Xây dựng nông thôn mới gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp:
Góp phần khởi sắc khu vực nông thôn
Sau hơn 5 năm (2011-2015) thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nhờ triển khai có hiệu quả các giải pháp đột phá, bộ mặt nông thôn đã khởi sắc, đời sống người dân được nâng cao. Ðến nay, thu nhập bình quân đầu người tại các xã NTM đạt 26,3 triệu đồng/người/năm; tỉ lệ hộ nghèo giảm dưới 5%.
Tham quan trồng đậu phụng theo mô hình liên kết chuỗi tại xã Cát Hiệp (Phù Cát). Ảnh: NGUYỄN HÂN
Xây dựng thành công nhiều chuỗi sản xuất giá trị cao
Ông Đào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT kiêm Chánh Văn phòng Điều phối XDNTM tỉnh, cho biết: Trong thời gian qua, Chương trình XDNTM gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp được UBND tỉnh, ngành chức năng và chính quyền các địa phương trong tỉnh đặc biệt quan tâm. Để khuyến khích phát triển, tỉnh đã phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; ban hành quy định về chính sách hỗ trợ phát triển giống cây trồng, vật nuôi, hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả, hỗ trợ liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, xây dựng cánh đồng mẫu lớn. Nhờ vậy, lĩnh vực nông nghiệp đã duy trì được tốc độ tăng trưởng khá, thu nhập của người dân nông thôn tăng lên đáng kể, bộ mặt nông thôn từng bước khởi sắc.
Nhờ đẩy mạnh thực hiện Chương trình XDNTM gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, sản xuất nông, lâm, thủy sản trên địa bàn tỉnh có sự tăng trưởng khả quan. Giá trị sản xuất nông nghiệp 6 tháng đầu năm 2016 (theo giá so sánh 2010) toàn tỉnh đạt 7.313 tỉ đồng, tăng 4,1% so với cùng kỳ. Trong đó, giá trị sản xuất trồng trọt đạt 3.681 tỉ đồng, tăng 2%; chăn nuôi đạt 3.441,7 tỉ đồng, tăng 6,7%; dịch vụ nông nghiệp đạt 190 tỉ đồng, tăng 0,2% so với cùng kỳ.
Theo ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT kiêm Phó Ban chỉ đạo XDNTM tỉnh, đáng ghi nhận trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với XDNTM là tỉnh đã hình thành nhiều chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trên lĩnh vực trồng trọt, lâm nghiệp, chăn nuôi và thủy sản; qua đó góp phần giúp nông dân bỏ dần thói quen sản xuất manh mún, nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản. Trong 6 tháng đầu năm 2016, toàn tỉnh đã thực hiện 253 cánh đồng mẫu lớn, cánh đồng tiên tiến sản xuất lúa và các loại cây trồng cạn theo chuỗi gắn với sản xuất và tiêu thụ nông sản với tổng diện tích gần 8.000 ha, có 42.273 hộ nông dân tham gia. Năng suất lúa bình quân thực hiện tại các mô hình đạt từ 75-80 tạ/ha, cao hơn từ 5-8 tạ/ha so với ruộng đối chứng cùng điều kiện canh tác.
Trên lĩnh vực chăn nuôi, Sở NN&PTNT phối hợp với huyện Hoài Ân triển khai có hiệu quả vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh với quy mô 29.803 hộ tham gia, với tổng đàn heo trên 208 ngàn con. Thực hiện chuỗi liên kết trong sản xuất lâm nghiệp, ngoài việc triển khai quy hoạch trồng rừng cây gỗ lớn với quy mô 10.000 ha, trên địa bàn tỉnh có 3 doanh nghiệp liên kết sản xuất theo chuỗi, kinh doanh cây gỗ lớn với quy mô 2.465 ha. Ngành Nông nghiệp tỉnh cũng đã hình thành nhiều chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trên lĩnh vực nuôi trồng, chế biến thủy sản xuất khẩu công nghệ cao. Điển hình là các mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng ứng dụng công nghệ cao, siêu thâm canh do Tập đoàn Thủy sản Việt - Úc đầu tư với quy mô 110 ha tại các xã Mỹ Thành, Mỹ An (Phù Mỹ)…
Theo ông Đào Văn Hùng, sau hơn 5 năm thực hiện Chương trình XDNTM gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đã hình thành các vùng sản xuất chuyên canh, sản xuất hàng hóa trên các lĩnh vực nông, lâm, thủy sản. Từ đó, làm thay đổi nhận thức, tập quán sản xuất nhỏ lẻ của người dân, thúc đẩy phát triển sản xuất theo hướng hàng hóa, từng bước giảm nghèo, nâng cao thu nhập và đời sống người dân nông thôn; góp phần hoàn thành các tiêu chí XDNTM. Toàn tỉnh hiện có 57,4% số xã khu vực nông thôn đạt tiêu chí thu nhập, 95,9% số xã đạt tiêu chí về tỉ lệ lao động có việc làm thường xuyên. Thu nhập bình quân đầu người tại 122 xã khu vực nông thôn đạt 23,6 triệu đồng/người/năm, tăng 12,1 triệu đồng/người/năm so với cuối năm 2010.
Mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm
Tại cuộc họp Ban chỉ đạo XDNTM tỉnh, vừa qua, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu cho rằng, XDNTM gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp tiếp tục là mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2016 và cả giai đoạn 2016-2020. Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục rà soát, định hướng phát triển các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa chủ lực của tỉnh, đây vừa là bước đi trước mắt, vừa có tầm nhìn dài hạn nên cần phải thực hiện quy hoạch từng lĩnh vực cụ thể; các địa phương từng bước lựa chọn sản phẩm chủ lực, tuân thủ nguyên tắc kinh tế thị trường, thực tiễn phát triển nông nghiệp, nông thôn của tỉnh và của địa phương. Cần bổ sung, điều chỉnh kịp thời các chính sách khuyến khích, hỗ trợ phù hợp với yêu cầu phát triển theo từng loại ngành, từng lĩnh vực.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu, tái cơ cấu ngành nông nghiệp nhất thiết phải gắn với đề án phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân. Đồng thời, cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, cải cách hành chính, tháo gỡ các rào cản, thu hút các doanh nghiệp, các nguồn lực đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; khắc phục những tồn tại khó khăn của mô hình kinh tế hộ gia đình manh mún, nhỏ lẻ để tạo điều kiện cho xu thế sản xuất nông nghiệp quy mô công nghiệp, công nghệ cao từng bước phát triển. Đẩy mạnh việc nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả theo lợi thế của từng vùng; phát triển các chuỗi sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm; kêu gọi các doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực sản xuất nông nghiệp.
Theo ông Phan Trọng Hổ, thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, trong giai đoạn từ năm 2016-2020, ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ đẩy mạnh nhân rộng các mô hình liên kết theo chuỗi giá trị trong sản xuất nông nghiệp, chú trọng kêu gọi các doanh nghiệp tham gia liên kết với nông dân phát triển vùng nguyên liệu sản xuất lúa và các loại hoa màu gắn với bao tiêu sản phẩm; đồng thời đẩy mạnh việc dồn điền đổi thửa, tạo các vùng sản xuất hàng hóa lớn trong sản xuất nông nghiệp.
NGUYỄN HÂN