Xây dựng xã, phường phù hợp với trẻ em: Hướng đến hiệu quả lâu dài
Được chính thức khởi động từ năm 2011, chương trình thực hiện Quy định tiêu chuẩn xã, phường phù hợp với trẻ em đã mang lại hiệu ứng tích cực trên địa bàn tỉnh. Những kết quả đạt được là cơ sở quan trọng để hướng công tác bảo vệ - chăm sóc trẻ em đến các mục tiêu bền vững.
Tính đến hết năm 2015, 159/159 xã, phường, thị trấn (gọi chung là xã) được công nhận đạt tiêu chuẩn phù hợp với trẻ em. Trong đó, có 78 xã giữ thành tích 5 năm liên tục được công nhận đạt tiêu chuẩn (2011 - 2015) và 125 xã có thành tích 3 năm liên tục (2013 - 2015). So với kế hoạch đề ra trong Chương trình bảo vệ trẻ em giai đoạn 2011 - 2015, chỉ tiêu về xây dựng xã phù hợp với trẻ em đã vượt 20%.
Hoài Nhơn là một trong những địa phương chú trọng phòng chống tai nạn thương tích, nhất là xây dựng hồ bơi, tổ chức tập bơi cho trẻ.
Nhiều điểm sáng
Theo nhận định của Sở LĐ-TB&XH, điểm đáng ghi nhận là việc thực hiện đánh giá xã phù hợp với trẻ em được lồng ghép với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. “Các địa phương có nhiều sự đầu tư, chú trọng đến công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em trong thời gian qua là Tuy Phước, Hoài Nhơn, Quy Nhơn” - Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Lê Thị Vinh Hương cho hay.
Trong 15 tiêu chí đánh giá, nhóm tiêu chí thực hiện tốt có tiêu chí 2 - tỉ lệ trẻ em được khai sinh đúng quy định, tiêu chí 7 - tỉ lệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được trợ giúp, chăm sóc và tiêu chí 8 - tỉ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc-xin thuộc Chương trình Tiêm chủng mở rộng trong năm đánh giá.
Trong nhóm tiêu chí đạt mức trung bình lại nổi lên một số địa phương có cách làm hiệu quả, sáng tạo. Thực hiện tiêu chí 6 (tỉ suất trẻ em bị tai nạn, thương tích), để khắc phục tình trạng trẻ em bị đuối nước, huyện Tuy Phước và Hoài Nhơn đã nhân rộng xã hội hóa xây dựng hồ bơi và tổ chức dạy bơi cho trẻ. Từ năm 2013 đến nay, huyện Hoài Nhơn đã tổ chức thành công 8 lớp dạy bơi với 220 em tham gia. Không chỉ biết bơi, các em còn được trang bị kỹ năng sơ cấp cứu, cứu đuối. “Đây là thành công bước đầu trong việc hạn chế tai nạn thương tích cho trẻ em, được nhân dân đồng tình hưởng ứng” - Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Nhơn Trương Đề chia sẻ.
Trong khi đó, để thực hiện tiêu chí 10 (tỉ lệ trẻ em được khám sức khỏe tổng quát ít nhất 1 lần trong năm), một số địa phương đã vận dụng tốt phần kinh phí do cơ quan BHXH trích lại, linh hoạt trong công tác phối hợp với ngành y tế địa phương để đảm bảo cho tất cả học sinh được khám sức khỏe hàng năm. Các địa phương thực hiện tốt chỉ tiêu này là Tuy Phước, Vân Canh, Phù Cát, An Nhơn.
Hướng đến hiệu quả lâu dài
Dù 100% số xã trên địa bàn tỉnh đã được công nhận đạt Tiêu chuẩn phù hợp với trẻ em, nhưng không có nghĩa tất cả các tiêu chí đều đạt ở mức cao. Để công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em dần ngày càng đi vào chiều sâu, đòi hỏi phải sớm khắc phục những tồn tại, hạn chế.
Trong nhóm các tiêu chí đạt mức thấp, đáng chú ý là tiêu chí 11 - tỉ lệ trẻ em đến trường, lớp mầm non. Hầu hết các xã không đạt chỉ tiêu này vì đa số vùng nông thôn chưa có nhà trẻ, trẻ em ở độ tuổi 1-3 phần lớn chưa được đến lớp. Đến cuối năm 2015, có đến 49/159 xã tỉ lệ trẻ em được đến lớp ở dưới mức 70%.
Phó trưởng Phòng LĐ-TB&XH TX An Nhơn Đặng Thành cho biết, hiện nay trên địa bàn thị xã chỉ có 2 phường Bình Định và Đập Đá có lớp dành cho nhóm trẻ 1-3 tuổi. Các xã, phường còn lại Nhà nước chưa đầu tư cơ sở vật chất để mở lớp dành cho nhóm tuổi này, đặc biệt ở một số xã khó khăn chỉ những trẻ 5 tuổi mới được đến trường, nên hằng năm số xã, phường đạt điểm tối đa ở tiêu chí này rất thấp.
Tương tự, theo Phó trưởng Phòng LĐ-TB&XH huyện An Lão Trần Thị Định, hiện nay cơ sở vật chất ở địa bàn miền núi An Lão không đáp ứng được nhu cầu gửi trẻ của các gia đình. Ngoài ra, chưa có xã, thị trấn nào có điểm vui chơi, giải trí dành cho trẻ em, số trẻ được sinh hoạt vui chơi giải trí, được thụ hưởng văn hóa dành cho lứa tuổi vẫn còn thấp.
Một trong những giải pháp quan trọng để duy trì và phát huy hiệu quả của chương trình xây dựng xã phù hợp với trẻ em là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác bảo vệ - chăm sóc trẻ em ở cơ sở. Trưởng phòng LĐ-TB&XH huyện Tuy Phước Cao Hoàng Mộng Tiên cho rằng: “Lãnh đạo UBND các xã, thị trấn cần bố trí cán bộ ổn định, phát huy hiệu quả mạng lưới cộng tác viên làm công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Đồng thời, chỉ đạo hoạt động giao ban hàng tháng cho đội ngũ này lồng ghép với nhân viên y tế thôn”.
MAI LÂM