Hỗ trợ giống lúa lai cho đồng bào dân tộc thiểu số:
Góp phần ổn định an ninh lương thực cho miền núi, vùng sâu, vùng xa
Năm 2016, tỉnh ta tiếp tục hỗ trợ 100% giống lúa lai cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn tỉnh để sản xuất. Ðây là một trong những giải pháp nhằm nâng cao năng suất, tăng thu nhập cho người dân, góp phần ổn định an ninh lương thực tại các địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa trong tỉnh. P.V Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Nguyễn Văn Trượng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, quanh vấn đề này.
Nhiều diện tích lúa lai vụ Hè Thu năm 2016 ở huyện Vĩnh Thạnh đã được đầu tư chăm sóc đúng quy trình nên năng suất lúa lai đạt khá cao.
● Xin ông cho biết kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ giống lúa lai cho đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh trong năm 2016?
- Nhằm nâng cao năng suất lúa, tăng thu nhập cho đồng bào DTTS, đảm bảo an ninh lương thực tại các xã kinh tế còn khó khăn, từ vụ Đông Xuân 2015 - 2016, tỉnh ta tiếp tục hỗ trợ 100% giống lúa lai cho đồng bào DTTS với định mức 45 kg giống/ha để sản xuất. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, trước vụ sản xuất, Sở NN&PTNT đã ban hành văn bản thông báo và hướng dẫn UBND các huyện, thị xã, thành phố phổ biến chủ trương, chính sách của tỉnh; quy hoạch diện tích sản xuất, nắm chắc số hộ dân đăng ký sản xuất lúa lai, gửi Sở NN&PTNT tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
Trên cơ sở quyết định phê duyệt của tỉnh về diện tích, số hộ được hỗ trợ giống, loại giống, Sở NN&PTNT đã chỉ đạo Trung tâm Giống cây trồng chủ động nguồn giống cung cấp cho các địa phương. Vụ Đông Xuân 2015 - 2016, tỉnh ta đã trích ngân sách trên 5 tỉ đồng để mua và hỗ trợ cho 6.449 nông hộ là đồng bào DTTS tại các huyện: Vĩnh Thạnh, An Lão, Vân Canh, Tây Sơn, Phù Cát, Hoài Ân 75,41 tấn giống lúa lai Nhị ưu 838, TH3-3,TH 3-5, HYT 108... để sản xuất. Vụ Hè Thu năm 2016, tỉnh ta tiếp tục hỗ trợ giống lúa lai cho đồng bào DTTS tại các địa phương nói trên để sản xuất 879,6 ha.
Bên cạnh sự hỗ trợ của tỉnh, các huyện Vĩnh Thạnh, Vân Canh, An Lão, Tây Sơn, Hoài Ân còn sử dụng nguồn kinh phí của Chương trình 135, Nghị quyết 30a để hỗ trợ thêm phân bón cho nông dân. Ngành Nông nghiệp tỉnh cũng đã phối hợp với Phòng NN&PTNT các địa phương tổ chức tập huấn hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, chăm sóc lúa theo phương pháp “cầm tay chỉ việc”. Nhờ vậy, năng suất và hiệu quả sản xuất lúa lai tăng khá cao. Riêng vụ Đông Xuân 2015-2016, có 6.449 hộ dân là đồng bào DTTS đã sản xuất 1.676,5 ha lúa lai; năng suất bình quân đạt 57,7 tạ/ha, tăng 8,8 tạ/ha (15,25%) so với sản xuất lúa thuần. Đáng chú ý, tại An Lão - địa phương sản xuất nhiều diện tích lúa lai nhất với 717,5 ha - năng suất lúa bình quân đạt 63,6 tạ/ha, tăng 17,2 tạ/ha so với lúa thuần sản xuất trên cùng diện tích, lợi nhuận tăng gần 7 triệu đồng/ha.
● Vì sao năng suất và hiệu quả sản xuất lúa lai giữa các địa phương vẫn còn có sự chênh lệch lớn, thưa ông?
- Có thể nói, chính sách hỗ trợ giống lúa lai gắn với công tác chuyển giao kỹ thuật sản xuất cho đồng bào DTTS đã từng bước làm thay đổi tập quán canh tác truyền thống, giúp bà con nâng cao năng suất, tăng thu nhập, góp phần ổn định sinh kế, hạn chế được nạn phá rừng làm rẫy tại các địa phương. Tuy nhiên, khách quan nhìn nhận, khả năng đầu tư thâm canh lúa lai của đồng bào DTTS ở một số nơi còn hạn chế và không đồng đều giữa các hộ, các vùng, nên chưa phát huy hết tiềm năng, năng suất của lúa lai. Một số nơi, đồng bào ít quan tâm đầu tư chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh nên lúa sinh trưởng phát triển kém.
Vụ Đông Xuân 2015- 2016, diện tích lúa lai tại các huyện: An Lão, Hoài Ân, Vĩnh Thạnh được chăm sóc, bón phân đẩy đủ, phòng trừ sâu bệnh kịp thời, nên cây trồng lúa sinh trưởng phát triển khá tốt, năng suất đạt trên 61 tạ/ha; nhiều hộ thu hoạch được 350 kg thóc/sào, tương đương 70 tạ/ha. Tuy nhiên, có nơi đầu tư chăm sóc còn hạn chế, cây lúa sinh trưởng phát triển kém, nên năng suất lúa bình quân chỉ đạt khoảng 40 tạ/ha, hiệu quả sản xuất chưa như mong muốn. Điều đó cho thấy, năng suất và hiệu quả kinh tế của cây lúa lai tại các địa phương vẫn còn có sự chênh lệch lớn.
● Vậy ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ triển khai những giải pháp nào để chính sách hỗ trợ lúa lai cho đồng bào DTTS phát huy hiệu quả hơn nữa?
- Sở NN&PTNT sẽ chủ động nguồn lúa giống tốt, đảm bảo đúng cơ cấu giống của tỉnh cung cấp kịp thời cho các địa phương; đồng thời, chỉ đạo và phân công các Tổ chỉ đạo sản xuất phối hợp với các địa phương thẩm định, kiểm tra, hướng dẫn người dân áp dụng quy trình kỹ thuật vào thực tế sản xuất. Bên cạnh đó, ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ tham mưu đề xuất các giải pháp chỉ đạo sản xuất, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh kịp thời, để lúa lai phát huy tiềm năng về năng suất.
Tuy vậy, để chính sách hỗ trợ giống lúa lai cho đồng bào DTTS phát huy hiệu quả tích cực, trước khi vào vụ sản xuất, cơ quan chuyên môn của các huyện cần phối hợp với các xã, thị trấn kiểm tra, rà soát, khoanh vùng diện tích đủ nguồn nước tưới để sản xuất lúa lai, những vùng không chủ động nguồn nước tưới thì kiên quyết không hỗ trợ giống lúa lai. Đồng thời, lập kế hoạch hỗ trợ vật tư, phân bón và tổ chức tập huấn hướng dẫn người dân áp dụng quy trình kỹ thuật đầu tư chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh theo phương pháp “cầm tay chỉ việc” để bà con áp dụng vào sản xuất đạt hiệu quả.
● Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)