Phụ nữ Nhơn Châu với nghề làm mắm: Thoát nghèo và hơn thế
Từ bao đời nay, phụ nữ ở xã Nhơn Châu, TP Quy Nhơn, vốn chỉ quen với việc đan vá lưới thủ công và ở nhà nội trợ nên cuộc sống vô cùng khó khăn. Để giúp hội viên, Hội LHPN xã đã mạnh dạn thành lập Tổ phụ nữ làm mắm, hiện có 36 tổ viên. 2 năm qua, tổ làm ăn khấm khá, nhiều gia đình tổ viên thoát nghèo.
Chúng tôi theo chân chị Lê Thị Tràng, Chủ tịch Hội LHPN xã, đến thăm nhà các hội viên phụ nữ làm mắm. Nhà nào cũng chứa đầy các thạp muối mắm, nồng nàn hương đặc trưng của nước mắm xứ biển. Nguyên liệu làm mắm là nguồn cá cơm, cá nục tươi, được chị em thu mua ngay tại đảo.
Các thành viên Tổ phụ nữ làm mắm trao đổi kinh nghiệm làm nước mắm.
Chị Tràng kể, trước đây, người dân xã đảo Nhơn Châu chỉ làm mắm kiểu nhỏ lẻ để sử dụng trong gia đình hoặc bán chút đỉnh nên thu nhập không cao. Mặt khác, do mọi người chế biến nước mắm theo cách truyền thống ở địa phương là chưng cất, rồi rang thính bỏ vào làm màu nên nước mắm mất hương vị đặc trưng, khi chiết ra dùng dễ bị xỉn màu, không đẹp. Vì vậy, Hội LHPN xã đã vận động các chị tham gia Tổ phụ nữ làm mắm để cùng nhau nâng cao kỹ thuật làm mắm, đảm bảo an toàn thực phẩm và đầu tư sản xuất quy mô lớn hơn để đáp ứng nhu cầu thị trường.
Khi Tổ phụ nữ làm mắm thành lập, chị Lê Thị Tràng được Hội LHPN xã cử đi học hỏi thêm kinh nghiệm, kỹ thuật chế biến nước mắm ở các làng nghề làm mắm nổi tiếng trong và ngoài tỉnh. Học về, chị Tràng truyền đạt lại cho chị em hội viên trong tổ cách thức làm. Tùy theo khả năng, mỗi gia đình tổ viên đã đầu tư để bắt tay vào sản xuất mắm theo kỹ thuật mới. Những hộ khó khăn, Hội LHPN xã giúp đỡ để các chị được vay vốn từ 5-20 triệu đồng để làm nghề.
Ban đầu, chị em còn ngại vì sợ mô hình này không thành công; nhưng sau vài mẻ mắm đầu tiên ra rất ngon, thương lái mua với giá cao, các chị đã mạnh dạn rủ nhau cùng tham gia.
Cách làm của Hội LHPN xã Nhơn Châu và Tổ phụ nữ làm mắm không chỉ vực dậy nghề truyền thống địa phương mà còn giúp nhiều chị em ở xã thoát nghèo, làm ăn hiệu quả cao. Trung bình, mỗi năm mỗi hộ tổ viên đầu tư 1-2 tấn cá nguyên liệu, thu được 500 lít nước mắm/tấn cá, thu nhập khoảng 30 triệu đồng.
Ông Phan Văn Binh, Chủ tịch UBND xã Nhơn Châu: Từ trước đến nay, phụ nữ ở Nhơn Châu chỉ ở nhà làm nội trợ, thời gian rảnh nhiều nhưng không có việc làm. Hội LHPN xã đã thành lập ra Tổ phụ nữ làm mắm, vừa dựa vào ưu thế đặc thù của địa phương, giữ được nghề truyền thống, lại liên kết với nhau làm nghề, nâng cao chất lượng sản phẩm hơn trước. Chúng tôi sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chị em làm nghề, tạo thương hiệu nước mắm ở Nhơn Châu và nâng cao thu nhập cho mỗi gia đình.
Điển hình như hộ gia đình chị Nguyễn Thị Thu Tài (thôn Trung), đã mạnh dạn đầu tư sản xuất nước mắm, mắm mực, mắm cá cơm… Các loại mắm do gia đình chị Tài sản xuất đảm bảo chất lượng, hàng làm ra không đủ cung cấp cho các thương lái trong và ngoài tỉnh. Hiện mỗi năm gia đình chị sản xuất hơn 1.000 lít nước mắm, bán với giá trung bình 60.000 đồng/lít; hơn 2.000 hũ mắm mực và mắm cá cơm. Với quy mô sản xuất như vậy, gia đình chị Tài có thu nhập gần 100 triệu đồng/năm.
Chị Tài kể: “Từ ngày trở thành thành viên Tổ phụ nữ làm mắm, kinh tế gia đình tôi khấm khá hơn trước. Tôi cũng như các chị em khác luôn cố gắng sản xuất mắm đúng chất lượng, đảm bảo uy tín cho cơ sở của gia đình và của Tổ phụ nữ làm mắm của xã. Nhờ đó, cơ sở nhận thêm nhiều chị em ở xã vào làm việc”.
Ngoài phát triển nghề làm mắm, phát triển kinh tế gia đình và tạo việc làm cho chị em trong xã, lúc nhàn rỗi, các thành viên tổ làm mắm luôn sẵn sàng trao đổi kinh nghiệm, hướng dẫn kỹ thuật cho chị em trong và ngoài địa phương để mọi người cùng có thể đầu tư làm ăn theo mô hình của Tổ. Chị Lê Thị Tràng cho biết thêm: “Hiện nay, tổ có 36 thành viên, thu nhập bình quân 2-3 triệu đồng/người/tháng. Chúng tôi đang tiếp tục nhân rộng mô hình này ở xã để chị em có cơ hội trao đổi kiến thức, nâng cao thu nhập cho gia đình”.
QUỲNH NGÂN