Nhà máy Đường An Khê xin đầu tư vùng nguyên liệu mía
Mấy năm gần đây Công ty cổ phần Ðường Bình Ðịnh (BISUCO) không thực hiện chính sách hỗ trợ đầu tư, thu mua mía nguyên liệu trên địa bàn tỉnh nên diện tích trồng mía giảm mạnh. Tuy nhiên, tới đây, khả năng diện tích trồng mía sẽ được khôi phục khi Nhà máy Ðường An Khê (thuộc Công ty cổ phần Ðường Quảng Ngãi) đã có tờ trình gửi ngành chức năng và UBND tỉnh xem xét cho phép được đầu tư, thu mua toàn bộ sản lượng mía cho nông dân.
Nhiều diện tích mía ở xã Tây Thuận (Tây Sơn) bị hạn, sinh trưởng và phát triển kém. Ảnh: TIẾN SỸ
BISUCO “ngó lơ” cây mía
Trong quy hoạch phát triển ngành trồng trọt của tỉnh đến năm 2020, định hướng năm 2030 theo tinh thần QĐ số 2663/2015 của UBND tỉnh, cây mía là cây trồng bổ sung, diện tích đến năm 2020 là 3.500 ha và ổn định đến năm 2030. Điều đó cho thấy, tỉnh ta luôn quan tâm đến việc duy trì và phát triển vùng nguyên liệu mía. Tuy nhiên, BISUCO đã không thực hiện đúng vai trò trách nhiệm của mình trong việc duy trì phát triển loại cây trồng này. Nhiều năm qua, BISUCO không thực hiện chính sách hỗ trợ đầu tư cho nông dân trồng mía. Đã vậy DN còn nợ tiền bán mía khiến cho bà con nông dân chán nản, phá bỏ mía để trồng các loại cây trồng khác.
Ông Nguyễn Văn Bốn, ở thôn Tả Giang 2, xã Tây Giang (Tây Sơn), cho biết: “Gia đình tôi có 10 sào đất trồng mía. 2 năm gần đây, thời tiết nắng hạn kéo dài, mía chết nhiều, nên năng suất thấp. Đã vậy, BISUCO nợ dây dưa tiền mua mía, nhiều lần đến đòi họ mới chịu trả, nản quá tôi đã chuyển hơn phân nửa diện tích sang trồng cây trồng khác. Niên vụ ép mía 2016-2017 đã đến gần, nhưng nông dân chúng tôi vẫn chưa biết công ty có tổ chức thu mua mía hay không”.
Đề cập đến việc duy trì và phát triển vùng nguyên liệu mía ở Tây Sơn, ông Hồ Thành Phi, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Tây Sơn, cho biết: Đã từ lâu, lãnh đạo BISUCO không hề liên hệ với ngành Nông nghiệp huyện để bàn giải pháp duy trì diện tích mía. Thậm chí chúng tôi đã “hạ mình” xin gặp và làm việc với lãnh đạo DN để bàn về phương án đầu tư phát triển vùng nguyên liệu mía trên địa bàn huyện, nhưng họ viện lý do để từ chối. BISUCO không có chính sách đầu tư, nợ tiền mía của dân dây dưa, nên chúng tôi không có cơ sở để xây dựng kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu mía và cũng không dám tuyên truyền, vận động bà con nông dân trồng mía. Hiện diện tích mía nguyên liệu ở Tây Sơn chỉ còn khoảng 600 ha, giảm trên 800 ha so với năm 2014. Nếu BISUCO tiếp tục “bỏ rơi” cây mía, chắc chắn diện tích mía của Tây Sơn sẽ còn giảm nhiều hơn.
Không riêng gì Tây Sơn, diện tích mía ở Vĩnh Thạnh, An Nhơn, Vân Canh cũng giảm mạnh. Theo ngành Nông nghiệp tỉnh, từ năm 2014 đến nay, BISUCO không có khả năng đầu tư phát triển vùng nguyên liệu và thường xuyên nợ tiền mua mía của nông dân, nên nhiều nông hộ đã phá bỏ mía chuyển sang trồng các loại cây trồng khác, khiến cho diện tích vùng nguyên liệu mía giảm mạnh. Năm 2014, toàn tỉnh có 2.883 ha mía, sản lượng đạt 167.952 tấn; năm 2015 diện tích giảm xuống 1.621 ha, sản lượng 95.163 tấn; năm 2016 diện tích mía chỉ còn 1.132 ha, sản lượng trên 68.000 tấn.
Nhà máy đường An Khê xin đầu tư
Trong khi BISUCO “ngó lơ” cây mía thì đầu tháng 8.2016, Nhà máy Đường An Khê đã có tờ trình gửi ngành chức năng và UBND tỉnh xin được đầu tư, thu mua mía nguyên liệu trên địa bàn tỉnh phục vụ cho nhà máy. Theo ông Nguyễn Văn Hảo, Phó Giám đốc Nhà máy Đường An Khê, vùng nguyên liệu mía của nhà máy tại tỉnh Gia Lai hiện có 26.000 ha, trong đó có 12.000 ha mía được trồng bằng máy theo kỹ thuật mới, năng suất bình quân 80 tấn/ha, đặc biệt có 2.000 ha cánh đồng lớn năng suất mía đạt 120 tấn/ha. Lợi nhuận bình quân của người trồng mía là 30 triệu đồng/ha, nông dân tham gia thực hiện cánh đồng lớn sản xuất mía có lợi nhuận 50 triệu đồng/ha. Để bảo đảm nguyên liệu cho nhà máy hoạt động với công suất 18.000 tấn mía/ngày, Nhà máy Đường An Khê mong muốn được ngành chức năng và UBND tỉnh cho phép đầu tư phát triển diện tích mía nguyên liệu trên địa bàn tỉnh Bình Định.
Về chính sách đầu tư, tùy theo phương thức canh tác, Nhà máy đầu tư không lãi suất vốn ban đầu để nông dân trong vùng nguyên liệu mía tại Bình Định trồng và chăm sóc mía theo các mức khác nhau. Đối với diện tích mía áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất, nhà máy đầu tư từ 20-40 triệu đồng/ha, bao gồm tiền làm đất, giống, vật tư phân bón (Nhà máy đầu tư không thu hồi từ 10 đến trên 20% chi phí làm đất, chăm sóc và bã bùn cải tạo đất); đầu tư từ 20-25 triệu đồng/ha đối với diện trồng tích mía không sử dụng cơ giới. Nhà máy cung cấp vốn kịp thời, ưu tiên cho những hộ thu hoạch bằng máy liên hợp; chuyển giao KHKT và giống mía mới cho nông dân, ký hợp đồng đầu tư, bao tiêu toàn bộ sản lượng mía với giá bảo hiểm 900 ngàn đồng/tấn 10 chữ đường, mua tại ruộng. Nhà máy thanh toán tiền bán mía cho nông dân trong ngày bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản, tùy theo yêu cầu của người bán mía.
Ông Nguyễn Văn Trượng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, vừa qua Sở NN&PTNT đã làm việc với Nhà máy Đường An Khê về đề xuất chủ trương đầu tư, thu mua mía trên địa bàn tỉnh. Chúng tôi thấy chủ trương và cam kết của Nhà máy Đường An Khê phù hợp với kinh tế thị trường, phù hợp với chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản theo tinh thần QĐ 62/2013 của Thủ tướng Chính phủ và QĐ 20/2015 của UBND tỉnh. Sở NN&PTNT sẽ đề nghị UBND tỉnh thống nhất chủ trương cho Nhà máy Đường An Khê đầu tư, thu mua nguyên liệu mía trên địa bàn tỉnh.
PHẠM TIẾN SỸ