Vụ sản xuất muối năm 2016: Giá giảm mạnh, tiêu thụ khó khăn
Đến nay, vụ sản xuất muối năm 2016 của diêm dân trong tỉnh đã sắp kết thúc. Nắng nóng kéo dài, thời gian thu hoạch muối được rút ngắn, sản lượng muối tăng đáng kể nhưng diêm dân vẫn chưa thoát khỏi bế tắc trong tiêu thụ muối.
Giá giảm mạnh, muối tồn đọng nhiều
Giữa tháng 8, trên đồng muối Đề Gi thuộc địa bàn các xã Cát Minh, Cát Khánh (huyện Phù Cát) và các xã: Mỹ Cát, Mỹ Chánh, Mỹ Thành (huyện Phù Mỹ) trời vẫn nắng chang chang, rất thuận lợi cho nghề làm muối. Thế nhưng, trên đồng muối, diêm dân đã bắt đầu thu dọn dụng cụ, phương tiện sản xuất để kết thúc sớm vụ muối năm nay, vì càng làm càng lỗ. Hiện tại, giá muối đất (sản xuất thủ công) ở mức 350 - 400 đồng/kg, giảm từ 200 - 300 đồng/kg so với đầu vụ; giá muối sạch (muối trải bạt) 700 - 800 đồng/kg, giảm 400 đồng/kg. Giá muối đã thấp nhưng việc tiêu thụ cũng rất khó khăn, lượng muối tồn đọng ở các đồng muối rất lớn.
Do giá thấp, đầu ra khó khăn, diêm dân xã Cát Minh còn tồn đọng 1.000 tấn muối. Ảnh: NGUYỄN HÂN
Ông Nguyễn Văn Lượng, diêm dân ở thôn Đức Phổ 1, xã Cát Minh, tâm sự: Cách đây 2 năm, giá muối có lúc lên đến 1.200 - 1.300 đồng/kg, diêm dân chúng tôi khấp khởi mừng. Vậy mà không hiểu sao, 2 vụ muối gần đây giá muối liên tục sụt giảm. Nhiều người sản xuất không có lãi đành bấm bụng bỏ hoang ruộng muối và tìm các công việc khác mưu sinh. Từ đầu vụ sản xuất đến nay, với diện tích 300m2 ruộng muối, gia đình tôi đã thu hoạch được gần 20 tấn muối, tăng gần 5 tấn so với các vụ trước, nhưng thu nhập chưa được 10 triệu đồng. Với mức giá 400 đồng/kg như hiện tại, mỗi tấn muối diêm dân đang chịu lỗ gần 2 triệu đồng.
Không giấu được nỗi thất vọng, bà Nguyễn Thị Hồng, diêm dân ở thôn Đức Phổ 2, xã Cát Minh, cho biết thêm: “Tôi đã làm muối hơn 20 năm nay nhưng chưa bao giờ thấy cảnh người làm muối gặp khó khăn như thời điểm này. Trong khi giá các mặt hàng nhu yếu phẩm tăng mạnh thì giá muối lại rớt thảm. Gia đình tôi sản xuất 200m2 ruộng muối, nhưng từ đầu vụ đến nay chỉ thu được gần 7 triệu đồng, chưa đủ tiền thuê nhân công gánh muối, lấy đâu có lãi”.
Ông Trần Văn Thý, cán bộ văn phòng UBND xã Cát Khánh, cho biết: Trên các cánh đồng muối của xã Cát Khánh, Cát Minh hiện chỉ có 2 thương lái tham gia mua muối với sản lượng một vài tấn mỗi ngày, do đó không thể giải quyết hết lượng muối tồn đọng. Hiện lượng muối tồn đọng ở xã Cát Khánh lên đến 700 tấn.
Chưa thực hiện mua tạm trữ muối
Theo ngành chức năng, nguyên nhân làm cho giá muối năm nay trên địa bàn tỉnh xuống thấp và khó tiêu thụ là do các tỉnh phía Nam được mùa muối. Bên cạnh đó, chất lượng muối sản xuất tại các đồng muối trong tỉnh khá thấp do chủ yếu vẫn sản xuất bằng phương pháp thủ công, muối lẫn tạp chất nhiều, không thể sử dụng trong chế biến công nghiệp. Việc tiêu thụ muối của diêm dân hiện vẫn qua các thương lái thu mua là chủ yếu. Do vậy, tình trạng ép cấp, ép giá thường xuyên xảy ra.
Đến giữa tháng 8, với diện tích sản xuất gần 200 ha, diêm dân trên địa bàn tỉnh đã thu hoạch được trên 19.500 tấn, bao gồm 17.775 tấn muối đất và 1.726 tấn muối sạch; trong đó, huyện Phù Cát đạt 10.150 tấn, Phù Mỹ 8.907 tấn, Tuy Phước 444 tấn. Tuy nhiên, do đầu ra không thuận lợi nên hiện toàn tỉnh còn tồn trên 4.000 tấn muối. Trong đó, xã Mỹ Thành còn tồn 1.250 tấn, Mỹ Chánh tồn 1.200 tấn, Cát Minh 1.000 tấn...
Để giúp diêm dân tháo gỡ khó khăn, đảm bảo sản xuất muối có lãi, trong tháng 6.2016, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã có văn bản yêu cầu Bộ NN&PTNT chỉ đạo Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) tổ chức mua, tạm trữ muối cho diêm dân trên địa bàn toàn quốc. Phó Thủ tướng yêu cầu doanh nghiệp mua muối phải ưu tiên cho các địa phương có sản lượng muối tồn kho lớn, quá trình mua phải công khai giá, đảm bảo mục tiêu bình ổn giá, giúp diêm dân tiêu thụ muối với giá có lãi từ 30% trở lên. Chỉ đạo của Phó Thủ tướng là vậy, nhưng đến thời điểm này, Vinafood 1 chưa triển khai việc thu mua tạm trữ muối cho diêm dân tỉnh ta.
Theo ông Nguyễn Thanh Hưng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản - đơn vị được Sở NN&PTNT giao quản lý lĩnh vực sản xuất, chế biến muối - do sản lượng muối tồn đọng trên địa bàn toàn quốc khá lớn nên đến thời điểm này, Vinafood 1 mới chỉ thực hiện việc mua tạm trữ muối tại 4 tỉnh, thành gồm Ninh Thuận, TP Hồ Chí Minh, Bến Tre, Bạc Liêu. Tại Bình Định, được biết việc thu mua tạm trữ sẽ thực hiện vào đợt 2 (từ tháng 9 đến tháng 12.2016). Trước mắt, Sở NN&PTNT phối hợp với Sở LĐ-TB&XH lên danh sách các hộ diêm dân đề xuất UBND tỉnh hỗ trợ gạo với mức 15kg/người/tháng (hỗ trợ 3 tháng). Về lâu dài, ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ tiến hành quy hoạch lại các vùng sản xuất muối tập trung, hỗ trợ vốn, công nghệ để giúp diêm dân sản xuất muối sạch, nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả sản xuất.
NGUYỄN HÂN