Qua 3 năm thực hiện Luật HTX năm 2012: HTX phát huy vai trò tự chủ
Ngày 9.9, Liên minh Hợp tác xã (LMHTX) tỉnh tổ chức hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Luật HTX năm 2012. Theo đánh giá của hội nghị, qua 3 năm thực hiện Luật HTX năm 2012, các HTX, Quỹ Tín dụng nhân dân đã phát huy vai trò tự chủ, độc lập trong hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD). Nhiều HTX đã tổ chức có hiệu quả nhiều loại hình dịch vụ mang lại hiệu quả kinh tế cao, song cũng còn nhiều HTX lúng túng trong quản lý, điều hành.
Kết quả bước đầu
Theo báo cáo của LMHTX tỉnh, tỉnh ta là một trong 2 tỉnh, thành phố của cả nước hoàn thành công tác chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012. Đến nay, toàn tỉnh có 204/207 HTX đã chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX mới (còn 3 HTX ở huyện Hoài Nhơn đã ngừng hoạt động, đang làm thủ tục giải thể). Trong đó, có 153 HTXNN, 27 Quỹ Tín dụng nhân dân, 15 HTX giao thông vận tải, 9 HTX tiểu thủ công nghiệp, 1 HTX thương mại, 1 HTX dịch vụ du lịch và 1 HTX dịch vụ điện với 564.430 thành viên. Tổng vốn hoạt động khoảng 1.840 tỉ đồng, vốn điều lệ khoảng 188,2 tỉ đồng.
HTXNN Hoài Mỹ (huyện Hoài Nhơn) là một trong những HTX điển hình trong liên kết với các doanh nghiệp sản xuất và tiêu thụ lúa giống, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
- Trong ảnh: Tham quan vùng sản xuất lúa giống ở Hoài Mỹ.
Trên lĩnh vực nông nghiệp, phần lớn các HTX đã thực hiện các loại hình cung ứng đầu vào cho sản xuất. Nhiều HTX đã liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp thực hiện chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm mang lại hiệu quả. Điển hình như các HTXNN: Phước Hưng (huyện Tuy Phước); HTXNN Ân Tín 2 (huyện Hoài Ân), Hoài Mỹ (huyện Hoài Nhơn). Riêng HTXNN Phước Hưng đã tổ chức 8 loại hình dịch vụ, lợi nhuận trước thuế năm 2015 đạt 674 triệu đồng.
Quỹ Tín dụng nhân dân tại các địa phương cũng đã phát huy hiệu quả tích cực, nhất là việc huy động vốn nhàn rỗi trong dân để hỗ trợ các thành viên đầu tư SXKD, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, góp phần đẩy lùi tệ nạn cho vay nặng lãi ở nông thôn. Tiêu biểu có các Quỹ Tín dụng nhân dân ở: Nhơn Lộc (TX An Nhơn), Bồng Sơn (huyện Hoài Nhơn) và Bình Nghi (huyện Tây Sơn)...
Trên lĩnh vực giao thông vận tải, các HTX đã nâng cao chất lượng và cung cách phục vụ, nhiều HTX năng động thực hiện mô hình dịch vụ vận tải trong và ngoài tỉnh, nâng cao hiệu quả SXKD.
Trong số 9 HTX tiểu thủ công nghiệp hiện có, nhiều HTX đã đầu tư đổi mới công nghệ, trang thiết bị, cải tiến mẫu mã, ổn định chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường nội địa và xuất khẩu. Nhờ đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, SXKD có hiệu quả nên doanh thu và lợi nhuận hàng năm của nhiều HTX đạt khá cao, đời sống của thành viên ngày càng được cải thiện. Điển hình như HTX Đá Bình Đê (huyện Hoài Nhơn), HTX Gạch ngói Phú Phong (huyện Tây Sơn)...
Cần năng động, sáng tạo hơn
Phát biểu tại Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Luật HTX năm 2012, ông Đào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho rằng, cần đánh giá kỹ hơn về kết quả sau 3 năm thực hiện Luật HTX năm 2012. Thực tế cho thấy, mức vốn bình quân của các HTX còn thấp, nhất là các HTXNN, nên việc đầu tư phát triển SXKD còn hạn chế; số lượng HTX làm ăn thực sự hiệu quả chưa nhiều. Một số HTX đã mạnh dạn đầu tư mở rộng sản xuất, đa dạng hóa ngành nghề, nhưng sản phẩm vẫn còn đơn điệu, chất lượng và mẫu mã còn hạn chế, việc liên doanh liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp chưa nhiều, thiếu tính cạnh tranh, nên hiệu quả thấp. Một số HTX đến nay vẫn còn lúng túng trong điều hành, quản lý, thực hiện phương án SXKD.
Cũng theo ông Đào Văn Hùng, để SXKD hiệu quả, trước hết các HTX cần phát huy nội lực; năng động, sáng tạo trong thực hiện phương án SXKD. Ngành chức năng và chính quyền các địa phương cần tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX đầu tư phát triển sản xuất.
Sở NN&PTNT sẽ phối hợp với các ngành chức năng, chính quyền các địa phương và các DN xây dựng mô hình hợp tác, tổ hợp tác, liên kết sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, ưu tiên đề xuất, lựa chọn các HTXNN có năng lực phù hợp tham gia các chương trình, dự án có sự hỗ trợ về tài chính và cơ sở vật chất của các nhà tài trợ quốc tế và các dự án thuộc chương trình khuyến nông, chương trình xây dựng nông thôn mới…
Tham luận của đại diện Phòng Kinh tế, Phòng NN&PTNT và một số HTX trong tỉnh tại hội nghị cho thấy, khó khăn chung hiện nay của các HTX là việc tiếp cận nguồn vốn vay từ các tổ chức tín dụng; thiếu đất sản xuất; chưa tổ chức liên doanh liên kết với các HTX và giữa các HTX với các doanh nghiệp trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; thiếu sự hỗ trợ trên nhiều lĩnh vực từ các cấp, các ngành để đầu tư SXKD.
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu đã chỉ rõ những tồn tại, hạn chế chung của các HTX sau 3 năm thực hiện chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012; đồng thời yêu cầu cán bộ HTX, QTDND cần phải hiểu đúng về Luật HTX, xác định được HTX thuộc loại hình doanh nghiệp nào. Trên cơ sở đó, phổ biến cho các thành viên HTX biết để cùng nỗ lực xây dựng và thực hiện các phương án SXKD phù hợp. Các HTX phải củng cố tổ chức, không ỷ lại sự hỗ trợ, bao cấp của Nhà nước mà phải chủ động tạo vốn bằng cách huy động từ các thành viên để đầu tư các lĩnh vực là thế mạnh của HTX. Đồng thời, tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao chất lượng sản phẩm, chất lượng phục vụ, tạo sức cạnh tranh, nâng cao hiệu quả kinh doanh. Khi HTX hoạt động SXKD hiệu quả thì việc tiếp cận nguồn vốn vay từ các tổ chức tín dụng sẽ không còn là chuyện khó.
LMHTX tỉnh phải đánh giá lại kết quả sau 3 năm thực hiện Luật HTX năm 2012 để định hướng phát triển kinh tế tập thể đúng đắn; đồng thời, phát huy vai trò, trách nhiệm là cầu nối của các HTX với các cơ quan quản lý nhà nước; chủ động liên hệ, phối hợp với các ngành chức năng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các HTX. Hàng quý, LMHTX tỉnh phải báo cáo tình hình hoạt động của các HTX, QTDND trên địa bàn tỉnh cho UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo.
Các sở, ngành của tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố, tùy theo chức năng, tạo điều kiện thuận lợi một cách tối đa cho các HTX đầu tư phát triển SXKD; trong đó quan tâm hỗ trợ đào tạo, nâng cao năng lực quản lý, điều hành cho cán bộ HTX; cho các HTX thuê đất dự phòng để đầu tư sản xuất; ưu tiên và hỗ trợ các HTX tham gia thực hiện các chương trình dự án đã và đang triển khai tại các địa phương. Ngân hàng Nhà nước tỉnh chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên địa bàn tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX vay vốn khi phương án, đề án SXKD của HTX phát huy hiệu quả.
PHẠM TIẾN SỸ