Gỡ vướng cho công tác thi hành án dân sự

Hiện nay, việc thi hành án dân sự (THADS) trong các bản án hình sự còn không ít khó khăn khi người phải thi hành án (THA) là phạm nhân đang thụ án tại các trại giam.

Trại giam Kim Sơn ký kết quy chế phối hợp với Cục THADS tỉnh ngày 16.5.

Còn nhiều vướng mắc

Thông tư liên tịch số 07/2013/TTLT/BTP-BCA-BTC ngày 6.2.2013 của liên Bộ Tư pháp, Công an, Tài chính hướng dẫn trình tự, thủ tục thu, nộp, quản lý tiền, giấy tờ của người phải THADS và trả tiền, giấy tờ cho người được THADS là phạm nhân (gọi tắt là Thông tư số 07) quy định rõ trách nhiệm của các trại giam, các cơ quan THADS phối hợp thi hành phần quyết định dân sự trong bản án, quyết định hình sự. Nhưng trong quá trình triển khai còn một số tồn tại, vướng mắc.

Theo Trại giam Kim Sơn (thuộc Bộ Công an, đóng trên địa bàn xã Ân Nghĩa, huyện Hoài Ân), thời gian qua, đơn vị đã thực hiện đầy đủ các quy định của Thông tư 07. Trong thời hạn 15 ngày kể từ khi tiếp nhận phạm nhân từ các trại tạm giam, trại giam khác chuyển đến, Trại giam Kim Sơn làm thông báo gửi cho các cơ quan THADS nơi tòa xét xử sơ thẩm biết; ghi đầy đủ thông tin của phạm nhân và số tiền, tài sản phải THA theo quy định. Ngoài ra, Trại giam Kim Sơn còn rà soát số phạm nhân chưa thực hiện xong nghĩa vụ dân sự và làm thông báo gửi cho cơ quan THADS về số tiền, tài sản, nghĩa vụ dân sự khác mà phạm nhân tiếp tục phải thực hiện. Trại cũng thường xuyên động viên, đôn đốc và nhắc nhở các phạm nhân thực hiện nghĩa vụ dân sự của mình vì theo quy định đây là một trong những căn cứ để xếp loại cải tạo, xét giảm án...

Từ đầu năm 2013 đến nay, các phạm nhân tại Trại giam Kim Sơn đã tự nguyện trích tiền lưu ký tổng cộng trên 310 triệu đồng để thực hiện nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự. Tuy nhiên đến nay, Trại mới chuyển được 35 triệu đồng cho các cơ quan THADS, hiện còn tồn trên 274 triệu đồng chưa giao cho các cơ quan này vì các lý do: Cơ quan THADS chưa có công văn trả lời, không gửi quyết định THADS cho Trại giam; án hết thời hiệu; thân nhân phạm nhân đã nộp tại các cơ quan THADS hay ủy thác cho cơ quan dân sự khác; người được THA không yêu cầu; không xác định được người bị hại; cơ quan THA chưa nhận được bản án...

Trong khi đó, Thông tư 07 nêu rõ, trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan THADS là phải gửi quyết định THADS, quyết định miễn, giảm nghĩa vụ THADS cho phạm nhân là người phải THADS thông qua trại giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện; đồng thời gửi quyết định THADS, quyết định ủy thác THADS, quyết định miễn, giảm nghĩa vụ THADS và văn bản thông báo cho trại giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi phạm nhân là người phải THADS đang chấp hành án...

Thực hiện tốt nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự của mình là một trong những căn cứ để xếp loại cải tạo, xét giảm án cho các phạm nhân. - Trong ảnh: Các phạm nhân được xét giảm án, tha tù trước thời hạn tại Trại giam Kim Sơn.

Gỡ vướng bằng quy chế

Việc Cục THADS tỉnh phối hợp với Trại giam Kim Sơn tổ chức ký kết Quy chế phối hợp THADS vào ngày 16.5 mới đây sẽ góp phần gỡ vướng cho công tác THADS hiện nay.

Quy chế phối hợp lần này quy định rõ trách nhiệm hai bên trong công tác THADS. Đó là hai bên cùng phối hợp xác minh điều kiện THA của phạm nhân, cung cấp thông tin về tài sản, thông báo nơi chấp hành án phạt tù và thực hiện các thủ tục THADS; phối hợp thực hiện phần nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự khi xét đặc xá đối với phạm nhân là người có nghĩa vụ THADS; trả tiền, giấy tờ cho phạm nhân là người được THA; xử lý các khoản tiền THA của người phải THA là phạm nhân hoặc thân nhân của họ nộp tại trại giam...

Đáng chú ý, trong Quy chế còn quy định Cục THADS tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan THADS kịp thời thông báo cho Trại giam Kim Sơn kết quả THADS (gồm các khoản được xét miễn, giảm nghĩa vụ THADS) và thực hiện các thủ tục THADS.... Ngoài ra, Cục có trách nhiệm phân công chấp hành viên, cán bộ của cơ quan THADS đến đây thu các khoản tiền do phạm nhân phải THA đã nộp tại Trại giam hoặc do thân nhân của họ đến đây nộp. Ngược lại, Trại giam Kim Sơn có trách nhiệm thông báo danh sách phạm nhân đang thụ án hoặc thân nhân của họ đến nộp tiền, tài sản cho Cục THADS tỉnh; kịp thời chuyển tiền số tiền THA thu được của phạm nhân cho Cục THADS.

Bà Võ Thị Thanh Mai, Cục phó Cục THADS tỉnh, cho biết thêm: Do từ trước đến nay chưa có quy chế phối hợp thực hiện THADS đối với phạm nhân nên việc thực hiện còn nhiều bất cập vì chưa có quy định trách nhiệm cụ thể của từng cơ quan. Một số công việc lẽ ra thuộc về trách nhiệm của cơ quan THADS nhưng lâu nay được Trại giam làm giúp. Quy chế phối hợp lần này đã phân định trách nhiệm cụ thể của mỗi bên nhằm hạn chế dần những bất cập trong công tác THADS đối với phạm nhân hiện nay.

Đại tá Nguyễn Ngọc Kỳ, Giám thị Trại giam Kim Sơn hy vọng, công tác THADS trong thời gian tới sẽ được thuận lợi hơn, góp phần tạo điều kiện cho phạm nhân yên tâm cải tạo tốt để được xét giảm án.

THU HÀ