Công tác bảo vệ môi trường: Cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị
Thời gian qua, cũng như nhiều địa phương trong cả nước, công tác bảo vệ môi trường (BVMT) và tình hình ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh diễn biến khá phức tạp. Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về BVMT mới đây, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo: “Để công tác BVMT hiệu quả cần có sự chung tay của cả hệ thống chính trị. Các Tỉnh ủy, Thành ủy phải có nghị quyết về công tác BVMT”.
Nhiều bức xúc về ô nhiễm môi trường
Theo Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà, cả nước hiện có 283 khu công nghiệp với hơn 550 ngàn m3 nước thải/ngày đêm; 615 cụm công nghiệp trong đó chỉ khoảng hơn 5% có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Hơn 500 ngàn cơ sở sản xuất, trong đó có nhiều loại hình sản xuất ô nhiễm môi trường, công nghệ sản xuất lạc hậu; trên 5.000 doanh nghiệp khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng; hơn 4.500 làng nghề; hơn 13.500 cơ sở y tế hàng ngày phát sinh một lượng lớn chất thải nguy hại và 125 ngàn m3 nước thải y tế. Có 787 đô thị với 3 triệu m3 nước thải ngày/đêm nhưng hầu hết chưa được xử lý; lưu hành gần 43 triệu mô tô và trên 2 triệu ô tô.
Một cơ sở sản xuất chả cá gây ô nhiễm môi trường tại phường Quang Trung - TP Quy Nhơn đã bị xử lý hành chính (ảnh minh họa). Ảnh: VĂN LƯU
Hàng năm, cả nước sử dụng hơn 100 ngàn tấn hóa chất bảo vệ thực vật; phát sinh hơn 23 triệu tấn rác thải sinh hoạt, hơn 7 triệu tấn chất thải rắn công nghiệp, hơn 630 ngàn tấn chất thải nguy hại. Cả nước hiện có 458 bãi chôn lấp rác thải, trong đó có 337 bãi chôn lấp không hợp vệ sinh.
Hiện cả nước vẫn còn nhiều cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Nhiều khu, cụm công nghiệp, làng nghề chưa được đầu tư xây dựng hạ tầng BVMT. Toàn quốc hiện có 283 khu công nghiệp đang hoạt động, trong đó mới chỉ có 212 khu công nghiệp hoàn thành xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung (đạt tỉ lệ 75%); hơn 4.500 làng nghề hầu hết còn sử dụng công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường.
Đáng lo ngại là thời gian qua đã xảy ra một số “sự cố môi trường” lớn, tác động trên diện rộng, nhất là “sự cố môi trường” biển miền Trung, gây ra nhiều bức xúc trong xã hội.
Còn theo ông Trần Đình Chương, Phó Giám đốc Sở TN-MT Bình Định, qua khảo sát của ngành chức năng, hầu như chất lượng môi trường không khí, môi trường đất, nước... trên địa bàn tỉnh đều có những bất cập. Theo thống kê, tỉ lệ thu gom chất thải đô thị tại TP Quy Nhơn đạt trên 90%, tuy nhiên tại các huyện, thị xã, tỉ lệ thu gom chỉ khoảng từ 15% - 30%.
Hiện toàn tỉnh mới chỉ có 5/11 huyện, thành phố có bãi chôn lấp rác hợp vệ sinh. Song hầu hết các bãi chôn lấp rác hiện nay đều đang gây ô nhiễm môi trường. Trên địa bàn tỉnh chưa có bãi chôn lấp chất thải rắn công nghiệp nên phần lớn chất thải này được thu gom chung với chất thải sinh hoạt.
Cả hệ thống chính trị phải cùng chung tay
Có thể nói, dù chưa đến mức báo động, song tình trạng ô nhiễm môi trường ở nhiều địa phương đã trở thành vấn đề bức xúc trong xã hội. Trước tình hình này, Bộ TN-MT đã đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp. Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, Bộ TN-MT sẽ khẩn trương xây dựng quy hoạch BVMT quốc gia làm căn cứ thẩm định, phê duyệt các dự án đầu tư của từng vùng phù hợp yêu cầu BVMT, định hướng ưu tiên lĩnh vực, công nghệ đầu tư phù hợp với quy hoạch môi trường. Đồng thời, xây dựng và ban hành quy chế ứng phó sự cố môi trường; ban hành hệ thống các tiêu chí đánh giá, sàng lọc, lựa chọn ưu tiên các dự án công nghệ cao, công nghệ thân thiện với môi trường, bảo đảm theo đúng định hướng tăng trưởng xanh, phát triển bền vững. Xây dựng các quy định về phòng ngừa, ứng phó và khắc phục sự cố môi trường; thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp môi trường; cụ thể hóa các cơ chế chính sách thu hút đầu tư vào lĩnh vực xử lý chất thải, phát triển công nghệ xử lý nước thải, tái chế chất thải...
Đối với tỉnh Bình Định, ông Trần Đình Chương cho biết: Sở TN-MT sẽ tham mưu UBND tỉnh củng cố, hoàn thiện cơ cấu tổ chức môi trường từ tỉnh đến địa phương; nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ; bố trí cán bộ chuyên trách môi trường cấp xã, sử dụng kinh phí hợp đồng lao động từ nguồn sự nghiệp môi trường của địa phương; đề nghị giao chức năng Thanh tra chuyên ngành cho Chi cục BVMT.
Sở TN-MT đề nghị Chính phủ, Bộ TN-MT có quy định cụ thể về việc phân bổ, sử dụng, quản lý kinh phí sự nghiệp môi trường và ban hành các chính sách khuyến khích, xã hội hóa công tác BVMT nhằm thu hút các nguồn lực...
Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Để công tác BVMT đạt hiệu quả thiết thực cần có sự tham gia của cả hệ thống chính trị. Văn phòng Chính phủ, Bộ TN-MT cần tiếp thu ý kiến của các địa phương để tổng hợp, báo cáo Quốc hội. Các Tỉnh ủy, Thành ủy cần có nghị quyết về BVMT; đồng thời UBND các tỉnh, thành phố phải có chương trình hành động về BVMT.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lưu ý: Địa phương nào để xảy ra ô nhiễm môi trường thì cấp ủy Đảng ở đó phải chịu trách nhiệm!
VIẾT HIỀN