Phường Hải Cảng giảm tỉ lệ sinh con thứ 3: “Chuyển” từ nhận thức đến hành động
Kéo giảm tỉ lệ sinh con thứ 3 là “bài toán khó” với nhiều địa phương và càng hóc búa với vùng ven biển. Thế nhưng, phường Hải Cảng (TP Quy Nhơn) đã tìm được “lời giải” từ sự đồng thuận, chung sức.
Cuốn sổ công tác của Phó trưởng Trạm Y tế phường Hải Cảng Phạm Thị Tâm “vạch” rõ ràng, mạch lạc tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở địa phương này trong giai đoạn 2005-2015. 9 năm liên tục, Hải Cảng “đau đầu” qua từng con số, đỉnh điểm là năm 2014 với 11,67% ca sinh là con thứ 3 trở lên. Thế nhưng, chỉ qua năm 2015, con số này đã được kéo xuống còn 1,88%, với vỏn vẹn 3 trường hợp.
“Không có phép lạ nào cả, tất cả đều xuất phát từ công sức của từng tập thể, từng cá nhân, từ sự chuyển biến trong nhận thức của mỗi người dân” - Phó Chủ tịch UBND phường Hải Cảng Lê Thị Ngọc Hà đúc kết.
Gia đình chị Nguyễn Thị Hồng Hà là “hình mẫu” để bà Huỳnh Thị Diễm Phúc (trái) tuyên truyền chính sách dân số.
Cán bộ chung sức
Phường Hải Cảng có 11 khu vực với 16.079 nhân khẩu. Thông thường, mỗi khu vực/thôn/làng chỉ có 1 cộng tác viên DS-KHHGĐ (CTV), nhưng những nơi đông dân cư sẽ được bố trí thêm 1 CTV. Phường Hải Cảng có 6 khu vực có đến 2 CTV. “Trạm nằm cạnh bệnh viện nên chỉ được phân bổ 5 biên chế, lực lượng mỏng mà dân cư đông đúc, khó càng thêm khó. Nhưng bù lại, cán bộ cơ sở rất đều tay, các CTV ở từng khu vực đều có tinh thần trách nhiệm cao”- y sĩ Phạm Thị Tâm chia sẻ.
Thành công từ công tác DS-KHHGĐ nói chung, giảm tỉ lệ sinh con thứ 3 nói riêng ở Hải Cảng in đậm dấu ấn từ sự phối hợp, chung tay của nhiều hội, đoàn thể ở địa phương. Trong đó, Hội LHPN phường đóng vai trò tích cực.
Theo Chủ tịch Hội LHPN phường Hải Cảng Lê Thị Mộng Trinh, điểm mạnh của cán bộ cơ sở là thấu hiểu tâm tư, đời sống của chị em; từ đó có cách vận động, tuyên truyền phù hợp. “Mỗi lần tổ chức chiến dịch chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ, cán bộ hội phối hợp với CTV đến từng nhà, gặp từng chị em vận động tham gia. Người nào đi liền thì tốt; người nào đồng ý tham gia nhưng trù trừ “mấy chị về trước, chút xíu tui đi ngay” thì phải chịu khó ngồi đợi họ xong việc nhà để “bốc” lên xe, chở đi luôn. Có những người tỏ thái độ bất hợp tác, chúng tôi phải trở đi trở lại nhiều lần mới “thông” tư tưởng”- chị Trinh chia sẻ.
Người dân đồng thuận
Năm nay 57 tuổi, bà Huỳnh Thị Diễm Phúc có 16 năm làm CTV DS-KHHGĐ của khu vực 4, phường Hải Cảng. Bà Phúc là một phụ nữ nhanh nhẹn, dễ tạo thiện cảm với người đối diện ngay trong lần đầu gặp mặt. 8 năm qua, khu vực 4 không có người sinh con thứ 3, bà Phúc góp phần không nhỏ vào thành tích đáng nể ấy. Đưa tôi đi vòng quanh 5 tổ của khu vực 4 với 286 hộ dân/1.091 nhân khẩu, bà Phúc kể: Thời gian đầu, việc vận động khổ trăm bề. Đâu dễ gì thay đổi nếp nghĩ của bà con - phần đông là dân buôn bán. Thế rồi, mưa dầm thấm lâu, cái tình cái lý, lời hay lẽ phải cũng đi vào lòng người. “Giờ thì thuận lắm, chỉ cần báo thời gian, địa điểm tổ chức thăm khám, chăm sóc sức khỏe sinh sản là chị em đã tự giác đi rồi”- bà Phúc nói.
“ Vợ chồng tôi thì chỉ nghĩ đơn giản phải làm sao để cho con được chăm sóc, được học hành đầy đủ mới là quan trọng nhất. Ngay cả ông nội của tụi nhỏ cũng nghĩ thoáng lắm, chẳng gây sức ép gì, vẫn bảo rằng trai gái gì cũng là con, là cháu mình! ”
Chị Nguyễn Thị Hồng Hà, ở tổ 18, KV4, phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn
Bà Phúc đưa tôi đến thăm nhà chị Nguyễn Thị Hồng Hà ở tổ 18. Năm nay 37 tuổi, chị Hà có 2 “công chúa”, đứa lớn 7 tuổi, đứa nhỏ 3 tuổi. Chồng chị - anh Trần Duy Phát là con trai cả trong gia đình có 5 anh em. Thế nhưng, anh chị chưa từng có suy nghĩ sẽ sinh thêm đứa nữa. “Vợ chồng tôi thì chỉ nghĩ đơn giản phải làm sao để cho con được chăm sóc, được học hành đầy đủ mới là quan trọng nhất. Ngay cả ông nội của tụi nhỏ cũng nghĩ thoáng lắm, chẳng gây sức ép gì, vẫn bảo rằng trai gái gì cũng là con, là cháu mình!” - chị Hà trải lòng.
Rõ ràng, với sự phát triển của các phương tiện truyền thông, cùng những thay đổi trong đời sống xã hội, nhận thức của người dân về vấn đề sinh ít con để đảm bảo chất lượng sống đã có chuyển biến tích cực. Ngay cả người dân vùng biển ở khu vực 9 (Hải Minh) cũng không còn tư tưởng “trời sinh voi sinh cỏ”, phải có con trai để đi biển.
Khu vực trưởng khu vực 9 Mai Văn Xịn khẳng định: “Nghề biển ngày càng khó khăn, đời sống kinh tế chật vật nên bà con xác định chỉ có cho con ăn học mới có cơ hội đổi đời, không thể bám biển mãi được. Tự mỗi cặp vợ chồng cũng nhận thức được, nên chỉ sinh nhiều lắm là 2 con. Năm 2015 vừa rồi, cả khu vực 9 không có người sinh con thứ 3, đó là điều rất đáng mừng!”.
NGUYỄN VĂN TRANG