ĐIỀU TRA THEO ĐƠN THƯ BẠN ĐỌC

Khai thác cát trái phép lộng hành trên sông La Tinh

Sông La Tinh - đoạn chảy qua khu vực giáp ranh giữa 2 xã Mỹ Hiệp (Phù Mỹ) và xã Cát Hanh (Phù Cát) đang oằn mình gánh chịu nạn khai thác cát trái phép. Máy đào, máy bơm hút cát, xe tải công khai hoạt động ngày đêm trong sự bất lực của chính quyền sở tại.

“Công trường” trên sông

Trước những búc xúc của người dân ở các thôn: Tân Xuân, Vĩnh Long, Vinh Kiên (xã Cát Hanh) về tình trạng khai thác cát trái phép trên sông La Tinh, chiều 19.4, PV Báo Bình Định đã có mặt tại khu vực sông chảy qua thôn Vĩnh Long. Vào 15 giờ, chúng tôi thấy có 2 máy bơm hút cát hoạt động công khai, còn 5 chiếc xe ben hiệu Chiến Thắng và nhiều xe công nông hối hả ra vào chở cát.

Trong 3 ngày từ 20 đến 23.4, tiếp tục khảo sát tại  các khu vực giáp ranh giữa thôn Vạn Thiện (xã Mỹ Hiệp) với thôn Tân Xuân; thôn Vạn Thái (xã Mỹ Tài) với thôn Vinh Kiên; thôn Hữu Lộc (xã Mỹ Hiệp) với thôn Vĩnh Long… chúng tôi thấy các đối tượng khai thác cát vẫn công nhiên sử dụng máy đào, máy bơm hút lấy cát ngay giữa ban ngày. Đặc biệt, đối tượng “cát tặc” còn san ủi, mở đường bằng phẳng, kiên cố để các phương tiện dễ dàng vận chuyển cát.

Ông V.V.T - người dân ở thôn Vĩnh Long, cho biết: “Những người khai thác cát là công dân ở xã Mỹ Hiệp, không biết được ai “ưu ái” mà hoạt động rất công khai. Tiếng máy hút cát ầm ầm nổ không dứt, gây náo động cả một vùng. Đáng nói, không chỉ giữa dòng, các máy hút cát này còn trục hút rất gần bờ, làm nhiều đoạn bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng”.

Hoạt động khai thác cát trái phép diễn ra công khai, rầm rộ.

Thực trạng khai thác cát trái phép trên sông La Tinh trong thời gian dài khiến nhiều héc ta đất sản xuất nông nghiệp dọc bờ sông bị xói mòn, cuốn trôi. Đặc biệt, hiện đoạn bờ sông qua thôn Tân Xuân và Vinh Kiên bị sạt lở nghiêm trọng, mỗi ngày, nhiều mảng đất lớn đã bị “Hà bá” nuốt chửng.

“Bọn cát tặc lộng hành, khai thác vô tội vạ khiến lòng sông và hai bên bờ lở lói. Cứ đà này, nay mai không còn đất sản xuất”, ông Đặng Công H. - trú thôn Tân Xuân, lo lắng.

Bên cạnh nỗi lo về diện tích đất canh tác, hoa màu dọc bờ sông bị nước cuốn trôi, hàng trăm hộ dân ở thôn Tân Xuân, Vinh Kiên, Vĩnh Long còn thấp thỏm trước nguy cơ cạn kiệt nguồn nước ngầm, thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô do ảnh hưởng của nạn khai thác cát.

Chưa hết, việc khai thác cát bừa bãi khiến lòng sông có nhiều hố, vực sâu hoắm, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra đuối nước. Thực tế, vào tháng 3.2016, trên sông La Tinh - đoạn thuộc địa phận xã Mỹ Hiệp - xảy ra vụ người dân bị sụp hố sâu tử vong.

Ngăn chặn, xử lý: bó tay!

Theo ông Phan Tiến Sỹ- cán bộ địa chính xã Cát Hanh, dù địa phương quyết liệt ra quân ngăn chặn nhưng điểm khai thác cát trái phép nằm ở địa phận xã Mỹ Hiệp nên đành bó tay. Trong khi đó, dường như UBND xã Mỹ Hiệp không mấy... “mặn mà”, quyết liệt trong việc phối hợp xử lý.

Cũng theo ông Sỹ, các đối tượng đặt máy hút cát ở giữa dòng sông để tiện bề hoạt động. Khi phát hiện đoàn kiểm tra, họ lập tức đưa máy về bờ sông thuộc địa phận xã Mỹ Hiệp, vậy là đoàn kiểm tra của xã Cát Hanh chỉ biết đứng nhìn. Hơn nữa, đối tượng khai thác cát đều không phải công dân ở xã Cát Hanh nên việc kiểm tra, xử lý càng khó khăn hơn.

Để rõ hơn về trách nhiệm của UBND xã Mỹ Hiệp trong công tác quản lý, xử lý nạn khai thác cát trái phép trên sông La Tinh, PV Báo Bình Định đã liên hệ làm việc với ông Phạm Thanh Liêm - Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Hiệp, nhưng ông Liêm từ chối trả lời với lý do đây là việc… “nhạy cảm”(?).

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Mộng Hùng - Chánh Thanh tra Sở TN-MT, mới đây, Sở thành lập Tổ công tác về kiểm tra thực tế nạn khai thác cát trên sông La Tinh - khu vực giáp ranh giữa xã Cát Hanh với xã Mỹ Hiệp. Nhưng thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng chưa phát hiện đối tượng vi phạm.Ông Hùng cho rằng, việc khai thác cát trên sông La Tinh chỉ mang tính thủ công, nhỏ lẻ.

Cần xử lý dứt điểm

Theo những hình ảnh mà chúng tôi ghi lại được trong các ngày từ 19.4 - 23.4, thì các đối tượng khai thác cát hoạt động rất công khai, rầm rộ với quy mô lớn. Nhiều máy bơm hút cát, máy đào hiện đại và xe tải, xe độ chế ngày đêm ráo riết “móc ruột” lòng sông. Do đó, việc ông Hùng nhìn nhận nạn khai thác cát tại sông La Tinh chỉ ở mức độ nhỏ lẻ, thủ công là chưa sát thực tế.

Vậy ai “chống lưng” cho nạn “cát tặc” trong suốt thời gian dài? Trước bức xúc của người dân xã Cát Hanh, ông Nguyễn Tẫn - Phó Chủ tịch UBND xã Cát Hanh, cho rằng: “Cho dù xã Cát Hanh vào cuộc quyết liệt, nhưng như vậy là chưa đủ. Bởi đối tượng khai thác cát chủ yếu là người dân xã Mỹ Hiệp. Con đường mà phương tiện chở cát cũng bắt nguồn ở địa phương này. Nếu xã Mỹ Hiệp vào cuộc quyết liệt, mạnh mẽ thì mới hy vọng ngăn chặn, xử lý hiệu quả nạn khai thác cát trái phép”.

Trong việc này, thiết nghĩ, nếu có sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt giữa 2 địa phương và ngành chức năng thì không quá khó để giải quyết dứt điểm nạn khai thác cát trái phép trên sông La Tinh.

VĂN LỰC - TRỌNG LỢI