Phát triển kinh tế tập thể theo phương thức mới
Ông Ngô Thanh Lý
Thời gian qua, kinh tế tập thể (KTTT) với nòng cốt là hợp tác xã (HTX) ở tỉnh ta đã không ngừng được củng cố và phát triển, góp phần đáng kể trong phát triển KT-XH tỉnh nhà. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Ngô Thanh Lý, Chủ tịch Liên minh HTX (LMHTX) tỉnh, xung quanh vấn đề này.
● Đến nay, đã hết thời hạn để các HTX chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012. Xin ông cho biết kết quả của công tác chuyển đổi hoạt động của các HTX tại tỉnh ta?
- Sau khi Luật HTX năm 2012 có hiệu lực, LMHTX đã phối hợp với các sở, ngành của tỉnh tổ chức phổ biến Nghị định số 193/2013 của Chính phủ về quy định chi tiết một số điều của Luật HTX năm 2012 cho lãnh đạo các phòng, ban của các huyện, thị xã, thành phố và lãnh đạo các HTX trên địa bàn tỉnh. LMHTX cũng đã tổ chức các hội nghị phổ biến, tư vấn, hướng dẫn cho các HTX chuẩn bị các thủ tục cần thiết để triển khai chuyển đổi theo Luật mới...
Đến nay, việc chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012 của các HTX trong tỉnh đã đạt kết quả tốt. Toàn tỉnh đã có 204/207 HTX chuyển đổi hoạt động theo Luật mới. Trong đó, có 153 HTXNN, 27 Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND), 17 HTX GTVT, 7 HTX tiểu thủ công nghiệp, 1 HTX thương mại, 1 HTX dịch vụ du lịch và 1 HTX dịch vụ điện.
Phát triển kinh tế tập thể theo phương thức mới, chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012 giúp cho các HTX rà soát lại toàn bộ số thành viên tham gia HTX, xác định vốn góp của từng thành viên; xây dựng phương án sản xuất kinh doanh (SXKD) phù hợp với tình hình mới; xác định rõ hơn trách nhiệm của các thành viên đối với HTX và trách nhiệm của Hội đồng quản trị, tạo nên sự gắn kết giữa HTX và các thành viên, qua đó giúp HTX hoạt động ổn định và phát triển.
● Ông đánh giá thế nào về hoạt động phát triển KTTT ở tỉnh ta trong thời gian sau chuyển đổi?
- Có thể nói, sau khi chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012, các HTX, QTDND đã phát huy vai trò tự chủ, độc lập trong hoạt động SXKD, nhiều HTX đã tổ chức nhiều loại hình dịch vụ mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Trên lĩnh vực nông nghiệp, các HTXNN đã nâng cao chất lượng hoạt động dịch vụ; đẩy mạnh liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp (DN) để sản xuất, cung ứng lúa giống, vật tư nông nghiệp và tiêu thụ nông sản cho thành viên; đồng thời phát triển SXKD ở các lĩnh vực chế biến nông sản, kinh doanh thương mại, thu hút được vốn đầu tư từ nhiều nguồn, có thị trường ổn định, giải quyết được nhiều việc làm và kinh doanh hiệu quả. Điển hình như các HTXNN: Phước Hưng, Phước Sơn 1 (Tuy Phước); Nhơn Thọ 2 (thị xã An Nhơn), Ân Tín 2 (Hoài Ân), Hoài Mỹ (Hoài Nhơn)...
HTXNN Phước Hưng (Tuy Phước) liên kết với các doanh nghiệp sản xuất và tiêu thụ lúa giống đạt hiệu quả.
Trên lĩnh vực GTVT, các HTX đã năng động thực hiện mô hình dịch vụ hỗ trợ và mô hình vừa sản xuất tập trung, vừa dịch vụ hỗ trợ có hiệu quả. Tiêu biểu như HTXVT Bình Minh (TP Quy Nhơn), HTXVT Phù Cát (Phù Cát).
Trong số 7 HTX tiểu thủ công nghiệp hiện có, nhiều HTX đã đầu tư đổi mới công nghệ, trang thiết bị, cải tiến mẫu mã, ổn định chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Điển hình như HTX Đá Bình Đê (Hoài Nhơn); HTX Gạch ngói Phú Phong (Tây Sơn).
QTDND tại các địa phương cũng đã phát huy hiệu quả tích cực, nhất là việc huy động vốn nhàn rỗi trong dân để hỗ trợ các thành viên đầu tư SXKD, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, góp phần đẩy lùi tệ nạn cho vay nặng lãi ở nông thôn; tiêu biểu có QTDND Nhơn Lộc (thị xã An Nhơn); QTDND Bồng Sơn (huyện Hoài Nhơn) và QTDND Bình Nghi (huyện Tây Sơn)...
Nhờ đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, SXKD có hiệu quả nên doanh thu và lợi nhuận hàng năm của nhiều HTX đạt khá cao, đời sống của thành viên ngày càng được cải thiện. Tuy vậy, KTTT tỉnh ta cũng còn một số hạn chế: Trình độ, năng lực của cán bộ ở nhiều HTX còn yếu nên lúng túng trong quá trình quản lý, điều hành. Mặc dù Nhà nước đã ban hành chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển KTTT, nhưng nhiều HTX vẫn chưa tiếp cận được các nguồn vốn vay ưu đãi để đầu tư phát triển SXKD. Một số HTX đã mạnh dạn đầu tư mở rộng sản xuất, đa dạng hóa ngành nghề nhưng sản phẩm còn đơn điệu, chất lượng và mẫu mã còn hạn chế nên thiếu tính cạnh tranh. Nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm đến KTTT nên thiếu sự hỗ trợ. Việc thực hiện các chủ trương, các chính sách phát triển KTTT còn chậm hoặc chưa đồng bộ…
● LMHTX tỉnh sẽ triển khai những giải pháp gì nhằm hỗ trợ các HTX hoạt động hiệu quả, thúc đẩy KTTT tiếp tục phát triển, thưa ông?
- LMHTX tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh kiện toàn Ban chỉ đạo phát triển KTTT của tỉnh. UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở KH- ĐT phối hợp với LMHTX tỉnh và Sở NN&PTNT xây dựng đề án phát triển KTTT giai đoạn 2016 - 2020. Đề án này sẽ cụ thể hóa các chính sách hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2016 - 2020 theo tinh thần Quyết định 2261/2014 của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, đáng chú ý là các chính sách hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường; hỗ trợ ứng dụng khoa học và công nghệ mới; hỗ trợ tiếp cận vốn; hỗ trợ thành lập mới và tổ chức lại HTX…
Trong thời gian đến, LMHTX tỉnh cũng sẽ tăng cường tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ quản lý HTX; hỗ trợ cơ sở vật chất kỹ thuật, trình độ công nghệ, tiềm lực tài chính cho các HTX. Phát huy và nhân rộng các mô hình tiên tiến, điển hình tiên tiến trong lĩnh vực KTTT; xây dựng các mô hình HTX kiểu mới giúp các HTX phát triển bền vững. Hỗ trợ phát triển mới tổ hợp tác ở các ngành, các lĩnh vực ở các vùng có nhu cầu; đẩy mạnh liên doanh liên kết giữa các HTX với các thành phần kinh tế khác để phát triển SXKD.
Ngoài sự hỗ trợ của LMHTX tỉnh, các HTX cũng cần củng cố và phát triển các mô hình kinh tế phù hợp với các lĩnh vực, các ngành và từng địa phương. Bên cạnh đó, cần đa dạng ngành nghề và kinh doanh dịch vụ, chú trọng cả về số lượng và chất lượng hoạt động; từng bước đầu tư đổi mới về quy mô và cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương thức quản lý để đạt hiệu quả cao trong hoạt động SXKD, dịch vụ sản xuất và đời sống. Các HTX cũng cần phải khơi dậy các nguồn lực từ nội bộ và vay vốn từ các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại để đầu tư mở rộng sản xuất, gắn thu nhập với năng suất và hiệu quả lao động, giải quyết hài hòa lợi ích giữa HTX và thành viên.
● Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)