Nhân Ngày Nước Thế giới 22.3: Giải quyết hài hòa mối quan hệ nước và việc làm
Gần đây, tình hình nắng hạn, nguồn nước khô cạn và xâm nhập mặn diễn ra ở nhiều tỉnh, thành của nước ta là vấn đề thời sự “nóng bỏng” . Vì vậy, thông điệp “Nước và việc làm” mà Liên hiệp quốc (LHQ) đưa ra nhân Ngày Nước Thế giới (NTG - 22.3) năm nay có ý nghĩa thiết thực, khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của tài nguyên nước (TNN) đối với đời sống của con người.
TNN đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ
Nước là khởi nguồn của sự sống trên trái đất. Con người không thể sống thiếu nước… Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, trên 97% nguồn nước trên trái đất là nước mặn và chỉ có 0,65% là nguồn nước dành cho con người… Thế nhưng, nhu cầu về nước ngày càng tăng, tại nhiều quốc gia trên thế giới TNN đã bị khai thác quá mức, vượt quá khả năng của nguồn nước. Bên cạnh đó, do tác động của biến đổi khí hậu, tình trạng khan hiếm nước càng trầm trọng hơn. Vấn đề cạnh tranh về nước giữa các quốc gia, khu vực, đô thị, nông thôn… diễn ra ngày càng khốc liệt.
Biểu trưng Ngày NTG-2016.
Tại Việt Nam, theo đánh giá của các nhà khoa học, nước ta không phải là quốc gia mạnh về TNN. Bởi lẽ, theo thống kê, hơn 60% lượng nước bề mặt ở Việt Nam có nguồn gốc từ các nước khác; khoảng gần 1/2 dân số cả nước chưa có đủ nước sinh hoạt. Trong khi đó, Việt Nam đang phải đối diện trước tình trạng ô nhiễm và suy thoái nguồn nước. Tổng lượng nước mặt hằng năm của nước ta vượt tiêu chuẩn quốc tế, nhưng không đều giữa các mùa. Lượng nước mùa khô chỉ bằng khoảng 30% lượng nước cả năm, vì vậy khoảng 1/2 trong số 16 lưu vực sông chính bị thiếu nước bất thường hoặc cục bộ. Bên cạnh đó, nguồn nước nội địa của Việt Nam chỉ đạt mức trung bình kém của thế giới với 3.600m3/người/năm, ít hơn mức bình quân toàn cầu (4.000m3/người/năm). Nếu tính theo tiêu chí nguồn nước nội địa, Việt Nam thuộc diện quốc gia thiếu nước.
Đối với Bình Định, ông Đinh Văn Tiên, Phó Giám đốc Sở TN-MT, cho biết: Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, hệ thống sông ngòi của tỉnh ta được xếp vào loại “đối tượng khan hiếm nước không thường xuyên”. Đồng thời, trung bình mỗi người dân Bình Định được hưởng khoảng 3.350 - 3.450m3 nước/năm, ít hơn mức trung bình chung so với cả nước và của thế giới; có trên 60% số xã, thị trấn thiếu nước sinh hoạt, với tổng số dân bị thiếu nước khoảng 480 ngàn người, trong đó thiếu nước sinh hoạt bình thường khoảng 290 ngàn người, thiếu nước uống nghiêm trọng là 190 ngàn người. Không chỉ có vậy, Bình Định còn phải đối diện trước tình trạng ô nhiễm nguồn nước. Nước trong các sông trên địa bàn tỉnh có dấu hiệu bị ô nhiễm vi sinh và hữu cơ, với mức độ ô nhiễm tăng dần từ thượng lưu về hạ lưu, nhất là các sông chảy qua khu công nghiệp và khu vực đô thị…
Cần quan tâm đến “Nước và việc làm”
Những nguy cơ tiềm ẩn liên quan đến TNN là rất đáng lo ngại. Đáng lưu ý, TNN còn có mối quan hệ mật thiết đối với vấn đề việc làm của con người. Theo các nhà khoa học, trên thế giới có 1,5 tỉ người đang làm việc trong các lĩnh vực liên quan đến nước và hầu hết các công việc đều phụ thuộc vào nước; khoảng 1 tỉ người làm việc trong ngành nông, lâm, ngư nghiệp rất cần nước sạch, thậm chí là điều kiện tiên quyết quyết định sự tồn tại của họ. Đáng lưu ý, cứ mỗi giờ, lại có khoảng 38 người chết bởi các bệnh liên quan đến nguồn nước.
Chính vì vậy, chủ đề của Ngày NTG - 2016 mà LHQ đề ra là “Nước và việc làm” (Water and Jobs). Chủ đề này nhằm nhấn mạnh mối quan hệ hai chiều giữa nước và các chương trình việc làm hữu ích hướng đến đảm bảo an ninh nguồn nước và phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Đồng thời, chủ đề này cũng nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng, các nhà hoạch định chính sách, nhà quản lý, doanh nghiệp, nhà khoa học và quần chúng nhân dân về tầm quan trọng và giá trị của nước đối với đời sống.
Theo ông Đinh Văn Tiên, hưởng ứng Ngày NTG - 2016, trong 2 ngày 21 và 22.3, tại TP Thanh Hóa, Bộ TN-MT sẽ tổ chức “Lễ mít-tinh quốc gia hưởng ứng Ngày NTG năm 2016”, với sự tham dự của 3.500 đại biểu đại diện các bộ, ban ngành Trung ương, địa phương và nhân dân tỉnh Thanh Hóa. Đồng thời, tại Thanh Hóa còn tổ chức nhiều hoạt động khác, như: Triển lãm ảnh chào mừng Ngày NTG; Hội thảo khoa học với chủ đề “Nước và việc làm”; Hội thảo “Đổi mới công nghệ gắn với sử dụng nước tiết kiệm và hiệu quả”… Ngoài ra, còn có các hoạt động khác, tuyên truyền, quảng bá Ngày NTG - 2016 trên VTV1, VTC14 và Đài PT-TH địa phương, treo băng rôn, áp phích về Ngày NTG - 2016 tại các tuyến đường chính của Thanh Hóa và tại 63 tỉnh, thành…
Trên địa bàn tỉnh ta cũng diễn ra nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày NTG - 2016. Bên cạnh việc phối hợp tuyên truyền, giới thiệu mục đích, ý nghĩa của Ngày NTG - 2016 trên các phương tiện truyền thông, Sở TN-MT còn phối hợp với chính quyền các địa phương trong tỉnh treo băng-rôn, khẩu hiệu, cờ phướn tại những tuyến đường chính của các thị trấn, thị xã, thành phố. Hôm nay (22.3), tại TP Quy Nhơn, Sở TN-MT sẽ tổ chức Hội thảo “Tăng cường năng lực quản lý, khai thác, sử dụng và bảo vệ TNN trên địa bàn tỉnh Bình Định”. Nhân dịp này, Sở TN-MT cũng sẽ công bố Dự thảo “Quy định quản lý TNN trên địa bàn tỉnh Bình Định”, nhằm lấy ý kiến của các nhà khoa học, nhà quản lý và cán bộ, nhân dân trong tỉnh, để hoàn chỉnh và trình UBND tỉnh thông qua…
VIẾT HIỀN