Nghề truyền thống ở Cát Tường
Xã Cát Tường đã được tỉnh công nhận 3 làng nghề truyền thống (làm nón ngựa, làm nhang, bánh tráng) và cũng là địa phương được chọn làm làng văn hóa du lịch Việt Nam. Hiện Cát Tường đang tập trung phát triển nghề truyền thống, nhằm tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Ông Nguyễn Đức Hoàng, Chủ tịch UBND xã Cát Tường, cho biết: Trên cơ sở xây dựng đề án phát triển các ngành nghề truyền thống, những năm qua xã đã tập trung tạo nguồn vốn vay để người dân có điều kiện đầu tư phát triển nghề; phối hợp tổ chức nhiều lớp dạy nghề và từng bước khôi phục, phát triển nghề, cải tiến mẫu mã đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng; xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông phục vụ phát triển ngành nghề truyền thống. Toàn xã hiện có gần 1.000 hộ tham gia các ngành nghề truyền thống, chiếm gần 25% tổng số hộ, với khoảng 2.500 lao động, trong đó thôn Phú Gia có 70% số hộ làm nghề.
Sản xuất nón ngựa ở thôn Phú Gia, xã Cát Tường. Ảnh: HOÀI TRUNG
Nghề làm nón ngựa chủ yếu tập trung ở thôn Phú Gia, với trên 70 hộ. Ông Đỗ Văn Lan, một “nghệ nhân” làm nón ngựa ở đây, cho biết: “Sau khi được tỉnh công nhận làng nghề và chọn xây dựng làng văn hóa du lịch Việt Nam, được Nhà nước đầu tư xây dựng nhà trưng bày sản phẩm, cùng với cơ sở hạ tầng điện, đường, nghề nón ngựa được hồi sinh. Không chỉ khách trong nước, mà còn có nhiều đoàn khách nước ngoài đến tham quan du lịch và mua hàng lưu niệm là sản phẩm nón ngựa, nên làng nghề phát triển tương đối khá. Bình quân mỗi lao động làm nón ngựa có thu nhập khoảng 2 - 2,2 triệu đồng/tháng. Riêng gia đình tôi mỗi tháng thu nhập trên 6 triệu đồng”.
Được biết, Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ KH&CN đã có quyết định cấp giấy chứng nhận độc quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận “Nón ngựa Phú Gia”, người dân làng nghề hy vọng sản phẩm thủ công độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa Bình Định này sẽ vươn xa hơn nữa, và như vậy thu nhập của người làm nón ngựa sẽ được nâng lên.
Thôn Phú Gia còn có nghề làm bánh tráng với trên 400 hộ tham gia, bình quân thu nhập trên dưới 3 triệu đồng/người/tháng; những tháng giáp Tết thu nhập 5 -7 triệu đồng. Nghề làm cốm ở 2 thôn Chánh Liêm và Xuân An, còn khoảng trên dưới 10 cơ sở làm cốm tập trung, khoảng 20 lao động/cơ sở với thu nhập từ 3 đến 5 triệu đồng/người/tháng.
Ngoài ra, nghề làm nhang ở thôn Xuân Quang và Kiều Đông thu hút trên 400 lao động; nhiều cơ sở đã đầu tư phát triển quy mô sản xuất khoảng 20 - 30 lao động. Ông Đặng Văn Thanh - ở thôn Xuân Quang, chủ một cơ sở sản xuất nhang có 20 lao động làm việc thường xuyên với mức thu nhập 2 - 2,5 triệu đồng/người/tháng - cho biết: Nhang được cơ sở làm ra, đưa lên tiêu thụ ở Gia lai, Đắk Lắk với sản lượng khoảng 3 tấn nhang/tuần.
Đầu tư khôi phục và phát triển nghề truyền thống, xã Cát Tường đã tạo được nhiều việc làm cho người lao động, nhất là thời điểm nông nhàn, đem lại nguồn thu nhập đáng kể, góp phần nâng cao mức sống của người dân, nhiều hộ từ khó khăn đã vươn lên ổn định và cải thiện cuộc sống. Qua đó đã góp phần thực hiện mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế, và các tiêu chí về cơ cấu lao động, thu nhập, giảm nghèo... trong xây dựng nông thôn mới.
Hiện nay, xã đang từng bước khắc phục những hạn chế trong quá trình phát triển làng nghề, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp, hộ gia đình đầu tư phát triển nghề truyền thống với những hình thức phù hợp, nghiên cứu cải tiến mẫu mã, đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng yêu cầu thị trường tiêu dùng tại chỗ và tham gia xuất khẩu.
Địa phương cũng phối hợp với các ngành chức năng đẩy mạnh đào tạo nghề cho nông dân, quảng bá giới thiệu sản phẩm, hình ảnh làng nghề; quản lý và khai thác tốt nhãn hiệu hàng hóa nón ngựa Phú Gia, trên cơ sở nâng cao chất lượng sản phẩm. Mặt khác, triển khai các biện pháp xử lý ô nhiễm nhằm bảo vệ môi trường tại các làng nghề, góp phần xây dựng nông thôn mới; tiến đến xây dựng làng văn hóa du lịch.
HOÀI TRUNG