An Lão: Nỗi lo hồ thủy lợi xuống cấp
Cách đây gần 30 năm, xã An Hòa (huyện An Lão) được đầu tư xây dựng hai hồ thủy lợi là hồ Hưng Long (thôn Long Hòa) và hồ Hóc Tranh (thôn Vạn Xuân), tổng dung tích khoảng 1,8 triệu m3, phục vụ sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, qua nhiều năm sử dụng, hai hồ chứa nước này đã xuống cấp nghiêm trọng.
Ảnh lớn: Qua thời gian, thân đập của hồ Hưng Long bị bào mòn, không đảm bảo độ cao để tích nhiều nước. Ảnh nhỏ: Một số đoạn thuộc thân đập hồ Hóc Tranh bị mất lớp đá phía trên, nứt gãy, khiến nước thẩm thấu ra ngoài.
Theo UBND xã An Hòa, hồ chứa nước Hưng Long được xây dựng năm 1987. Dù đã được tu bổ, sửa chữa nhỏ một số lần, hiện nhiều hạng mục của công trình này đã xuống cấp. Phần đá trên thân đập nhiều nơi đã bị bong tróc, đứt gãy, khiến nước thẩm thấu ra ngoài; lòng hồ bị đất đá bồi lấp, khiến dung tích chứa nước trong hồ giảm đáng kể, không đáp ứng nhu cầu cung cấp nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Ông Văn Phụng Anh, Chủ tịch UBND xã An Hòa, cho biết: “Hồ Hưng Long có dung tích 1,7 triệu m3 nước, cung cấp nước tưới cho 200ha lúa, hoa màu tại các thôn: Long Hòa, Hưng Nhượng, Xuân Phong Bắc, Xuân Phong Nam, Vạn Long và Vạn Khánh. Trước đây, hồ tích đủ nước tưới 2-3 vụ/năm. Hiện nay, thân đập đã bị bào mòn, không đảm bảo độ cao an toàn để tích lượng nước lớn; lòng hồ bị bồi cạn, năng lực tưới chỉ đủ 100ha. Địa phương biết vậy nhưng “lực bất tòng tâm” vì kinh phí sửa chữa lên đến hàng chục tỉ đồng”.
Không riêng hồ Hưng Long, mức độ xuống cấp của hồ Hóc Tranh cũng trong tình trạng báo động. Theo ông Trần Nam Trung, Phó Chủ tịch UBND xã An Hòa: “Hồ chứa nước Hóc Tranh xây dựng cách đây hơn 20 năm. Do phương tiện thi công lúc đó còn lạc hậu, chất lượng công trình không cao, nên khi đưa vào sử dụng, các hạng mục nhanh chóng xuống cấp. Trong đó, thân đập bị rò rỉ nước, hệ thống cống lấy nước cũng bị hư hỏng, tỉ lệ thất thoát nước rất cao và khi xảy ra lũ lớn rất dễ bị vỡ hồ”.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, sau khi hoàn thành vào năm 1995, chỉ 2-3 năm sau, hồ Hóc Tranh đã xuống cấp, mái hạ lưu bị trụt. Để đảm bảo an toàn cho hồ chứa, ngành chức năng đã chỉ đạo địa phương hạ tràn, giảm lượng nước chứa trong hồ chỉ còn khoảng 150 ngàn m3. Từ đó đến nay, hệ thống kênh mương tiếp tục bị sạt lở nhiều đoạn. Do không có kinh phí tu sửa, việc điều tiết và cung cấp nước gặp nhiều khó khăn.
Để đảm bảo lượng nước tưới phục vụ sản xuất 2 vụ, hàng năm, địa phương đã xử lý các khe xói lở nhỏ, các tổ mối, phát dọn những cây trên thân đập và gia cố tràn xả lũ. Thế nhưng, đây chỉ là cách xử lý tạm thời; về lâu dài, hồ Hóc Tranh cần sớm được tu sửa, nâng cấp.
Ông Hoàng Nam Anh, trú thôn Vạn Xuân, bộc bạch: “Nhiều lần tiếp xúc cử tri các cấp, người dân trong thôn đã kiến nghị ngành chức năng quan tâm hỗ trợ kinh phí nâng cấp, sửa chữa hồ. Cấp trên đã cử đoàn về kiểm tra, khảo sát nhưng chưa biết bao giờ hồ mới sửa chữa. Do thiếu nước tưới, người dân phải chuyển phần lớn diện tích trồng lúa sang trồng một số hoa màu nhưng hiệu quả không cao”.
Về vấn đề này, ông Bùi Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện An Lão, cho biết: “Qua kiểm tra thực tế, huyện nhận thấy hồ chứa nước Hưng Long và Hóc Tranh đã và đang có nhiều hạng mục hư hỏng, xuống cấp. UBND huyện đã kiến nghị tỉnh và Trung ương hỗ trợ kinh phí để tu bổ, sửa chữa, nâng cấp. Đến nay, ngành chức năng của tỉnh đã có kế hoạch khảo sát việc sửa chữa hai hồ chứa này, với tổng kinh phí khoảng 30 tỉ đồng. Khi nào có vốn, địa phương sẽ thực hiện việc tu bổ sửa chữa trong thời gian sớm nhất”.
V.LỰC - T.LỢI