Lao động đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp: Ít chọn học nghề
Trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp, người thất nghiệp được hỗ trợ học nghề nhằm chuyển đổi nghề nghiệp khác hiệu quả hơn. Nhưng, thực tế, số lượng lao động chọn học nghề khi đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp lại rất ít.
Người lao động đến đăng ký thủ tục bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh.
Theo Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh, trong số hơn 3.200 hồ sơ đã có quyết định được hưởng trợ cấp thất nghiệp từ đầu năm 2016 đến nay, chỉ có 17 lao động đăng ký học nghề theo chính sách hỗ trợ.
Là công nhân nghỉ việc của một doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương, anh Nguyễn Tấn Thái (29 tuổi, quê ở huyện Tuy Phước) đến đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh. Được hướng dẫn về hỗ trợ học nghề để chuyển đổi nghề nghiệp, anh Thái lắc đầu.
Anh lý giải: “Tôi xác định về quê để sống gần nhà. Thời gian tới, tôi có ý định tìm việc làm phù hợp với trình độ lao động phổ thông, làm công nhân của các nhà máy trong khu công nghiệp. Theo kinh nghiệm của bản thân và bạn bè, việc làm phổ thông thường không đòi hỏi bằng cấp, chứng chỉ. Khi được nhận vào làm, người lao động sẽ được công ty đào tạo, hướng dẫn theo kiểu cầm tay chỉ việc nên không cần học nghề, mất thời gian”.
Trong khi đó, anh Phạm Văn Luân (37 tuổi, ở phường Nhơn Bình, TP Quy Nhơn) cũng không đăng ký học nghề do không muốn chuyển đổi nghề. Đã làm thợ cơ khí gần 10 năm nay, anh nghỉ việc ở chỗ cũ là mong muốn tìm được chỗ làm mới với thu nhập tốt hơn. “Trong thời gian thất nghiệp, tôi tự tìm việc phù hợp từ các nguồn quen biết và qua thông tin giới thiệu việc làm của Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh”, anh Luân chia sẻ.
Một lý do khác được nhiều lao động đưa ra là vì vướng bận gia đình, con cái nên việc đi học sẽ rất khó khăn. Chị Nguyễn Thị Thanh Trúc (35 tuổi, ở thị xã An Nhơn) bộc bạch: “Tôi đang nuôi các con ăn học nên việc đi học không thuận tiện. Trợ cấp thất nghiệp không đủ để tôi chăm lo cho gia đình, đi học nữa thì sẽ khó khăn lắm. Vì vậy, trong thời gian chờ tìm việc, tôi nhận đan sợi nhựa tại nhà để kiếm thêm thu nhập!” .
Ngoài những lý do chủ quan từ phía người lao động, công tác dạy nghề sơ cấp vẫn còn nhiều điểm hạn chế khiến người thất nghiệp không hào hứng với học nghề. Theo khảo sát của Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh, hiện nay, phần lớn người thất nghiệp chọn học nghề lái xe để chuyển đổi nghề. Nhu cầu về các nghề khác khá ít. Tuy nhiên công bằng mà nói, danh mục nghề sơ cấp tại các cơ sở dạy nghề hiện nay còn rất nghèo nàn. Quanh đi quẩn lại trong nhiều năm qua vẫn chỉ xoay quanh các nghề may, nấu ăn, tin học, điện... chưa phù hợp với nhu cầu chuyển đổi nghề của người lao động.
Bên cạnh đó, cũng có việc một số người thất nghiệp chọn học nghề nhưng lại không tìm được lớp trong thời điểm người lao động đang được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Cơ sở dạy nghề không thể mở lớp khi chỉ có vài học viên đăng ký. Vậy nên, nhiều người thất nghiệp muốn học nghề cũng không tìm được lớp theo đúng nguyện vọng.
Một lý do quan trọng khác dẫn đến tình trạng người thất nghiệp ít học nghề là họ còn hoài nghi về hiệu quả việc làm sau khi học nghề ngắn hạn. Một người lao động ở TP Quy Nhơn bày tỏ: “Chỉ sau một lớp đào tạo nghề trong thời gian vài tháng thì thật khó mà hy vọng sẽ tìm được việc với nghề mới. Nhưng nếu muốn nâng cao kỹ năng làm việc ở nghề cũ, tôi phải tự bỏ thêm khá nhiều chi phí. Đây là điều hết sức khó khăn đối với lao động thất nghiệp!”.
* Người lao động đang đóng bảo hiểm thất nghiệp bị chấm dứt hợp đồng lao động, đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm và chưa tìm được việc làm sau 15 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ; lao động đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 9 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc theo quy định của pháp luật được hỗ trợ học nghề.
* Thời gian hỗ trợ học nghề theo thời gian học nghề thực tế nhưng không quá 6 tháng. Mức hỗ trợ tối đa 1 triệu đồng/người/tháng. Trường hợp người lao động tham gia khóa học nghề có mức chi phí cao hơn mức hỗ trợ học nghề thì phần vượt quá mức hỗ trợ học nghề do người lao động tự chi trả.
NGUYỄN MUỘI