Trao đổi kinh nghiệm điều tra, truy tố, xét xử tội trốn tránh NVQS
Qua chuyến công tác trao đổi kinh nghiệm với đại diện các cơ quan tư pháp và Cơ quan cảnh sát điều tra CA huyện Tuy Phước (tỉnh Bình Ðịnh) mới đây, đoàn công tác liên ngành huyện Thống Nhất (tỉnh Ðồng Nai) đã có những kinh nghiệm thực tế bổ ích về công tác điều tra, truy tố, xét xử đối tượng “Trốn tránh nghĩa vụ quân sự”.
Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: LÊ HOÀNG VŨ
Ông Lê Nguyễn Thắng, Viện trưởng Viện KSND huyện Thống Nhất, cho hay, trong những năm gần đây, trên địa bàn huyện Thống Nhất có nhiều thanh niên trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự (NVQS). Mặc dù UBND xã đã xử lý kiên quyết, nghiêm túc nhưng do chế tài xử phạt vi phạm hành chính chưa đủ sức giáo dục, răn đe nên hiện tượng trên tiếp tục xảy ra và có chiều hướng gia tăng. Trong đó, một số đối tượng có dấu hiệu phạm tội hình sự nhưng công tác điều tra, truy tố xét xử gặp một số khó khăn vướng mắc. Vì vậy, đoàn công tác của huyện Thống Nhất đến huyện Tuy Phước, địa phương đã thực hiện tốt công tác xử lý hình sự đối tượng trốn tránh NVQS, để học tập kinh nghiệm.
Theo báo cáo của Viện KSND huyện Tuy Phước, việc một số thanh niên tìm cách trốn tránh NVQS không chỉ gây khó khăn cho công tác tuyển quân mà còn tạo tâm lý so bì trong quần chúng. Nhằm ngăn chặn tình trạng đó, năm 2015, UBND huyện Tuy Phước kiện toàn Hội đồng NVQS huyện, đồng thời chỉ đạo các cơ quan pháp luật điều tra xử lý hình sự đối tượng vi phạm. Thực hiện chỉ đạo trên, trong 2 năm 2015-2016, ba ngành CA, Kiểm sát, Tòa án đã khởi tố điều tra 6 vụ, trong đó truy tố, xét xử 5 vụ, vụ còn lại bị can bỏ trốn khỏi địa phương, Cơ quan cảnh sát điều tra CA huyện ra quyết định truy nã trên toàn quốc. Cả 5 vụ án, sau khi xét xử sơ thẩm, các bị can đều kháng cáo và TAND tỉnh Bình Định đã xét xử phúc thẩm, tuyên y án sơ thẩm.
Để có kết quả trên, trong quá trình khởi tố điều tra, truy tố, xét xử, các cơ quan pháp luật huyện Tuy Phước luôn thận trọng, chặt chẽ khi xử lý tin báo tội phạm. Đối với tội “Trốn tránh NVQS”, tờ trình của hội đồng NVQS xã về việc đề nghị xử lý hình sự đối tượng được xác định là tin báo tội phạm. Cơ quan cảnh sát điều tra CA huyện căn cứ vào đó xác minh làm rõ hội đồng NVQS xã tống đạt các quyết định khám sức khỏe, lệnh gọi nhập ngũ đúng quy định không; đối tượng không chấp hành có bị lập biên bản không và việc ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính có đúng quy trình, thẩm quyền không; khi đối tượng tiếp tục vi phạm có bị lập biên bản hay không? Viện KSND huyện thực hiện chức năng kiểm sát trong suốt quá trình xác minh tin báo tội phạm nhằm đảm bảo công tác khởi tố vụ án, khởi tố bị can đúng người, đúng tội. Các bị can bị khởi tố về tội “Trốn tránh NVQS” đều được Cơ quan cảnh sát điều tra CA huyện, Viện kiểm sát huyện thống nhất áp dụng biện pháp ngăn cấm đi khỏi nơi cư trú.
Công tác điều tra, truy tố, xét xử đối tượng trốn tránh NVQS không chỉ đảm bảo tính nghiêm minh, công bằng của pháp luật mà còn là biện pháp tuyên truyền giáo dục chung về ý thức thi hành NVQS của mọi công dân trong độ tuổi quy định. Vì vậy, các cơ quan pháp luật phối hợp cùng địa phương tổ chức phiên tòa xét xử lưu động tại nơi xảy ra tội phạm. Viện KSND huyện thực hiện quyền công tố tại phiên tòa căn cứ điều luật và dựa trên tình hình thực tiễn ở địa phương để phân tích, luận tội làm rõ tác hại của hành vi vi phạm của bị cáo đối với xã hội, góp phần nâng cao nhận thức về pháp luật cho mọi người. Việc đề nghị và áp dụng mức án của cơ quan công tố, hội đồng xét xử đảm bảo tính răn đe, giáo dục, được mọi người đồng tình.
MAI LINH GIANG