Thầy hiệu trưởng tâm huyết với giáo dục văn hóa dân tộc
Nhiều giáo viên và học sinh dân tộc thiểu số ở Vĩnh Thạnh đã trân trọng nói như vậy về thầy Từ Kim Lân, Hiệu trưởng Trường PTDTNT huyện Vĩnh Thạnh. Thầy đã có nhiều sáng kiến, giải pháp hiệu quả trong giáo dục văn hóa dân tộc (VHDT) cho học sinh của trường, góp phần xây dựng tập thể sư phạm có trách nhiệm với việc giáo dục VHDT cho học sinh, với bảo tồn và phát huy bản sắc VHDT.
Thầy trò cùng nhau bảo tồn VHDT
Từ sáng sớm ngày 26.3, sân trường Trường PTDTNT Vĩnh Thạnh đã chật ních học sinh tham gia cắm trại. Điều gây chú ý nhất có lẽ là việc từng tốp khoảng mươi học sinh say sưa tập cồng chiêng, múa xoang chuẩn bị cho phần trình diễn thi cồng chiêng múa xoang vào buổi tối. Toàn trường có 14 lớp thì có đủ 14 đội cồng chiêng. Sau hội thi, giám khảo Đinh Y Nam vui vẻ chia sẻ: “Tôi hồi hộp lo lũ học trò lớp 6 không mang nổi cái cồng lớn, chiêng lớn. Vậy mà chúng nó đã đánh được cồng chiêng, lại còn múa xoang đến hết bài”.
Hiệu trưởng Từ Kim Lân đang thẩm định nội dung tài liệu giáo dục VHDT của trường.
Theo Bí thư Đoàn trường Đặng Thanh May, từng học sinh của trường luôn ý thức học hỏi và thể hiện bản sắc văn hóa của dân tộc mình một cách nhiệt thành. Ý thức đó được hình thành từ tuần sinh hoạt công dân đầu năm học, học sinh được thầy Hiệu trưởng Từ Kim Lân trò chuyện về tầm quan trọng phải bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình thông qua việc tìm hiểu và tích cực tham gia các hoạt động giáo dục VHDT trong nhà trường. Từ đó, mỗi thứ Hai hằng tuần, học sinh toàn trường tự nguyện và vui vẻ khi mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình đến lớp. Cứ đến dịp 8.3 hàng năm các học sinh nữ hăng hái đăng ký thi dệt thổ cẩm, các học sinh nam đăng ký thi đan lát. Ngày hội văn hóa dân tộc của trường hàng năm thu hút rất đông học sinh các khối lớp tham gia giới thiệu những món ăn truyền thống, thi tìm hiểu kiến thức về văn hóa dân tộc, so tài tái chế và trình diễn nhạc cụ dân tộc.
4 năm qua, giáo viên trẻ mới về Trường PTDTNT Vĩnh Thạnh không còn gặp khó khăn trong công tác giáo dục học sinh do chưa hiểu phong tục tập quán đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương nữa. Số giáo viên giảng dạy các bộ môn Lịch sử, Địa lý, Ngữ văn, Giáo dục công dân cũng không còn thiếu tài liệu sử dụng trong việc dạy học tích hợp, lồng ghép kiến thức giáo dục VHDT địa phương vào môn học. Cô Hồ Thị Thanh Tuyền, giáo viên dạy Ngữ văn cho biết chính “Tài liệu giới thiệu một số nét truyền thống VHDT Bana K’riêm, các di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh ở huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định”, được Sở GD&ĐT cho phép sử dụng làm tài liệu dạy học trong nhà trường, đã tháo gỡ mọi khó khăn.
“Tài liệu ra đời cung cấp đầy đủ và chính xác kiến thức cho giáo viên và học sinh. Sau khi có tài liệu này, các giáo viên đã họp bàn và thống nhất những nội dung tích hợp vào cụ thể từng bài dạy. Đặc biệt với môn Ngữ văn luôn có phần liên hệ thực tế, từ phần lồng ghép trong bộ tài liệu, một số giáo viên tìm thêm hình ảnh minh họa nên bài giảng trở nên sinh động, giúp học sinh khắc sâu kiến thức”, cô Tuyền chia sẻ.
Những giải pháp, sáng kiến tâm huyết và hiệu quả
Những nề nếp, thuận lợi trong giáo dục VHDT mà Trường PTDTNT Vĩnh Thạnh có được đều nhờ vào những giải pháp, sáng kiến hiệu quả của Hiệu trưởng Từ Kim Lân. Khoảng hơn 10 năm làm phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn và hoạt động ngoài giờ lên lớp, thầy Lân hiểu rõ giáo dục VHDT phải được chú trọng nhằm giáo dục học sinh người dân tộc thiểu số vừa văn minh, hiện đại, vừa giữ được những nét tính cách truyền thống của dân tộc, để trở thành những cán bộ đáp ứng nhu cầu xây dựng cuộc sống mới cho quê hương, cho cộng đồng vùng dân tộc. Thầy đã đề xuất và áp dụng 6 giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục VHDT trong nhà trường, bao gồm: nâng cao nhận thức cán bộ, giáo viên, học sinh, phụ huynh và các lực lượng xã hội về tầm quan trọng của VHDT; xây dựng tài liệu giới thiệu VHDT; xây dựng cơ sở vật chất giáo dục VHDT, xây dựng đội ngũ thực hiện nhiệm vụ; thực hiện quản lý hoạt động giáo dục VHDT theo văn bản quy phạm pháp luật và Quản lý các hoạt động cụ thể của công tác giáo dục VHDT.
Mỗi giải pháp đã thể hiện sự trăn trở, công phu của nhà quản lý, từ khâu thu thập tư liệu về thực trạng, đưa ra nội dung và cách thực hiện đối với từng đối tượng, thời gian áp dụng, thử nghiệm cho ra kết quả như mong muốn. Và, không chỉ vạch ra được đường hướng, thầy Hiệu trưởng còn tích cực tham gia cùng giáo viên, học sinh và kịp thời đưa ra những cách giải quyết phù hợp với thực tế.
Từ năm học 2012-2013, Trường PTDTNT Vĩnh Thạnh bắt đầu triển khai thực hiện các giải pháp của thầy Từ Kim Lân. Theo từng năm, chất lượng giáo dục VHDT trong trường chuyển biến mạnh mẽ, tác động đến chất lượng giáo dục toàn diện và nề nếp, ý thức của cán bộ, giáo viên, học sinh toàn trường. Bí thư Đoàn trường Đặng Thanh May cho biết: “Từ hiệu quả cuộc vận động sưu tầm, hiến tặng hiện vật, các sản phẩm văn hóa phục vụ việc dạy học cho trường, do thầy Hiệu trưởng phát động cách đây 2 năm, Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường vừa đề xuất sẽ tổ chức một cuộc vận động khác trong thời gian tới, để bổ sung thêm những hiện vật và sản phẩm văn hóa dân tộc Bana còn thiếu, giúp cho công tác giáo dục VHDT nâng cao hơn nữa”.
“Hưởng lợi” khá nhiều khi triển khai đề tài nghiên cứu với chủ đề Nhạc cụ truyền thống của dân tộc Bana K’riêm với học sinh Trường PTDTNT Vĩnh Thạnh đã đạt giải Ba trong Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp tỉnh năm học 2015-2016, Đinh Thị Phương Dung, học sinh lớp 12A1 tâm tình: “Chúng em rất biết ơn thầy Hiệu trưởng Từ Kim Lân vì những tâm huyết thầy dành cho việc phát triển văn hóa dân tộc trong nhà trường. Riêng với đề tài nghiên cứu của em, phòng truyền thống và trưng bày sản phẩm văn hóa dân tộc của trường đã có tương đối đầy đủ các loại nhạc cụ, cùng với sự hướng dẫn của các nghệ nhân mà trường mời về hướng dẫn học sinh cách chơi, là những nguồn tư liệu rất quý giá, góp phần giúp em đạt được giải thưởng cao”.
NGỌC TÚ