Mở mang kiến thức, học hỏi thật nhiều
Trong mỗi buổi nói chuyện chuyên đề với bạn trẻ yêu khoa học của các giáo sư (GS) hàng đầu thế giới trong khuôn khổ Gặp gỡ Việt Nam luôn có sự góp mặt đông đảo của học sinh Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn (TP Quy Nhơn). Không chỉ chăm chú lắng nghe phần trình bày kiến thức chuyên môn của các nhà khoa học đầu ngành, học sinh trường chuyên còn nhiệt tình đặt câu hỏi và hồ hởi chuyện trò với mong muốn “mở mang kiến thức, học hỏi thật nhiều”…
Trong nỗ lực “tiếp lửa” giúp thế hệ trẻ mạnh dạn bước vào thế giới khoa học, những người làm công tác nghiên cứu nổi tiếng thế giới dành nhiều sự quan tâm cho đối tượng học sinh phổ thông ở các lớp chuyên các môn khoa học tự nhiên. Chính vì vậy, hầu như năm nào tổ chức Gặp gỡ Việt Nam, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn cũng được vinh dự chào đón một tên tuổi lớn về trường nói chuyện khoa học và giao lưu với học sinh lớp chuyên các môn tự nhiên.
Học sinh đặt câu hỏi với GS Baulieu Laurence.
Nhiều học sinh hứng thú với khoa học cơ bản
Thường xuyên có mặt tại các buổi nói chuyện cùng học sinh, cô Hứa Thanh Vân, giáo viên dạy Vật lý, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, cho rằng, điều đáng ghi nhận của năm nay là các GS, nhà khoa học có cách trình bày theo kiểu giới thiệu những vấn đề khoa học cơ bản nhất một cách khá mềm mại. Nhờ vậy, đối tượng người nghe là học sinh phổ thông có thể nghe và hiểu được.
Năm nay, GS Baulieu Laurence - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu khoa học Quốc gia Pháp (viết tắt là CNRS) và là nghiên cứu viên của Tổ chức UNESCO - đã đến trường chuyên nói chuyện về chủ đề “Từ hạt đến vũ trụ”. Buổi nói chuyện khiến không ít học sinh hào hứng, ngồi im nghe, mắt không rời màn chiếu. “Tôi hiểu rằng, không phải tất cả các em hiểu được hết những gì tôi nói hôm nay đâu, nhưng điều tôi mong muốn là đem lại cho các em chút hình dung ban đầu, để rồi hy vọng một số ít trong số các em sẽ tiếp tục tìm hiểu”- GS Baulieu Laurence nêu suy nghĩ sau khi kết thúc phần trình bày về chuyên môn.
Cũng với tâm trạng háo hức và xung phong đặt câu hỏi với người diễn thuyết như năm ngoái, nhưng theo các thầy cô giáo trường chuyên, năm nay, học sinh sôi nổi và hỏi “chuyên sâu” hơn. Không chỉ có nhiều hơn những cánh tay giơ lên với câu mở đầu: “Thưa GS, xin ông cho biết...” bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh để được giải đáp thắc mắc, một số học sinh còn tự tin hỏi về những vấn đề tương đối chuyên sâu, khiến các GS tỏ ra thích thú.
Cầm trên tay tờ giấy ghi các câu hỏi đã chuẩn bị trước, Trần Hữu Toàn, học sinh lớp chuyên Toán hỏi GS Baulieu Laurence về quá trình phát hiện ra lực hấp dẫn, công nghệ làm cho một vật lớn trở nên nhỏ lại. Một số học sinh lớp Hóa hỏi về sự tồn tại của lỗ đen vũ trụ; đại diện khối 10 chuyên Lý bày tỏ thắc mắc về nguồn năng lượng lớn được con người sử dụng trong tầng vũ trụ…
Mong có thêm nhiều cuộc gặp thú vị
Tính đến hôm nay, các học sinh Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn đã có cơ hội tham dự 3 buổi nói chuyện và giao lưu với ba nhà khoa học nổi tiếng thế giới. Trong đó, theo TS Trần Thanh Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành, hai buổi nói chuyện ở Trung tâm Văn hóa tỉnh của GS Kurt Wüthrich - chủ nhân giải Nobel Hóa học năm 2002 và GS Trịnh Xuân Thuận - giảng viên ngành Vật lý thiên văn tại Đại học Virginia (Mỹ) có nội dung xoay quanh các kết quả nghiên cứu đã được công bố. Thông qua đó, các GS kể về quá trình phấn đấu của bản thân để đi đến thành công, với mục đích khuyến khích học sinh nỗ lực thật nhiều nếu muốn đi theo con đường khoa học. Riêng GS Baulieu Laurence giao lưu với học sinh trường chuyên về kiến thức chuyên môn cũng như chia sẻ kinh nghiệm dẫn đến thành công, cùng những nhắn nhủ với giới trẻ.
Cả Giáo sư Baulieu Laurence và học sinh trường chuyên đều mong muốn đến thật gần với nhau.
Luôn đến thật sớm và ngồi cho đến hết buổi, nhóm học sinh lớp 11 chuyên Lý Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn cho biết, các em rất vui khi đến dự và hài lòng về các buổi nói chuyện vì thấy vốn kiến thức của mình được mở rộng ra. Trong buổi nói chuyện, các GS còn kể về cuộc đời khoa học của mình, điều này giúp hun đúc niềm đam mê khoa học trong các em.
“Không thể hiểu hết, nhớ hết những gì các nhà khoa học tài giỏi truyền đạt nên tôi mong muốn, cuối những buổi nói chuyện nhận được những tờ giấy tóm gọn kiến thức (bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh) để có thể về nhà coi lại và hiểu, nhớ kỹ hơn!” - cô lớp phó học tập Nguyễn Hoàng Ngọc Hân nói lên mong muốn.
Trước sự “ghen tỵ” của các lớp đàn anh, đàn chị khi không có cơ hội tham gia gặp gỡ với các nhà khoa học đầu ngành của thế giới, Ngọc Hân cho rằng mình và các bạn muốn được hỏi các GS thật nhiều. “Với các buổi nói chuyện về chuyên môn tại trường, chúng tôi mong muốn được biết trước nội dung để tìm hiểu về người diễn thuyết, chuyên ngành của họ, những tài liệu, thông tin liên quan đến chủ đề mà họ sắp nói. Qua đó, xem thử mình chưa hiểu chỗ nào để đặt câu hỏi trước. Khi đến dự, nếu phần trình bày chưa thật rõ thì đặt câu hỏi và trao đổi cặn kẽ vấn đề. Tôi nghĩ làm vậy sẽ tăng tính hiệu quả của những lần gặp gỡ “quý như vàng” này” - Ngọc Hân gởi gắm.
Một điểm tuyệt vời nữa là các GS rất chân thành, tự nhiên và thoải mái. Họ có thể đang thuyết trình đã vụt chuyển sang tâm tình, có lúc họ xuống tận nơi để nghe rõ hơn. Và đặc biệt, họ thường xuyên tươi cười khiến cuộc trò chuyện rất dễ chịu!
Một điểm tuyệt vời nữa là các GS rất chân thành, tự nhiên và thoải mái. Họ có thể đang thuyết trình đã vụt chuyển sang tâm tình, có lúc họ xuống tận nơi để nghe rõ hơn và đặc biệt, họ thường xuyên tươi cười! Ấn tượng thật nhiều với buổi nói chuyện có chủ đề “Cách nhìn mới về Hệ Mặt trời và những khám phá mới của Thiên văn học liên quan” của GS Lưu Lệ Hằng (người Mỹ gốc Việt, công tác tại khoa Thiên văn học tại Viện Đại học Harvard và phòng thí nghiệm Lincoln tại Viện Công nghệ Massachusetts, Mỹ) trong Gặp gỡ Việt Nam 2015, các cô gái lớp 11 chuyên Lý cho rằng, họ thích những buổi nói chuyện có cả kiến thức chuyên sâu và những chia sẻ bên lề.
“Không chỉ kể về cuộc đời khoa học của mình, GS Lưu Lệ Hằng đã nói về những khó khăn mình gặp phải trên con đường nghiên cứu, cùng cách vượt qua những khó khăn ấy để gặt hái thành công” - cô lớp phó đại diện nhóm nhớ lại.
NGỌC TÚ
Ông Mai Anh Dũng, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn:
Sự ra đời của Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành, đặc biệt là những nỗ lực với vai trò cầu nối của GS Trần Thanh Vân, đã tạo cơ hội tuyệt vời để học sinh các lớp chuyên tự nhiên của Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn có cơ hội tiếp cận, đến gần và tìm hiểu, học hỏi các nhà khoa học hàng đầu thế giới. Qua đó, hun đúc niềm đam mê nghiên cứu, tình yêu khoa học trong các em. Chúng tôi cảm ơn và mong tiếp tục có cơ hội được gặp gỡ các nhà khoa học hàng năm, đặc biệt được chủ động phối hợp trong xây dựng nội dung các bài nói chuyện về chuyên môn với học sinh tại trường, để cả người nói và người nghe gặp gỡ nhau nhiều hơn nữa trong sự thông hiểu, đồng cảm và chia sẻ những vấn đề cùng quan tâm, yêu thích.