Đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc: Nhiều vướng mắc từ quy định
Ðể thỏa mãn cơn nghiện, nhiều đối tượng nghiện ma túy dễ dàng trở thành tội phạm trộm cắp, cướp giật, mua bán ma túy… Tuy vậy, việc quản lý người nghiện, nhằm hạn chế nguy cơ mất ANTT do họ gây ra lại đang vướng mắc các thủ tục pháp lý.
Đối tượng nghiện đến Trung tâm để cai nghiện tự nguyện.
Nghiện và phạm tội
“Mỗi lần phê thuốc, nhẹ thì nó ngồi thừ ra đó nói chuyện một mình, nặng thì đập phá đồ đạc hoặc cầm dao đuổi đánh cha mẹ vì cho rằng tụi tui là ma quỷ cần phải trừ diệt”, cha của Võ Trọng Quý (phường Lý Thường Kiệt, TP Quy Nhơn) nghẹn ngào chia sẻ. Đó cũng là lý do trung tuần tháng 3 vừa qua, Quý đã đập phá tài sản của tiệm làm tóc đang thuê mặt bằng tại nhà mình, sau đó khóa trái cửa cố thủ bên trong. Mới đây nhất, để có tiền thỏa mãn cơn thèm thuốc, Quý trộm xe máy, bị CA bắt giam về tội trộm cắp tài sản.
Khác với Quý, Đặng Kim Linh (phường Nguyễn Văn Cừ, TP Quy Nhơn) cùng đồng bọn vừa mới bị cơ quan chức năng bắt giữ khi đang mua bán trái phép chất ma túy. Trong những lần đi ăn nhậu, Linh được bạn bè cho dùng thử ma túy đá, rồi nghiện, lao vào “đá” như con thiêu thân. Để có tiền tiêu và thỏa mãn cơn nghiện, Linh đi bán ma túy.
Đây chỉ là 2 trong số nhiều trường hợp nghiện ma túy dẫn đến vi phạm pháp luật. Theo các trinh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bình Định không phải là địa bàn phân phối ma túy, nhưng hoạt động mua bán ma túy nhỏ lẻ vẫn diễn ra khá nhiều, và số vụ phạm pháp hình sự liên quan đến đối tượng nghiện không phải ít. Để thỏa mãn cơ nghiện, các đối tượng nghiện có thể trở thành kẻ trộm hay biến mình thành người cung cấp thuốc. Do đó, ranh giới giữa nghiện ma túy và phạm tội rất mong manh.
Hiện, toàn tỉnh có trên 300 đối tượng nghiện. Trong năm 2015, cơ quan điều tra đã bắt 49 bị can/24 vụ; riêng 3 tháng đầu năm 2016 bắt 17 bị can /7 vụ liên quan đến ma túy.
Nhiều vướng mắc
Hoạt động mua bán và sử dụng ma túy diễn ra như vậy, song việc xử lý, đưa các đối tượng nghiện đi cai nghiện bắt buộc đang rơi vào bế tắc.
Trước đây, đối với các đối tượng nghiện, khi kiểm tra phát hiện dương tính với ma túy thì cơ quan chức năng sẽ làm thủ tục chuyển cho chủ tịch UBND cấp huyện xem xét, quyết định việc đưa vào cơ sở chữa bệnh. Nhưng từ khi Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi, bổ sung) có hiệu lực (7.2013), Nghị định 111/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định chế độ áp dụng biệp pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn ra đời và Nghị định 221/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, cùng được áp dụng từ đầu năm 2014, thì việc cai nghiện, quản lý người nghiện lại gặp nhiều vướng mắc.
Cụ thể, việc đưa người đi cai nghiện bắt buộc sẽ do tòa án quyết định. Việc lập hồ sơ phải có xác nhận của trạm y tế cấp xã, nhưng hiện tại, 100% cán bộ trạm y tế các xã, phường, thị trấn trong tỉnh không có chứng chỉ đào tạo cắt cơn nghiện nên không đủ thẩm quyền để xác nhận người nào đó có nghiện ma túy hay không.
Theo ông Lê Thành Liễn, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Giáo dục Lao động Xã hội tỉnh, do những vướng mắc nêu trên nên số học viên đang được quản lý tại Trung tâm thấp hơn so với công suất. Cụ thể, công suất tiếp nhận của Trung tâm là khoảng 200 người; nhưng hiện tại chỉ quản lý 4 học viên, trong đó 2 người thuộc diện cai nghiện theo quy định cũ, 2 trường hợp còn lại là tự nguyện. Trong năm 2015, có trên 20 học viên đến Trung tâm cai nghiện tự nguyện, riêng từ đầu năm 2016 đến nay chỉ có 1 học viên cùng một số đang làm thủ tục. Ngoài những đối tượng cai tự nguyện, từ đầu năm 2014 đến nay, Trung tâm không tiếp nhận trường hợp nào mới.
Những phức tạp, hệ lụy do người nghiện ma túy gây ra đang là vấn đề rất đáng lưu tâm, đòi hỏi các cấp có thẩm quyền sớm điều chỉnh các quy định, trình tự, thủ tục xem xét, quyết định trong áp dụng các biện pháp xử lý hành chính để việc đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được nhanh chóng, thuận tiện, đạt hiệu quả cao, góp phần đảm bảo ANTT trên địa bàn.
KIỀU ANH