Xây dựng thôn, làng văn hóa ở huyện Vân Canh:
Chưa đồng bộ, thiếu bền vững
Bấp bênh tăng, giảm
Toàn huyện Vân Canh có 48 khu dân cư, trong đó có 33 thôn, làng văn hóa đã từng được các cấp thẩm quyền công nhận (đạt 68,75%). Tuy nhiên, số lượng các thôn, làng văn hóa được công nhận bảo lưu hằng năm đã giảm so với trước đây. Năm 2012, có 40 khu dân cư ở huyện Vân Canh đăng ký xây dựng thôn, làng văn hóa (đạt 83,3%), kết quả, UBND huyện đã công nhận bảo lưu 27 thôn, làng văn hóa.
So với năm 2011, số thôn, làng văn hóa được bảo lưu năm 2012 là ngang bằng, nhưng phần lớn ở các xã có sự tăng giảm không đồng đều về số lượng. Xã Canh Hòa có 3 làng được công nhận danh hiệu văn hóa năm 2012, tăng thêm 2 làng Canh Phước, Canh Lãnh. Xã Canh Thuận có 8 làng được công nhận, tăng thêm 2 làng Hà Lũy, Hà Văn Trên. Xã Canh Hiệp có 1 làng được công nhận, giảm thôn 4 không được đề nghị bảo lưu danh hiệu. Xã Canh Vinh có 5 thôn được công nhận, giảm 3 thôn Hiệp Vinh 1, An Long 1, Kinh Tế không được bảo lưu danh hiệu. Thị trấn Vân Canh vẫn giữ được số lượng 8 thôn, làng; có thêm làng Suối Mây được công nhận thì lại giảm làng Hiệp Giao.
Số khu dân cư chưa đăng ký xây dựng làng văn hóa hoặc chưa được công nhận danh hiệu văn hóa vẫn còn nhiều. Bà Trần Thị Thu, Phó Chủ tịch UBND xã Canh Hiển, cho biết: “Xã có 4 thôn, nhưng mới chỉ có 2 thôn Chánh Hiển, Tân Quang được công nhận bảo lưu danh hiệu văn hóa. Thôn Hiển Đông đăng ký xây dựng thôn văn hóa từ năm 2011 nhưng đến nay vẫn chưa được công nhận, còn lại thôn Thanh Minh còn nhiều khó khăn nên chưa đăng ký”. Đến năm 2011, xã Canh Hiệp cũng chỉ mới có 2/5 thôn, làng được công nhận đạt danh hiệu văn hóa, qua năm 2012 chỉ còn duy nhất làng Hiệp Tiến bảo lưu được danh hiệu.
Đặc biệt, xã Canh Liên có 8 làng đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng đến nay chưa có làng nào được công nhận danh hiệu văn hóa. Ông Đinh Văn Cường, cán bộ phụ trách phong trào văn hóa của UBND xã Canh Liên, cho biết: “Mặc dù từ năm 2009, lãnh đạo UBND xã đã quan tâm chỉ đạo, động viên 3 làng Hà Giao, Kon Lót, Kà Nâu phát động đăng ký xây dựng làng văn hóa, nhưng đến nay vẫn chưa có làng nào đáp ứng điều kiện công nhận”.
Còn nhiều cái khó
Khảo sát thực tế cho thấy, ở Vân Canh, các khu dân cư chưa đăng ký xây dựng làng văn hóa hoặc chưa được công nhận danh hiệu văn hóa đều có nhiều khó khăn trong việc đáp ứng các nội dung tiêu chuẩn theo quy định, nhất là tiêu chuẩn “Đời sống kinh tế ổn định và từng bước phát triển”. Xã Canh Liên có 516/569 hộ nghèo, đời sống kinh tế còn rất khó khăn, điều kiện đường sá đi lại giữa các làng còn xa xôi gây nhiều cản trở cho việc xây dựng làng văn hóa.
Thôn Hiển Đông, xã Canh Hiển cũng gặp khó khăn tương tự. Ông Mai Văn Thanh, Trưởng thôn Hiển Đông, tâm sự: “Người dân có ý thức xây dựng thôn văn hóa để làng quê phát triển tốt đẹp hơn, nhưng do đời sống kinh tế còn bấp bênh, tỉ lệ hộ nghèo đến 38,59%, nên việc vận động thực hiện các tiêu chí phải làm từng bước. Chẳng hạn như ở tiêu chí quy định thôn văn hóa phải có từ 80% số hộ trở lên được sử dụng nước hợp vệ sinh, có nhà tắm, hố xí hợp vệ sinh, đến nay trong thôn mới chỉ có hơn 70/300 hộ dân xây dựng được công trình vệ sinh theo yêu cầu”.
Ngày 12.6 vừa qua, Hội nghị sơ kết phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa huyện Vân Canh” đã chỉ ra những mặt hạn chế, yếu kém trong phong trào chung, trong đó có vấn đề tồn tại những năm qua là số lượng và chất lượng xây dựng thôn, làng văn hóa còn thiếu bền vững. Nguyên nhân chính là do các cấp ủy Đảng, chính quyền chưa quan tâm đúng mức đến hoạt động và hiệu quả của phong trào. Công tác tuyên truyền, vận động chưa được chú trọng thực hiện thường xuyên. Ban vận động xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư chưa tích cực đưa ra giải pháp tuyên truyền vận động có hiệu quả, chưa quan tâm bám sát phong trào theo các tiêu chuẩn đã quy định…
HOÀI THU