Tạo điều kiện để người dân có thể mua BHYT ở bất cứ đâu

Tạo thuận lợi hết mức có thể cho người dân tiếp cận với BHYT là yêu cầu quan trọng đặt ra tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về đẩy mạnh thực hiện BHYT toàn dân do Chính phủ tổ chức ngày 3.6.

Sau hội nghị về tăng cường công tác đảm bảo an toàn thực phẩm được tổ chức ngày 27.4, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục chủ trì và đưa ra những chỉ đạo rốt ráo về một vấn đề rất thiết thực đối với đời sống: BHYT toàn dân.

Những mảng màu tối sáng

Theo số liệu do Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cung cấp, năm 2015 có 76,5% dân số cả nước tham gia BHYT, hoàn thành chỉ tiêu được giao. Đầu năm 2016 có 70,8 triệu người tham gia, tăng 0,83 triệu người so với năm 2015. Đó là những con số rất đáng khích lệ.

Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh là động lực thu hút người dân tham gia BHYT.

Tại Bình Định, tỉ lệ bao phủ BHYT tính đến 31.5.2016 là 80,1%, tăng 4,7% so với thời điểm cuối năm 2015; trong khi chỉ tiêu bao phủ BHYT được Thủ tướng Chính phủ giao đối với năm 2016 là 72,6%. Theo Giám đốc BHXH tỉnh Phạm Mai, có nhiều nguyên nhân dẫn đến con số khả quan đó. Đầu tiên phải kể đến sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, tỉnh, các sở, ngành, địa phương... Chính sách cho các nhóm đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ vẫn duy trì. Công tác tuyên truyền, vận động được tập trung cho nhóm cận nghèo, học sinh - sinh viên, hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình.

“Đặc biệt, giá viện phí được điều chỉnh đã tác động lớn đến nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình. Lượng người tham gia của nhóm này trong 5 tháng đầu năm 2016 đã tăng 11% so với năm 2015, tương đương mức tăng của cả năm 2015 so với 1 năm trước đó” - ông Phạm Mai phân tích.  

Tuy nhiên, bức tranh về hoạt động BHYT không chỉ là những gam màu sáng.

Chính phủ đã giao các địa phương huy động nguồn lực hỗ trợ người dân, trước mắt hỗ trợ 30% còn lại cho các hộ cận nghèo mua BHYT nhưng vẫn còn 10 tỉnh chưa có cơ chế hỗ trợ, Bình Định nằm trong số này. Đáng nói hơn, tỉ lệ bao phủ BHYT ở một số địa phương còn thấp; đến cuối năm 2015, vẫn còn 31 địa phương dưới 75% và 22 địa phương chưa đạt so với kế hoạch Chính phủ giao. Nhiều nhóm đối tượng phải tham gia BHYT đạt tỉ lệ thấp và thiếu bền vững.

Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến thừa nhận, dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng mức hài lòng của người bệnh vẫn chưa được như mong muốn. “Ngành đã chấn chỉnh thái độ, xử lý hơn 7.000 nhân viên, cán bộ y tế các tuyến từ cơ sở đến Trung ương có hành vi không đúng với người bệnh” - bà Tiến thông tin.

Tạo thị trường BHYT

Khẳng định vai trò quan trọng của BHYT trong đảm bảo an sinh xã hội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đưa ra chỉ tiêu đến năm 2020 có trên 90% dân số có thẻ BHYT. Thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đưa tỉ lệ tham gia BHYT vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội hằng năm, 5 năm của địa phương và chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện tại địa phương. Thủ tướng cũng đồng ý ngay trong năm 2016 cho phép sử dụng nguồn kinh phí kết dư của BHXH Việt Nam (450 tỉ đồng) để thực hiện hỗ trợ theo các nhóm đối tượng tham gia BHYT.

Trong khi đó, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh cần làm rõ trách nhiệm về vấn đề mở rộng tỉ lệ bao phủ BHYT, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người có thẻ. Cụ thể, việc mở rộng BHYT, bán thẻ BHYT như thế nào, quản lý như thế nào là trách nhiệm của BHXH. BHXH phải coi người mua là khách hàng, dùng cơ chế như doanh nghiệp, mở hệ thống đại lý. Còn trách nhiệm để các bệnh viện phải khám chữa bệnh tốt hơn, kết nối liên thông, tin học hóa là của Bộ trưởng Bộ Y tế. Về lâu dài, Phó Thủ tướng cho rằng Bộ Y tế, Bộ Tài chính, BHXH cần nghiên cứu, xem xét ngoài việc bán dịch vụ BHYT cơ bản thì phải mở ra thị trường BHYT cao cấp hơn, đây chính là phát triển thị trường bảo hiểm.

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Minh cho hay, BHXH Việt Nam sẽ chủ động mở rộng mạng lưới thu BHYT, có thể huy động các doanh nghiệp, cơ sở y tế, các trạm bưu điện… để người dân có thể mua BHYT tại bất cứ đâu. Mở rộng mạng lưới đại lý BHYT cũng là mối quan tâm đặc biệt của ngành BHXH Bình Định. Đến nay, toàn tỉnh đã có 1.231 đại lý (bao gồm hệ thống của UBND xã và bưu điện), đảm bảo ít nhất 1 thôn có 1 đại lý.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng cho rằng, cần xem xét phương án mở rộng hỗ trợ người tham gia BHYT tự nguyện lúc đầu. “Chúng ta có lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ y tế hướng tới mục tiêu các cơ sở y tế cơ bản tự chủ về tiền lương, phụ cấp sau khi tính vào giá dịch vụ trong khi hiện 1 năm chúng ta dành 11.000 tỉ đồng chi lương cho ngành Y tế. Tôi đề nghị ngân sách không giảm khoản này và chuyển sang hỗ trợ cho một số đối tượng mua BHYT tự nguyện lần đầu từ năm 2017. Các bộ cần bàn cụ thể, không chỉ hỗ trợ cho nông dân, ngư dân nghèo, cận nghèo mà cần mở rộng hỗ trợ người mua lần đầu, mua theo hộ gia đình, để người dân quen dần với việc mua và sử dụng BHYT”, Phó Thủ tướng gợi ý.

NGUYỄN VĂN TRANG