TP Quy Nhơn với Đề án kiểm soát dân số các vùng biển, đảo: Nâng cao chất lượng dân số
Đề án Kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển giai đoạn 2009-2020 (gọi tắt là Đề án 52) được xem là động lực chính để các địa phương ven biển thực hiện hiệu quả chính sách DS-KHHGĐ. Tại TP Quy Nhơn, Đề án 52 đã mang lại nhiều tác động tích cực trong kiểm soát, nâng cao chất lượng dân số, nhất là giảm đáng kể các trường hợp sinh con thứ 3 trở lên.
Ở TP Quy Nhơn, Đề án 52 được triển khai tại 4 xã (Nhơn Châu, Nhơn Lý, Nhơn Hội, Nhơn Hải) và 5 phường ven biển (Hải Cảng, Trần Phú, Ghềnh Ráng, Thị Nại, Đống Đa).
Các chiến dịch chăm sóc SKSS-KHHGĐ mang lại hiệu ứng tích cực ở các vùng ven biển TP Quy Nhơn.
Chuyển biến tích cực
Trong giai đoạn 2011-2015, trong khuôn khổ của Đề án 52, đã có 19.521 người được tư vấn về chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, KHHGĐ; 13.644 người được khám phụ khoa; 5.113 người được phát hiện mắc bệnh phụ khoa đã được điều trị; 19.521 người được tư vấn về phòng chống bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, lây truyền qua đường tình dục…
Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ TP Quy Nhơn Nguyễn Anh Văn cho biết: “Kết quả của việc triển khai thực hiện Đề án 52 đã mang lại hiệu quả rõ rệt, không chỉ hướng tới mục tiêu giảm sinh mà còn giảm tỉ lệ tử vong bà mẹ, trẻ sơ sinh, tỉ lệ nạo phá thai… tại các địa phương thuộc Đề án”.
Đáng chú ý, năm 2015, tỉ lệ phụ nữ sinh con thứ 3 trở lên ở TP Quy Nhơn chỉ còn 8%, giảm 0,9% so với năm 2014. Toàn thành phố có 4 khu phố không có người sinh con thứ 3 từ 5 năm trở lên. Trong 9 xã, phường thực hiện Đề án 52, mức giảm ấn tượng nhất là phường Hải Cảng, từ 11,6% năm 2014 còn 1,8% năm 2015.
Theo Phó Chủ tịch UBND phường Hải Cảng Lê Thị Ngọc Hà, sự vào cuộc quyết liệt của hệ thống chính trị từ phường đến từng khu vực chính là động lực lớn nhất để kéo giảm tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên. Tỉ lệ này đã được nhiều khu vực đưa vào chỉ tiêu thi đua. “Địa bàn đông dân cư, nhiều người làm nghề biển, nên việc triển khai các hoạt động DS-KHHGĐ thật sự không dễ dàng, nhất là việc xóa bỏ tư tưởng thích sinh nhiều con. Ngay cả khu vực 9 - Hải Minh cũng giảm được số trường hợp sinh con thứ 3 là nỗ lực rất đáng ghi nhận”, bà Hà chia sẻ.
Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền là một trong những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác DS-KHHGĐ ở TP Quy Nhơn.
Tập trung nhiều hơn cho truyền thông
Bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác DS-KHHGĐ nói chung và việc triển khai thực hiện Đề án 52 trên địa bàn TP Quy Nhơn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn.
“Từ năm 2014, kinh phí Chương trình mục tiêu Quốc gia DS-KHHGĐ bị cắt giảm trên 40% so với trước đó. Rất may, các phường, xã trên địa bàn thành phố nói chung và 9 địa phương triển khai Đề án 52 nói riêng đã vận động xã hội hóa và nhận được sự ủng hộ một phần kinh phí từ các địa phương cho công tác DS-KHHGĐ. Nguồn kinh phí bổ sung này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương trong việc triển khai thực hiện, hoàn thành tốt các chỉ tiêu, kế hoạch được giao” - ông Nguyễn Anh Văn, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ chia sẻ.
“Rất may, các phường, xã trên địa bàn thành phố nói chung và 9 địa phương triển khai Đề án 52 nói riêng đã vận động xã hội hóa và nhận được sự ủng hộ một phần kinh phí từ các địa phương cho công tác DS-KHHGĐ”
Thế nhưng, nguy cơ mất cân bằng giới tính khi sinh, sự chênh lệch mức sinh và tỉ lệ phụ nữ sinh con thứ 3 trở lên tại các địa phương nghèo, khó khăn, ven biển còn rất cao. Điển hình, tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên còn cao ở Nhơn Châu (11,5%), Nhơn Hải (13,4%), Nhơn Hội (19,5%)…
Những khó khăn ấy đặt ra nhiều thách thức cho hoạt động triển khai Đề án 52 đến năm 2020. Ông Nguyễn Anh Văn cho rằng, một trong những điểm mấu chốt để nâng cao hiệu quả của Đề án 52 là đẩy mạnh công tác truyền thông. “Ngành cấp trên cần xây dựng một kế hoạch truyền thông tổng thể, có sự hướng dẫn và chỉ đạo ở cơ sở cam kết cùng thực hiện. Đồng thời, nâng cao năng lực, kỹ năng truyền thông và tư vấn cho đội ngũ những người làm công tác truyền thông và những người cung cấp dịch vụ SKSS-KHHGĐ tại các địa phương triển khai Đề án”, ông Văn bày tỏ.
Một vấn đề quan trọng không kém là tiếp tục đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, xây dựng các mô hình hoạt động mới có sức hấp dẫn để thu hút nhiều đối tượng cùng tham gia. Đặc biệt chú trọng xây dựng các mô hình truyền thông gắn với lợi ích thiết thực của từng gia đình và mỗi khu dân cư.
Bên cạnh đó, ông Văn cũng đề xuất cần chú trọng nâng cao năng lực quản lý, giám sát và điều phối chương trình truyền thông cấp huyện thông qua nhiều buổi tập huấn chuyên sâu về truyền thông; thường xuyên tổ chức các đợt tham quan, giao lưu với các địa phương đang triển khai đề án đã có các mô hình hoạt động truyền thông hiệu quả để học hỏi kinh nghiệm.
NGUYỄN VĂN TRANG
Đề án 52 được triển khai tại TP Quy Nhơn với đầy đủ các nội dung như: các gói dịch vụ KHHGĐ; phòng chống viêm nhiễm đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn, phá thai an toàn; vận động tuyên truyền việc chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em và sức khỏe sinh sản (SKSS); chăm sóc SKSS vị thành niên, thanh niên, bình đẳng giới trong chăm sóc SKSS...