo cách này, sẽ dễ thấy hơn sự sâu sắc, nổi trội ở từng người.
Có lẽ trong 4 phần thi, phần xử lý tình huống sư phạm được các giáo viên dự thi háo hức nhất, bởi nghĩ rằng mình sẽ được ngồi nghe đồng nghiệp chia sẻ cách xử lý với những tình huống nhất định. Thế nhưng, chỉ trừ 5 giám khảo, giáo viên đang thi và người chuẩn bị thi, số giáo viên chưa đến lượt thi phải ở bên ngoài.
Đi sâu vào những tình huống sư phạm thí sinh bốc thăm được, thì hầu hết tình huống đều đặt giáo viên vào những vai nhân vật “chính diện” đối mặt với những học sinh ngỗ nghịch, học sinh đánh nhau, học sinh lười học. Có lẽ cần thêm những tình huống “đa chiều” như cách xử lý của giáo viên khi đưa ra một quyết định sai, áp đặt một việc làm không phù hợp…
Kết thúc Hội thi, đã có 31 giáo viên được công nhận danh hiệu giáo viên chủ nhiệm lớp THPT giỏi cấp tỉnh năm học 2015-2016. Trong đó, có 1 giáo viên đạt giải Nhất, 9 giáo viên đạt giải Nhì, 21 giáo viên đạt giải Ba.
Tương tự như vậy, ở phần thi kể chuyện, những câu chuyện giáo viên dự thi trình bày trước ban giám khảo, đều na ná nhau theo kiểu học sinh có hoàn cảnh khó khăn, thương tâm, được giáo viên chủ nhiệm giúp đỡ, hỗ trợ nên có kết cục tốt đẹp. Những câu chuyện ấy đã gây cảm động, tuy nhiên khi nghe nhiều câu chuyện như vậy thì lại tạo cảm giác chưa phản ánh thực tế làm công tác chủ nhiệm.
Trên thực tế, công tác chủ nhiệm lớp THPT luôn biến động và ngày càng trở nên phức tạp, bởi học sinh đang sa sút về đạo đức và vi phạm quy định của nhà trường, thiếu ý thức tuân thủ pháp luật ngày càng tăng; trong khi nhiều giáo viên chủ nhiệm thiếu kinh nghiệm, kỹ năng giải quyết xử lý học sinh chưa ngoan. Hội thi được xem là một trong những nỗ lực phục vụ mục đích tăng cường “dạy người” bên cạnh dạy chữ. Với mục đích đó, Hội thi phải bám sát và gắn kết trách nhiệm của người thầy với thực tế cuộc sống đặt ra.
Những cán bộ quản lý trường phổ thông cho rằng cần khu biệt những tình huống ứng xử sư phạm theo từng lĩnh vực xã hội và hằng năm, cập nhật bổ sung những phát sinh thực tế trong cuộc sống. Hội thi cũng cần có sự tham gia của các lực lượng xã hội khác vì công tác chủ nhiệm lớp cần sự kết hợp giữa nhà trường-gia đình-xã hội.
NGỌC TÚ