Hai hiện vật ghi dấu ngày giải phóng Quy Nhơn

Ngày 31.3.1975, Sư đoàn 22 ngụy và tàn quân của các liên đoàn bảo an gồm hàng ngàn tên và xe các loại mở đường máu chạy thoát thân từ Tây Nguyên xuống Quy Nhơn, chúng dự tính sẽ rút chạy theo đường Quang Trung xuống Ghềnh Ráng, rồi theo đường Nguyễn Huệ ra bãi biển khu 2, từ đây có thể dễ dàng tháo chạy ra tàu biển. Với quyết tâm không cho địch chạy vào trung tâm thành phố, đến chợ Dinh (phường Nhơn Bình) chúng bị Tiểu đoàn 51 của ta đánh bật trở lại, buộc địch phải tháo chạy hoảng loạn... Tiểu đoàn 51 đã thu 2 chiếc xe M.113, sau đó đã dùng 2 chiếc xe này truy kích địch, trên xe có treo 2 chiếc dù làm ám hiệu là xe của bộ đội ta. Ngày 4.4.1975, các chiến sĩ Tiểu đoàn 51 đã lái chiếc xe này về Tỉnh đội.

Chiếc xe thiết giáp M.113 được trưng bày tại sân phía trước Bảo tàng Tổng hợp tỉnh.

Đến tháng 1.1980, Tỉnh đội giao chiến lợi phẩm này cho Bảo tàng Tổng hợp tỉnh nhân kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập Đảng (3.2.1930- 3.2.1980). Đó là chiếc xe thiết giáp M.113 (ký hiệu 1429/KL.27) trưng bày ở sân phía trước của Bảo tàng hiện nay.

Cũng trong cuộc tổng tấn công mùa xuân năm 1975 trên chiến trường Bình Định, ngày 31.3.1975, trong khi đánh chiếm Quy Nhơn, bộ binh Tiểu đoàn 50 của ta thu được khẩu pháo 105mm của địch đặt tại Núi Một (phường Đống Đa) khi địch lọt vào tầm bao vây của bộ đội. Khẩu pháo 105mm (ký hiệu 1429/KL.27) này cũng được chuyển về Tỉnh đội Bình Định và bàn giao cho Bảo tàng Tổng hợp tỉnh cùng thời điểm với chiếc xe thiết giáp M.113.

Nhận thức rõ ý nghĩa giá trị lịch sử của hai hiện vật đặc biệt này nên trong suốt hơn 35 năm qua, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh đã luôn chú trọng công tác bảo quản, chống xuống cấp gìn giữ lâu dài hiện vật để giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống cách mạng của quê hương. 

NGUYÊN VIỆT