Thực hiện chương trình quản lý tổng hợp đới bờ:
Góp phần phát triển kinh tế-xã hội của địa phương
Đới bờ biển là vùng chuyển tiếp giữa lục địa và biển; là hệ chuyển tiếp có chứa nhiều hệ tự nhiên cấp nhỏ hơn, như: hệ cửa sông, đầm phá, vũng, vịnh nhỏ, các bãi biển đất ngập triều, đất ngập nước, vùng đất ven biển… Đới bờ rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội vì những nguồn tài nguyên hiếm có của nó…
Sự quan trọng của đới bờ
Đới bờ thực chất là một hệ thống nhiều nguồn tài nguyên. Nó cho không gian, cung cấp các tài nguyên sinh vật và phi sinh vật cho hoạt động của con người và có chức năng điều hòa môi trường tự nhiên, cũng như nhân tạo. Đồng thời, vùng bờ cũng là một hệ thống nhiều đối tượng sử dụng. Con người sử dụng các nguồn tài nguyên cho sự sống (như nước và thức ăn), cho các hoạt động kinh tế (như không gian, các tài nguyên sinh vật và phi sinh vật) và cho nghỉ ngơi, giải trí (các bãi cát vùng nước ven bờ)…
Với những vùng đất đồng bằng ven biển màu mỡ và các nguồn tài nguyên biển phong phú, cộng với khả năng tiếp cận thị trường quốc tế một cách dễ dàng, đới bờ đã và đang thu hút sự quan tâm của con người. Đới bờ là tụ điểm phát triển kinh tế của nhiều quốc gia, nơi tập trung rất nhiều hoạt động kinh tế, xã hội, đồng thời cũng chịu nhiều ảnh hưởng bởi các hoạt động này. Trong tương lai, tầm quan trọng của đới bờ sẽ càng lớn hơn do số lượng người dân đến đó sinh sống càng nhiều hơn…
Chương trình quản lý tổng hợp đới bờ
Theo tài liệu do Cục Quản lý khai thác biển và hải đảo thuộc Tổng cục Biển và Hải đảo, quản lý tổng hợp đới bờ (QLTHĐB) - một phương thức quản lý hiệu quả tài nguyên và môi trường biển, hướng tới sự phát triển bền vững, đang được đánh giá cao và áp dụng ngày càng rộng rãi trên thế giới và Việt Nam. Nhiều hoạt động về QLTHĐB của các khu vực, quốc gia và địa phương trên thế giới đã được triển khai trên thực tế. Ở nhiều nơi, việc áp dụng QLTHĐB đã đạt được những thành công lớn, giúp tăng trưởng kinh tế, cải thiện môi trường và phát triển xã hội.
Mục tiêu chung của một chương trình QLTHĐB là đảm bảo việc sử dụng bền vững, tốt nhất các tài nguyên thiên nhiên tại đới bờ và duy trì lợi ích nhiều nhất từ môi trường tự nhiên. Về mặt thực tế, chương trình QLTHĐB hỗ trợ các mục tiêu quản lý thông qua việc đưa ra cơ sở cho việc sử dụng bền vững các tài nguyên, bảo tồn đa dạng sinh học, ngăn ngừa thiên tai, kiểm soát ô nhiễm, tăng cường lợi ích, phát triển nền kinh tế bền vững và tối ưu hóa việc sử dụng đa mục tiêu. Các mục tiêu cụ thể, bao gồm: hỗ trợ ngành thủy sản, thu hút khách du lịch, nâng cao sức khỏe cộng đồng, tăng cường nhận thức cộng đồng, duy trì sản lượng sản phẩm có được từ các vùng ngập mặn...
Ở Việt Nam, hoạt động QLTHĐB ngày càng nhận được sự quan tâm trong quản lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường (BVMT) đới bờ cả ở cấp Trung ương và địa phương. Các dự án (DA) về QLTHĐB đã và đang được triển khai thực hiện tại một số vùng của Việt Nam, đặc biệt là Chương trình quản lý tổng hợp dải ven biển vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2010 định hướng đến 2020 theo Quyết định số 158/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
QLTHĐB ở Bình Định
Theo Chi cục Biển và Hải đảo tỉnh (thuộc Sở TN-MT), thực hiện chương trình QLTHĐB, về thể chế, chính sách, ngày 7.7.2008, UBND tỉnh Bình Định ra Quyết định (QĐ) số 392/QĐ-UBND thành lập Ban chỉ đạo xây dựng và thực hiện DA Tổng hợp đới ven bờ tỉnh Bình Định và QĐ số 393/QĐ-UBND thành lập Tổ công tác giúp việc Ban chỉ đạo. Sau khi Nghị định 25/2009/NĐ-CP ngày 6.3.2009 về quản lý tổng hợp tài nguyên và BVMT biển, hải đảo được ban hành, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở TN-MT thực hiện quản lý tổng hợp tài nguyên và BVMT biển, hải đảo trên địa bàn tỉnh theo quy định. Ngày 7.9.2009, UBND tỉnh ra QĐ số 649/QĐ-UBND về việc thành lập BQL DA Tổng hợp đới ven bờ tỉnh. Ngày 4.1.2010, Sở TN-MT ra QĐ số 06/QĐ-STNMT thành lập Phòng Biển, Đảo và Tài nguyên nước thuộc Sở TN-MT. Ngày 30.11.2011, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký ban hành QĐ số 2723/QĐ-CTUBND về việc thành lập Chi cục Biển và Hải đảo trên cơ sở tách bộ phận quản lý nhà nước về biển và hải đảo của Phòng Biển, Đảo và Tài nguyên nước thuộc Sở TN-MT.
Từ năm 2009 đến nay, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở TN-MT phối hợp với Viện Hải dương học và các đơn vị có liên quan, sử dụng nguồn vốn ngân sách tỉnh triển khai thí điểm quản lý tổng hợp vùng bờ ở đầm Đề Gi. Đã thực hiện tiểu DA “Điều tra, đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp quản lý tổng hợp đầm Đề Gi theo hướng phát triển bền vững” thuộc DA Tổng hợp đới ven bờ tỉnh Bình Định; tiểu DA “Triển khai giải pháp quản lý tổng hợp đầm Đề Gi theo hướng phát triển bền vững”. Đồng thời tổ chức chỉ đạo, điều phối, quản lý và thực hiện các chương trình, DA, hoạt động về ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh, đã đạt kết quả bước đầu đáng phấn khởi, làm tiền đề cho các hoạt động tiếp theo…
NGUYÊN VŨ