Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên
Đó là chủ đề của ngày Dân số thế giới (11.7) năm nay, với thông điệp được đưa ra là trẻ em gái vị thành niên cần được tạo điều kiện để có thể bước vào giai đoạn trưởng thành một cách an toàn và khỏe mạnh, có tương lai tươi sáng...
Có chủ đề này là vì trên thực tế, tình trạng trẻ em gái bị xâm hại tình dục, kết hôn và sinh con sớm… vẫn đang là nỗi nhức nhối trong cộng đồng.
Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Võ Vinh Quang và Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Lê Thị Vinh Hương thăm hỏi, động viên nạn nhân bị xâm hại tình dục ở huyện Hoài Nhơn.
Chạm vào nỗi đau
Buổi gặp mặt được tổ chức gần 1 tháng sau khi vụ xâm hại xảy ra, trong một căn phòng ít người lại qua ở Phòng LĐ-TB&XH huyện Hoài Nhơn. Trước mặt tôi là cô bé ngăm đen, nhỏ xíu, dù em đã học lớp 4. Em thu người lại, như co rúm trước những người xung quanh, dù ai cũng cố gắng vỗ về, an ủi, chở che. Suốt cả buổi nói chuyện, hầu như em chỉ gật và lắc. Chỉ có người cô ruột kể về bi kịch xảy ra với đứa cháu gái nhỏ bé của mình.
Tối 6.5.2016, thủ phạm đến nhà, đưa 20.000 đồng cho người cha đi mua rượu về uống. Cha đi, nhà vắng, đứa con gái nhỏ trở thành con mồi của tên yêu râu xanh. Người chú tình cờ xuất hiện và can thiệp khi hành vi đồi bại dở dang.
“Nhưng trước đó, hắn đã nhiều lần làm bậy với con bé, lần nào xong cũng cho tiền. Ngày 7.5, chúng tôi đưa cháu lên Trung tâm Y tế khám, bác sĩ bảo “chỗ ấy” của cháu có vết rách đã lành” - người cô đau đớn thuật lại.
Chuyện vỡ lở, cô bé suy sụp hẳn. Từ một lớp trưởng nhanh nhẹn, học giỏi, em không thể hồn nhiên chơi đùa như một cô bé 10 tuổi. Dù người cô bảo, tinh thần của cháu giờ đã đỡ nhiều lắm, nhưng nhìn sâu vào đôi mắt to tròn của em, tôi vẫn thấy nỗi sợ hãi và hoang mang.
Đó chỉ là một trong số ít nạn nhân bị xâm hại tình dục mà tôi đối diện. Còn số trẻ em gái bị tấn công tình dục trên thực tế vượt khỏi những con số thống kê rất nhiều. Giai đoạn 2011-2015, toàn tỉnh có 164 trẻ bị xâm hại, phần lớn là xâm hại tình dục. Diễn biến các loại tội phạm này ngày càng phức tạp, có chiều hướng gia tăng.
Trẻ em gái cần được tạo điều kiện để bước vào giai đoạn trưởng thành một cách an toàn và khỏe mạnh (Ảnh minh họa).
Cuộc chiến không hồi kết
Ngày 5.7, Quỹ dân số Liên hiệp quốc tại Việt Nam và Tổng cục DS-KHHGĐ phối hợp tổ chức gặp mặt báo chí hưởng ứng ngày Dân số Thế giới năm 2016 với chủ đề “Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên”. Chia sẻ thông tin tại đây, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS - KHHGĐ Lê Cảnh Nhạc cho hay, trẻ em gái vị thành niên trên khắp thế giới đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn so với trẻ em trai cùng trang lứa. Theo số liệu toàn cầu, trong năm 2015, số trẻ em kết hôn khi chưa đủ 18 tuổi cao nhất rơi vào khu vực châu Á - Thái Bình Dương với 59 triệu em.
Bên cạnh đó, mỗi ngày có 20.000 trẻ em gái tại các nước đang phát triển độ tuổi 15 - 17 sinh con; ước tính số ca nạo phá thai không an toàn ở trẻ em gái tuổi 15 - 19 là 3,2 triệu ca. 10% số trẻ em gái cho biết từng bị cưỡng bức quan hệ tình dục trước 15 tuổi; tự tử và biến chứng thai sản là hai nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em gái 15 - 19 tuổi... Những số liệu này gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh các nước trên thế giới về tình trạng tảo hôn của trẻ em gái vị thành niên.
Tại Bình Định, tình trạng tảo hôn vẫn nhức nhối ở địa bàn các huyện miền núi. Theo số liệu giám sát chuyên đề về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống của Trung tâm DS - KHHGĐ huyện Vân Canh, trong 3 năm 2011 - 2013 và quý I.2014, toàn huyện có 117 trường hợp tảo hôn; năm 2015, từ tháng 4 đến tháng 9 có đến 52 trường hợp tảo hôn. Tại An Lão, giai đoạn 2013 - 2015, toàn huyện có 45 trường hợp tảo hôn.
Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục DS - KHHGĐ tỉnh Nguyễn Văn Thạch, tuyên truyền để giảm thiểu tảo hôn là một trong những trọng tâm hoạt động của ngành. Năm 2014, lớp đào tạo, tập huấn nghiệp vụ mô hình giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết ở đồng bào dân tộc thiểu số được tổ chức ngay tại Bình Định cho cán bộ dân số, ưu tiên cho cán bộ ở 3 huyện miền núi. Các hoạt động tuyên truyền được duy trì với nhiều hình thức, ngày càng sát dân, gần đồng bào hơn.
Với tình trạng xâm hại tình dục trẻ em, vấn đề đặt ra là cần có sự chung tay phối hợp giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng. Trong đó, sự sâu sát của người thân đóng vai trò quan trọng. Như trường hợp của em bé được đề cập từ đầu bài viết, người mẹ đã bỏ đi cùng đứa con riêng; người cha lại thiếu hiểu biết. Khi con gái mệt mỏi, lừ đừ bởi những sang chấn tâm lý sau khi bị xâm hại, người cha mua thuốc cảm cho con uống, khiến tình hình càng tồi tệ thêm.
Phát biểu tại hội nghị Tổng kết chương trình Bảo vệ trẻ em tỉnh giai đoạn 2011 - 2015 được tổ chức cuối năm 2015, đại tá Thân Trọng Hải, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh, cho rằng, công tác phối hợp giữa cơ quan chức năng, nhà trường, gia đình trong giáo dục trẻ chưa thành niên còn nhiều hạn chế, thiếu được quan tâm. Thậm chí, nhiều gia đình không quan tâm đến lối sống, sinh hoạt của con trẻ, thiếu quản lý, giáo dục kịp thời dẫn đến sa ngã, vi phạm pháp luật, bị xâm hại.
Rõ ràng, để đảm bảo một môi trường sống tốt hơn cho trẻ em gái, thực tế đó cần được thay đổi.
NGUYỄN VĂN TRANG