Tập trung chống hạn, chủ động phòng chống lụt bão
Ngày 22.6, UBND tỉnh đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn tỉnh tổng kết công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCTT-TKCN) năm 2015, triển khai nhiệm vụ năm 2016. Tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu đã chỉ đạo ngành chức năng và chính quyền các địa phương tăng cường các biện pháp cấp bách phòng chống hạn hán, đồng thời chủ động triển khai công tác phòng, chống lụt bão.
Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng (giữa) kiểm tra và chỉ đạo UBND huyện Phù Mỹ đẩy nhanh tiến độ, sớm đưa công trình cấp nước Hóc Môn (xã Mỹ Châu, Phù Mỹ) vào hoạt động.
Nhiều thiệt hại do hạn hán
Theo Sở NN&PTNT, nắng hạn ngày càng diễn ra gay gắt, làm cho 110/164 hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh bị khô cạn. Các hồ chứa còn lại hiện đang tích 220 triệu m3, đạt 38% dung tích thiết kế. Do thiếu hụt nguồn nước, nên vụ Hè Thu năm 2016, các huyện: An Lão, Hoài Nhơn, Hoài Ân, Phù Mỹ, Phù Cát, Vĩnh Thạnh, Tây Sơn, Vân Canh, Tuy Phước và TP Quy Nhơn phải ngừng sản xuất 2.470 ha lúa và 227 ha màu. Mặc dù đã giảm diện tích sản xuất, nhưng nguồn nước phục vụ sản xuất vẫn rất căng thẳng. Hiện toàn tỉnh có 1.050 ha lúa vụ Hè tại Phù Mỹ, Quy Nhơn, Tuy Phước, An Lão, Vĩnh Thạnh bị hạn, trong đó có 29 ha lúa ở huyện Vân Canh và 79 ha lúa tại huyện Phù Mỹ bị mất trắng.
Hoạt động nuôi trồng thủy sản (NTTS) cũng bị ảnh hưởng bởi hạn hán. Hiện việc sản xuất cá giống tại Trạm Thực nghiệm NTTS Mỹ Châu đã tạm dừng do các hồ bị cạn nước. Diện tích mặt nước nuôi cá nước ngọt tại các hồ chứa cũng giảm mạnh, sản lượng cá giảm 40% so với cùng kỳ năm trước.
Từ nay đến hết tháng 8.2016 là thời kỳ cao điểm nắng nóng, do vậy sẽ có nhiều đợt nắng nóng gay gắt kéo dài, nguồn nước tại các công trình thủy lợi sẽ tiếp tục giảm mạnh. Toàn tỉnh có 7.664 ha lúa có khả năng thiếu nước và bơm vượt mức bình thường vào cuối vụ. Ngoài ra, có 922 ha lúa tại các xã: Phước Sơn, Phước Thắng, Phước Thuận, Phước Hòa (Tuy Phước); Hoài Mỹ, Hoài Xuân, Tam Quan, Hoài Châu Bắc (Hoài Nhơn); Mỹ Thắng, Mỹ Chánh, Mỹ Cát (Phù Mỹ); phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn) có nguy cơ bị xâm nhập mặn.
Nguồn nước sinh hoạt tại nhiều địa phương cũng đang rất căng thẳng. Toàn tỉnh có khoảng 5.146 hộ bị thiếu nước sinh hoạt, trong đó huyện Phù Mỹ có đến 4.580 hộ. Dự báo thời gian thiếu nước nghiêm trọng nhất sẽ xảy ra từ giữa tháng 6 đến cuối tháng 8.2016, lúc cao điểm sẽ có khoảng 10.000 hộ/41.000 người thiếu nước sinh hoạt.
Hồ chứa nước Chòi Hiền, xã Mỹ Chánh Tây (Phù Mỹ) đã bị khô cạn.
Theo ông Trần Sỹ Dũng, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn tỉnh, dự báo nhiệt độ trung bình hầu hết các tháng trong năm 2016 tiếp tục có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN). Mùa mưa có xu hướng đến muộn hơn và lượng mưa sẽ thiếu hụt từ 20 - 40% so với TBNN. Do vậy, đến cuối tháng 8.2016 tình trạng khô hạn và xâm nhập mặn mới có khả năng được cải thiện. Năm nay, khả năng bão và áp thấp nhiệt đới cũng sẽ diễn biến phức tạp và khó lường. Do vậy, bên cạnh việc phòng chống hạn hán, các địa phương cũng cần đề phòng những cơn bão mạnh có hướng di chuyển phức tạp gây lũ lớn, lũ quét và sạt lở đất.
Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Sở NN&PTNT đã chỉ đạo Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi điều tiết nước từ các hồ chứa để chống hạn cho diện tích lúa vụ Hè tại các địa phương. Đồng thời, kiểm tra, sửa chữa các công trình cấp nước tập trung (CTCNTT) và nâng tối đa công suất các CTCN đang hoạt động để cấp nước cho người dân địa phương và các hộ dân sinh sống ở khu vực lân cận bị khô hạn. Sở cũng đã sửa chữa các công trình thủy lợi bị hư hỏng; duy trì hoạt động của hệ thống đo mưa nhân dân, hệ thống cảnh báo lũ sớm dựa vào cộng đồng trên lưu vực sông Côn - Hà Thanh; thiết lập 20 trạm đo mưa, xây dựng bản đồ phân vùng nguy cơ xảy ra lũ quét, lũ ống và đề xuất giải pháp phòng, chống.
Tại các điểm cầu Phù Mỹ, Hoài Nhơn, Tây Sơn, Hoài Ân... lãnh đạo các địa phương cho biết đã và đang huy động mọi nguồn lực để chống hạn; đồng thời đề nghị tỉnh hỗ trợ cho những hộ dân bị thiệt hại do hạn hán gây ra và những hộ dân thực hiện tốt chủ trương ngừng sản xuất trên diện tích đất không đảm bảo nước tưới. Hỗ trợ kinh phí nâng cấp các CTCNTT, mở rộng mạng lưới cấp nước phục vụ người dân ở những vùng bị hạn; hỗ trợ nâng cấp các hồ chứa nước bị hư hỏng và cung cấp phương tiện phục vụ công tác PCTT & TKCN trong mùa mưa.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu yêu cầu Sở NN&PTNT phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố kiểm tra các CTCNTT đã xây dựng, phát huy hết công suất các nhà máy nước hiện có; đồng thời khoan thêm giếng, mở thêm mạng cấp nước sinh hoạt cho người dân. Những vùng nằm ngoài hệ thống CTCNTT bị thiếu nước sinh hoạt, huy động phương tiện vận chuyển nước sạch từ các nhà máy đến hỗ trợ. Điều tiết hợp lý nguồn nước tại các hồ thủy lợi, vận động người dân đóng thêm giếng có kiểm soát để lấy nước ngầm phục vụ chống hạn.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương cần nhanh chóng thực hiện chính sách hỗ trợ cho nông dân đã chuyển đổi diện tích đất sản xuất lúa thiếu nước tưới sang trồng các loại cây trồng cạn và chính sách hỗ trợ cho các hộ dân bị thiệt hại do thiên tai hạn hán. Thống kê cụ thể diện tích đất ngừng sản xuất do hạn hán thiếu nước, gửi Sở NN&PTNT tổng hợp đề xuất UBND tỉnh xem xét hỗ trợ cho nông dân. Kiểm tra, đánh giá sức chịu tải của các hồ chứa nước, lập dự án sửa chữa 25 hồ chứa nước bị xuống cấp, hư hỏng nặng tại các địa phương. Củng cố Ban chỉ huy PCTT-TKCN theo phương châm 4 tại chỗ. Đặc biệt lưu ý đến việc di dời dân sinh sống ở những vùng nguy hiểm đến nơi an toàn. Cần phải chuẩn bị đầy đủ vật tư, phương tiện cứu nạn, cứu hộ, lương thực, thực phẩm, thuốc y tế sẵn sàng huy động lực lượng dân quân tự vệ, thanh niên xung kích khi có lệnh. Sở NN&PTNT phải thành lập tổ công tác kiểm tra phương án PCTT & TKCN trong mùa mưa tại các đơn vị.
Bài và ảnh: PHẠM TIẾN SỸ