Tăng cường quản lý chất cấm trong chăn nuôi
Thực hiện chỉ đạo của Bộ NN&PTNT và UBND tỉnh, ngành Nông nghiệp tỉnh đã phối hợp với chính quyền các địa phương triển khai nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn tình trạng sản xuất, kinh doanh (SXKD) và sử dụng chất cấm trong chăn nuôi (CCTCN). PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Ðào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, quanh vấn đề này.
* Xin ông cho biết có bao nhiêu chất bị cấm không được sử dụng trong chăn nuôi và làm thế nào để phát hiện CCTCN?
- Theo Thông tư 42/2015 của Bộ NN&PTNT, có 27 danh mục hóa chất, kháng sinh cấm nhập khẩu SXKD, sử dụng trong thức ăn chăn nuôi (TACN) tại Việt Nam. Trong đó, chất Sabutamol và chất Clenbuterol (chất tạo nạc) và chất Auramine O (chất vàng ô) là những chất vô cùng độc hại, gây ung thư nên bị cấm sử dụng trong chăn nuôi.
Chất Sabutamol và Clenbuterol có dạng bột màu trắng, thường được sử dụng để làm giãn phế quản, điều trị hen suyễn, điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Khi trộn vào thức ăn cho gia súc, gia cầm (GSGC), các chất này có tác dụng thúc cho heo lớn nhanh hơn, tỉ lệ nạc cao, màu sắc thịt đỏ hơn... Người sử dụng thịt GSGC có chất tạo nạc có nguy cơ bị ngộ độc cao và có thể gây biến chứng ung thư. Còn chất vàng ô có dạng bột màu vàng, thường được sử dụng để nhuộm vải. Chất này đứng thứ 5 trong 116 chất gây ung thư hàng đầu trên thế giới.
Để kiểm tra đánh giá sự tồn tại của các chất độc hại nói trên trong TACN, trong nước uống, thuốc thú y, nước tiểu, máu và các sản phẩm của GSGC, chúng tôi tiến hành phân tích định tính bằng kít thử nhanh; sau đó, lấy mẫu gửi cơ quan thú y vùng IV tại Đà Nẵng hoặc cơ quan thú y vùng VI tại TP Hồ Chí Minh (2 đơn vị này trực thuộc Bộ NN&PTNT) để phân tích. Trường hợp các mẫu có dấu hiệu dương tính với chất cấm, chúng buộc các cơ sở SXKD TACN và người chăn nuôi ký cam kết không được tiêu thụ TACN và vật nuôi; đồng thời, cử lực lượng thú y cơ sở giám sát. Sau khi nhận được kết quả phân tích của cơ quan thú y là dương tính với chất cấm, ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ phối hợp với ngành chức năng và chính quyền địa phương tiến hành xử lý theo luật định.
Tại Hội thảo chuyên đề: “Chăn nuôi an toàn, không sử dụng chất cấm”, nhiều cơ sở kinh doanh thức ăn chăn nuôi và các chủ trang trại chăn nuôi ký cam kết không sử dụng CCTCN. Ảnh: T.SỸ
* Công tác kiểm tra, giám sát CCTCN tại tỉnh ta được thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Sở NN&PTNT đã thành lập 3 đoàn công tác phối hợp các địa phương tổ chức thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng CCTCN tại các địa phương trong tỉnh. Cuối năm 2015, chúng tôi đã tổ chức 2 đợt kiểm tra định tính và lấy 102 mẫu nước tiểu, thịt heo, thức ăn cho heo tại TP Quy Nhơn, TX An Nhơn và các huyện: Tuy Phước, Tây Sơn, Phù Cát, Phù Mỹ, Hoài Ân, Hoài Nhơn để kiểm định có chất cấm hay không. Qua đó, đã phát hiện 3 mẫu thức ăn và 1 mẫu nước tiểu dương tính với chất Sabutamol và 1 mẫu nước tiểu dương tính với Clenbuterol.
Tháng 2.2016, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục phối hợp với Công an huyện Phù Cát lấy mẫu kiểm tra chất cấm trong TACN của một hộ dân ở khu phố An Hòa, thị trấn Ngô Mây, huyện Phù Cát, gửi Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc thú y Trung ương II phân tích định lượng với Sabutamol và Clenbuterol. Kết quả, hàm lượng Sabutamol vượt ngưỡng cho phép. Chúng tôi đã xử phạt hành chính hộ dân này 150 triệu đồng.
Tháng 5.2016, kiểm tra tình trạng sử dụng chất cấm tại 3 cơ sở kinh doanh thuốc thú y và 5 cơ sở kinh doanh TACN tại một số địa phương trong tỉnh; kết quả cho thấy, 1 cơ sở kinh doanh thức ăn bổ sung trong chăn nuôi không có trong danh mục được phép lưu hành, 2 cơ sở kinh doanh thức ăn bổ sung trong chăn nuôi có nhãn mác ghi sai lệch so với công bố. Ngành chức năng đã xử phạt hành chính và nhắc nhở các cơ sở vi phạm thực hiện đúng quy định của Nhà nước trên lĩnh vực kinh doanh TACN.
Đầu tháng 6.2016, Sở NN&PTNT cũng đã phối hợp với Cục Chăn nuôi, Hiệp hội Chăn nuôi và một số doanh nghiệp sản xuất TACN tổ chức hội thảo chuyên đề: “Chăn nuôi an toàn, không sử dụng chất cấm”.
Tại hội thảo, chúng tôi đã phổ biến các quy định của pháp luật trong việc xử lý các hành vi sử dụng CCTCN, tác hại của việc sử dụng các loại chất cấm đối với sức khỏe cộng đồng. Sau đó, 500 cơ sở kinh doanh TACN và trang trại chăn nuôi GSGC trong tỉnh đã ký cam kết không mua - bán, sử dụng thuốc kháng sinh trong danh mục cấm sử dụng trong chăn nuôi; phát hiện tổ chức, cá nhân vi phạm và thông báo kịp thời cho cơ quan chức năng; khai báo kịp thời cho cho cơ quan chức năng các dấu hiệu vật nuôi bị dịch bệnh và không bán vật nuôi bị bệnh ra thị trường.
* Ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ thực hiện những biện pháp gì nhằm ngăn tình trạng kinh doanh, sử dụng CCTCN?
- Thời gian tới, Sở NN&PTNT sẽ phối hợp với các ngành chức năng, chính quyền các địa phương tiếp tục thực hiện các cuộc kiểm tra đột xuất các cơ sở SXKD TACN, các trang trại, gia trại chăn nuôi ở các địa phương; đồng thời, công khai kết quả xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm. Bên cạnh đó, sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho các công ty SXKD TACN, đại lý kinh doanh TACN; các chủ trang trại, gia trại chăn nuôi và các cơ sở sản xuất, chế biến, giết mổ GSGC. Đồng thời, tổ chức tập huấn nghiệp vụ về kiểm tra, giám sát CCTCN cho cán bộ ngành Nông nghiệp ở cơ sở; thường xuyên lấy mẫu giám sát, cảnh báo và điều tra, truy xuất, xử lý sản phẩm, cơ sở SXKD TACN vi phạm.
Mặt khác, ngành Nông nghiệp khuyến khích và hỗ trợ các tổ chức, cá nhân phát triển sản xuất chăn nuôi theo chuỗi VietGAP, chăn nuôi an toàn sinh học, ứng dụng công nghệ sinh học trong chăn nuôi và phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị. Từ nay đến cuối tháng 6.2016, ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức lễ phát động phong trào nói không với CCTCN; tổ chức cho các cơ sở SXKD TACN và người chăn nuôi GSGC trên địa bàn tỉnh ký cam kết không SXKD và sử dụng CCTCN.
Theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi (có hiệu lực từ ngày 1.7.2016) hành vi sử dụng CCTCN sẽ bị xử lý hình sự cấu thành các tội liên quan đến sức khỏe, tính mạng con người, thay vì hành chính như lâu nay. Khung hình phạt tối đa cho tội vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm, trong đó có việc sử dụng CCTCN, có thể bị tù giam tới 20 năm. Áp dụng khung hình phạt này sẽ góp phần ngăn chặn triệt để tình trạng SXKD và sử dụng CCTCN.
* Cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)