Hai năm rưỡi thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới:
Nhiều kết quả đáng ghi nhận
Ông Phan Thành Giản
sau hai năm rưỡi triển khai thực hiện, Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) ở tỉnh ta đã mang lại những kết quả tích cực, nhiều xã đã đạt 14 tiêu chí NTM và nỗ lực hoàn thành 19/19 tiêu chí vào năm 2015. PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Phan Thành Giản, Phó Văn phòng Ðiều phối về XDNTM thuộc Sở NN-PTNT.
* Xin ông cho biết những kết quả đạt được sau hai năm rưỡi thực hiện XDNTM trên địa bàn tỉnh ta?
- Sau hai năm rưỡi triển khai thực hiện XDNTM, nhiều địa phương trong tỉnh đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Đó là, tỉnh đã kiện toàn bộ máy chỉ đạo, quản lý thực hiện chương trình từ tỉnh đến địa phương. Công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn về XDNTM được triển khai sâu rộng đến các cán bộ, nhân dân các địa phương. Trong quá trình XDNTM đã xuất hiện nhiều điển hình hay, cách làm tốt về huy động sức dân trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất, nhiều người dân đã tự nguyện hiến đất ruộng, vườn, ủng hộ kinh phí XDNTM...
Đáng ghi nhận là trong công tác lập quy hoạch XDNTM, toàn tỉnh có 92/122 xã đã phê duyệt xong đồ án quy hoạch (chiếm 75,4% số xã XDNTM). Trong đó, TP Quy Nhơn có 4/4 xã đã phê duyệt xong đồ án quy hoạch; Phù Mỹ 16/16 xã; Phù Cát 16/16 xã; Vĩnh Thạnh 8/8 xã; Vân Canh 5/6 xã; Tây Sơn 10/14 xã; An Lão 5/8 xã; Hoài Ân 9/14 xã; Hoài Nhơn 7/15 xã; Tuy Phước 6/11 xã; thị xã An Nhơn 6/10 xã. Trong công tác lập đề án XDNTM, hầu hết các xã đã tiến hành thành lập tổ xây dựng đề án và triển khai các bước lập đề án. Sở NN-PTNT đã thành lập 2 tổ công tác nhằm kiểm tra, hướng dẫn các xã lập đề án XDNTM được nhanh chóng, hiệu quả. Đến cuối tháng 6.2013, toàn tỉnh có 70/122 xã đã phê duyệt đề án XDNTM (chiếm 57,3%); trong đó có 51/64 xã XDNTM đến năm 2020 đã hoàn thành đề án; các huyện, thị xã, thành phố sẽ phê duyệt đề án XDNTM của 13/64 xã còn lại trước ngày 15.7 tới.
Về kết quả thực hiện 19 tiêu chí NTM, đến nay số xã đạt 14 tiêu chí có 3 xã, gồm Nhơn Lộc (thị xã An Nhơn), Bình Nghi (huyện Tây Sơn), Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn). Các xã nói trên dự kiến đến cuối năm 2013 sẽ hoàn thành thêm từ 3 đến 4 tiêu chí và đạt 19/19 tiêu chí vào năm 2014. Có 30 xã đạt từ 10 đến 13 tiêu chí; 72 xã đạt từ 5 đến 9 tiêu chí; 17 xã đạt từ 1 đến 4 tiêu chí.
* Còn về việc huy động các nguồn lực để XDNTM?
- Do nguồn ngân sách đầu tư XDNTM của Trung ương và tỉnh còn hạn chế nên phương châm của tỉnh trong huy động các nguồn lực để XDNTM là phát huy nội lực của cộng đồng dân cư, đồng thời đảm bảo nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân được thụ hưởng”. Khi triển khai XDNTM tiến hành lồng ghép các chương trình, dự án mục tiêu quốc gia đầu tư trên địa bàn và huy động sự đóng góp về công sức, tiền của, đất đai của các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân địa phương.
Qua hai năm rưỡi XDNTM, tỉnh đã xác định việc đầu tiên là tuyên truyền vận động sâu rộng về chủ trương XDNTM để nhân dân có cái nhìn, cách hiểu toàn diện về Chương trình XDNTM. Mục tiêu XDNTM thực sự là vì nhân dân và sự phát triển của cộng đồng dân cư tại địa phương. Khi tiến hành xây dựng cơ sở hạ tầng, phải tuyên truyền cho nhân dân hiểu rằng muốn có cơ sở hạ tầng tốt thì bà con cần phải đóng góp và tự ý thức được đó là công việc của mình và cộng đồng chứ không trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước.
Nhờ vậy, trong các năm qua, tổng nguồn vốn đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất tại các xã XDNTM trên địa bàn tỉnh ước tính trên 300 tỉ đồng. Ngoài ra, để xây dựng hạ tầng nông thôn, người dân đã tự nguyện hiến trên 62.000 m2 đất để làm đường giao thông nông thôn, giao thông nội đồng và xây dựng các công trình phúc lợi xã hội khác…
* Tạo điều kiện cho nông dân phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống là một trong những mục tiêu quan trọng của chương trình XDNTM. Vấn đề này đã được triển khai thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người nông dân là một trong những mục tiêu quan trọng của Chương trình XDNTM nên tỉnh ta đặc biệt coi trọng công tác tuyên truyền, vận động bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng áp dụng tiến bộ KHKT vào thâm canh, nhất là các giống cây trồng, vật nuôi mới và phát triển ngành nghề, dịch vụ nông thôn, tạo việc làm cho người dân. Hàng năm, tỉnh và các địa phương cũng dành kinh phí đáng kể để hỗ trợ về giống cây trồng, vật nuôi, xây dựng các mô hình sản xuất có hiệu quả để người dân học tập, nhân rộng.
Bên cạnh đó, căn cứ vào đồ án quy hoạch XDNTM, các địa phương lập dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, ưu tiên lựa chọn những mô hình phát triển sản xuất có thế mạnh của địa phương, gắn với sản xuất hàng hóa; lồng ghép các chương trình, dự án đang triển khai trên địa bàn, chú trọng kêu gọi các doanh nghiệp, tổ chức liên kết với nông dân để cùng tham gia phát triển sản xuất, chú trọng khôi phục các làng nghề truyền thống.
Các doanh nghiệp đã liên kết với nông dân xây dựng nhiều cánh đồng mẫu lớn sản xuất lúa, đậu phụng, mía, bắp, đồng thời, thành lập các liên minh sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho bà con nông dân. Đối với các xã ven biển, địa phương đã chú trọng hỗ trợ ngư dân vay vốn đóng tàu công suất lớn để vươn ra đánh bắt xa bờ, góp phần nâng cao hiệu quả khai thác thủy sản…
* Vậy còn những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai ở tỉnh ta?
- Trong quá trình XDNTM, những khó khăn, tồn tại nổi lên là việc điều chỉnh, bổ sung một số tiêu chí XDNTM chưa được các bộ, ngành ở Trung ương hướng dẫn thực hiện cụ thể; do vậy nhiều địa phương còn lúng túng trong việc thực hiện. Nguồn vốn ngân sách của Trung ương và tỉnh đầu tư XDNTM hàng năm còn hạn chế, phân bổ chậm, chưa đáp ứng vốn đầu tư xây dựng hạ tầng nông thôn. Sự vào cuộc của một số ban, ngành, đoàn thể để chung tay XDNTM chưa được đồng bộ, nhịp nhàng nên kết quả thực hiện chưa cao…
Hiện nay, Sở NN-PTNT, Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh đang hoàn chỉnh báo cáo để Ban chỉ đạo XDNTM tỉnh tổ chức Hội nghị sơ kết hai năm rưỡi thực hiện chương trình, rút ra những bài học kinh nghiệm XDNTM của các địa phương để có những giải pháp cụ thể nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện trong thời gian tới.
* Xin cảm ơn ông!
NGUYỄN HÂN (Thực hiện)