Tập trung xử lý nợ đọng xây dựng nông thôn mới
Ông Đào Văn Hùng.
Qua hơn 5 năm thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) giai đoạn 2011-2015, toàn tỉnh có 28 xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành XDNTM, nhiều địa phương còn nợ đọng xây dựng cơ bản với số vốn khá lớn nhưng không có phương án trả nợ khả thi. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Đào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT kiêm Chánh Văn phòng Điều phối XDNTM, về vấn đề này.
* Xin ông cho biết tình hình nợ đọng trong xây dựng cơ bản tại các xã XDNTM đến thời điểm hiện nay?
- Theo báo cáo của các địa phương, đến nay, có 11 xã trong số 28 xã trên địa bàn tỉnh đạt chuẩn NTM giai đoạn 2011-2015 còn nợ đọng trên 44 tỉ đồng. Các xã có số nợ xây dựng cơ bản cao gồm: Nhơn Phúc (TX An Nhơn) còn nợ trên 15 tỉ đồng; xã Nhơn An (TX An Nhơn) nợ trên 11 tỉ đồng; xã Mỹ Lộc (Phù Mỹ) nợ gần 6,3 tỉ đồng; xã Mỹ Hiệp (Phù Mỹ) nợ 4,7 tỉ đồng; xã Hoài Hương (Hoài Nhơn) nợ trên 7,5 tỉ đồng; xã Tây An (Tây Sơn) nợ gần 5,2 tỉ đồng; xã Tây Xuân (Tây Sơn) nợ 4,7 tỉ đồng; xã Cát Hiệp (Phù Cát) nợ 3,5 tỉ đồng; xã Ân Phong (Hoài Ân) nợ trên 2,8 tỉ đồng…
Ngoài ra, số nợ xây dựng cơ bản tại 10 xã đăng ký đạt chuẩn NTM trong năm 2016 còn trên 20,5 tỉ đồng (bình quân mỗi xã nợ trên 2 tỉ đồng); trong đó, xã Nhơn Phong (An Nhơn) nợ 5,4 tỉ đồng; xã Cát Hanh (Phù Cát) còn nợ gần 4,3 tỉ đồng…
* Đâu là nguyên nhân làm cho tình hình nợ đọng trong xây dựng cơ bản tại các xã XDNTM còn ở mức cao như vậy, thưa ông?
- Về nguyên nhân khiến cho nhiều xã còn nợ đọng số tiền lớn trong XDNTM là do ngân sách của huyện, xã chưa đáp ứng nhu cầu cân đối vốn tại địa phương trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, trong khi nguồn thu từ đấu giá quyền sử dụng đất ở hàng năm không thể cân đối bố trí trả hết nợ. Một số xã xây dựng các công trình hạ tầng có quy mô quá lớn, vượt chuẩn theo quy định như: Trung tâm văn hóa xã, nhà văn hóa thôn, chợ, trụ sở UBND xã, trạm y tế… Bên cạnh đó, nhiều xã XDNTM chưa thực hiện triệt để cơ chế đầu tư đặc thù, tạo chi phí phát sinh khá lớn trong quá trình đầu tư cơ sở hạ tầng.
Thêm vào đó, các địa phương chưa quan tâm bố trí vốn để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản, mà lại bố trí vốn để khởi công mới các công trình trong khi chưa xử lý dứt điểm nợ của ngân sách địa phương. Quá trình thực hiện dự án, do yêu cầu sớm hoàn thành, bàn giao đưa công trình vào sử dụng nên nhiều chủ đầu tư đã thúc nhà thầu đẩy nhanh tiến độ, ứng vốn để thi công dẫn đến khối lượng thực hiện vượt nhiều so với số vốn trong kế hoạch…
* Để giải quyết tình hình nợ đọng trong xây dựng cơ bản tại các xã XDNTM, Ban chỉ đạo XDNTM tỉnh đã chỉ đạo xử lý vấn đề này như thế nào?
- Để xử lý vấn đề này, tại cuộc họp kiểm tra công tác XDNTM với lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố và lãnh đạo các sở, ngành chức năng mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu đã yêu cầu các ngành, địa phương, đơn vị thực hiện nghiêm quy định của Luật Đầu tư công, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp xử lý nợ đọng trong xây dựng cơ bản; đồng thời phải coi việc xử lý nợ đọng là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn từ nay đến năm 2020. Các xã phải tiến hành thống kê, báo cáo tổng hợp cụ thể phần nợ xây dựng cơ bản đến thời điểm này; trong đó, xác định rõ phần nợ của địa phương và đề xuất phương án hướng xử lý.
UBND tỉnh cũng đã ban hành văn bản chỉ đạo, yêu cầu chính quyền các địa phương chỉ được khởi công mới các dự án đầu tư mới từ nguồn tiền đấu giá quyền sử dụng đất khi đã thực hiện được kế hoạch đấu giá; không được yêu cầu nhà thầu ứng vốn vượt kế hoạch vốn giao, gây khó khăn cho các nhà thầu và làm tăng nợ đọng xây dựng cơ bản.
Xã Nhơn Phúc (TX An Nhơn) là một trong những địa phương có số nợ đọng xây dựng cơ bản lớn.
- Trong ảnh: Nhà văn hóa xã Nhơn Phúc. Ảnh: NGUYỄN HÂN
UBND tỉnh cũng yêu cầu các xã trong diện về đích NTM năm 2016 chỉ đăng ký kinh phí, quy mô đầu tư đối với công trình trung tâm văn hóa xã không vượt quá 3,5 tỉ đồng; đối với nhà văn hóa thôn, kinh phí xây dựng không vượt quá 400 triệu đồng. Đồng thời, UBND tỉnh yêu cầu chính quyền các địa phương đẩy mạnh triển khai áp dụng cơ chế đầu tư đặc thù đối với các công trình XDNTM theo đúng quy định của tỉnh, nhằm tiết kiệm chi phí đầu tư. Yêu cầu Sở VH-TT&DL sớm ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của nhà văn hóa xã, khu thể thao - văn hóa thôn, làng, nhằm phát huy hiệu quả công năng của các công trình này.
Ngoài ra, để giải quyết dứt điểm tình trạng nợ đọng trong xây dựng cơ bản, nhiều địa phương cũng đã đề nghị UBND tỉnh cho phép hỗ trợ 100% tiền đấu giá đất tại địa phương từ 1-2 năm sau khi hoàn thành XDNTM. Xem xét tăng định mức hỗ trợ đầu tư vốn ngân sách Trung ương, tỉnh, huyện; vốn trái phiếu Chính phủ, vốn 30a… cho các công trình hạ tầng để giảm phần vốn đối ứng của xã và đóng góp của nhân dân.
* Xin cảm ơn ông!
NGUYỄN HÂN (Thực hiện)