Đưa tiền khi chụp ảnh
Tham gia Trại sáng tác ảnh nghệ thuật khu vực Nam Trung bộ - Tây Nguyên vừa qua, một đoàn nghệ sĩ nhiếp ảnh đã đi thực tế sáng tác ở huyện Tây Sơn. Đến võ đường Phan Thọ, họ đã được võ sư Phan Thọ và học trò nhiệt tình đáp ứng nhiều yêu cầu chụp ảnh suốt cả tiếng đồng hồ. Dù việc chụp ảnh này sẽ góp phần quảng bá cho võ đường Phan Thọ, nhưng các nghệ sĩ vẫn trân trọng gửi bồi dưỡng cho lão võ sư.
Đến một làng Bana ở xã Vĩnh An, một bà mẹ trẻ đang sinh hoạt tại nhà rông, khi được yêu cầu đã vui vẻ về nhà lấy vải thổ cẩm choàng cho hai con gái nhỏ ngồi làm mẫu một cách hồn nhiên, tạo cảm hứng cho các nghệ sĩ bấm máy. Chụp ảnh xong, không thấy người mẹ đâu để cảm ơn, các nghệ sĩ nhiếp ảnh đã cho tiền hai em nhỏ mua quà bánh.
Việc đưa thù lao cho “người mẫu” phục vụ chụp ảnh nghệ thuật như thế là hợp tình hợp lý. Tuy nhiên, cũng trong hoạt động trại sáng tác, một đoàn nghệ sĩ nhiếp ảnh khác đi thực tế tại một làng nghề làm nón ở huyện Phù Cát lại... gặp chuyện. Khi họ vào một hộ làm nón, chưa kịp “tác nghiệp” thì có người đàn ông ở ngoài xen vào, yêu cầu muốn chụp thì phải bồi dưỡng 100 ngàn đồng/ người. Tuy được giải thích đây là chụp ảnh nghệ thuật, góp phần quảng bá cho làng nghề, nhưng người đàn ông này vẫn đòi trả tiền, rồi gọi thêm trưởng thôn đến làm khó dễ… Việc này đã gây nên sự ngao ngán, mất cảm hứng sáng tạo nên đoàn nghệ sĩ nhiếp ảnh đã rút lui. Một nghệ sĩ nhiếp ảnh ở tỉnh Kon Tum sau đó đã tâm sự rằng, người dân khi ấy đang thực hiện công việc lao động làm nón như thường ngày, nhưng có người đòi tiền bồi dưỡng một cách thẳng thừng như thế đã tạo nên hình ảnh không đẹp… Một nghệ sĩ nhiếp ảnh ở Bình Định cũng kể lại cảm giác buồn trong lần anh đi thực tế sáng tác, bắt gặp cảnh người dân đang tháo mương nước sau lũ lụt. Khi anh đưa máy lên chụp, có người dừng công việc đến hỏi chụp hình có cho tiền bồi dưỡng không?
Sở dĩ có tình trạng nêu trên là do trước đây một số người chơi ảnh nghệ thuật, hay khách du lịch đã đưa tiền “không đúng cách” khi chụp ảnh. Vì vậy, một số người dân nơi làng quê vốn hiền hậu, chân chất bắt đầu hình thành thói quen muốn chụp ảnh phải đưa tiền, không cần biết mục đích của người chụp.
Xem ra, trong câu chuyện không vui này, cũng nên nhớ câu: “Tiên trách kỷ, hậu trách nhân”...
MAI THƯ