Cơm nguội của má
Nhớ thời bao cấp, cơm ăn không đủ còn phải độn thêm khoai, mì, làm gì có dư mà thành cơm nguội. Rồi thời đó qua dần, cơm nguội buổi tối còn dư, má vét xoong để dành. Sáng hôm sau, má sai con chạy ra mua bánh canh bột lọc cô Hai bán nơi đầu xóm, dặn với: “Nhớ nói cô múc thêm nước nhiều một chút nhé”.
Cơm chiên
Tô bánh canh bột lọc nước nhiều hơn cái, nước màu ớt đỏ hoe, mang về trộn chung với cơm nguội. Thời đó, nhà nghèo làm gì mà có tiền ăn sáng cho cả nhà, thành ra phải làm thế. Mấy chị em tôi cứ thế mà chia nhau ăn, chắc bụng rồi đi học.
Cơm nguội má để dành đem phơi khô cẩn thận trên gác mái, sau đó chế thành món ăn vặt ngon miệng buổi tối. Cơm khô chiên với dầu, hạt cơm nở to ra, giòn rụm, sau đó được trộn với đường. Tối tối, chị em tôi vừa ngồi học, vừa nhóp nhép nhai cơm khô ngòn ngọt mỏi cả răng. Ba má tôi ngồi chuyện vãn cũng để chén cơm khô trước mặt, thậm chí còn đãi hàng xóm, bạn bè lúc đến chơi.
Đó là chuyện của mấy mươi năm về trước. Còn giờ, hôm rồi, tôi lướt ipad rồi đưa cho má xem thông tin ăn cơm nguội có thể gây bệnh, má cười: “Thời ông bà, rồi đến cha mẹ và mấy anh em tụi bay ăn cơm nguội hoài mà sống có làm sao đâu. Hổng lẽ cơm nguội đem đổ rác hay sao...”.
Má vẫn thường la con cháu vì làm biếng, mang cơm nguội đổ thùng rác thay vì đổ vào thùng nước cơm nơi đầu ngõ, phí hoài hạt ngọc thực. Song, chỉ là chuyện hạn hữu, vì nhà tôi ít khi có cơm nguội dư đem đổ. Bởi lẽ, má rất tài trong việc đo lường bụng dạ, nấu cơm ít khi dư. Mà có dư, má cất trong tủ lạnh để sáng hôm sau, chiên cơm cho cả nhà. Má nói, làm vậy vừa không phí cơm nguội, vừa tiết kiệm được tiền ăn sáng.
Cơm chiên của má rất ngon. Hột cơm săn vàng, óng dầu. Cho nhiều dầu vào chảo, khử hành cho thơm, rồi mới cho cơm nguội vào, ép xuống chảo cho thật chặt. Đợi đến khi cơm tạo thành mảng cháy vàng ở phía dưới, má mới trở mặt cơm, ép tiếp mặt còn lại để cơm cháy thêm lần nữa. Nhà tôi ăn gạo đồng nên hột cơm dễ săn, dễ giòn hơn. Hôm nào nhà có sẵn chả lụa, xúc xích, hay tôm tươi hoặc cà rốt, khoai tây, má sẽ thêm công đoạn xắt hột lựu, sơ chế làm chín trước khi cho vào chảo cơm chiên. Nêm nếm vừa ăn rồi bắt đầu đập thêm một, hai quả trứng đảo đều thêm vài phút nữa. Có thêm cà chua, dưa leo trang trí xung quanh nữa cho bắt mắt, nếu không thì cũng chẳng sao. Vậy là xong món cơm khoái khẩu của tụi con cháu.
Lâu lâu nhớ cơm chiên, con trai tôi nhắc chừng: “Hôm nay, bà ngoại nhớ nấu cơm nhiều để sáng mai chiên cơm nhé!”.
Cơm nguội của má, ít khi dư là vậy.
HOÀNG LAN