Chủ động trong sản xuất ứng phó với biến đổi khí hậu
Trước tình hình biến đổi khí hậu (BÐKH) ngày càng diễn biến phức tạp, tình trạng thiếu nước tưới xảy ra trên diện rộng, ngành Nông nghiệp tỉnh đã đẩy mạnh công tác chuyển giao kỹ thuật và hướng dẫn nông dân đa dạng hóa các cây trồng trên chân đất lúa thiếu nước, nhằm hạn chế thiệt hại, tăng hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích.
Nông dân xã Ân Phong (Hoài Ân) chuyển đổi những diện tích sản xuất lúa thiếu nước tưới sang trồng bắp mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: T.SỸ
Xây dựng thành công nhiều mô hình
Theo Sở NN&PTNT, đẩy mạnh công tác chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, đa dạng hóa cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả là một trong những giải pháp quan trọng để hạn chế thiệt hại do thời tiết bất lợi, đảm bảo hiệu quả sản xuất và thu nhập của nông dân.
Trong năm 2016, ngành Nông nghiệp đã tăng cường công tác khuyến nông thông qua các hoạt động xây dựng mô hình trình diễn các loại cây trồng cạn trên đất lúa thiếu nước tưới để chuyển giao quy trình kỹ thuật cho nông dân. Tại thôn Tân Lập - xã An Tân (huyện An Lão), thôn Bình Hòa Bắc - xã Ân Hảo Đông (huyện Hoài Ân), thôn Cự Tài 1 - xã Hoài Phú (huyện Hoài Nhơn), mô hình thâm canh đậu phụng trên chân đất lúa thiếu nước tưới thành công ngoài mong đợi. Lợi nhuận từ sản xuất đậu phụng cao hơn lúa trên 12,86 triệu đồng/ha.
Song song với các mô hình trên, mô hình sản xuất mè tại thôn Cẩn Hậu- xã Hoài Sơn (huyện Hoài Nhơn) giảm được chi phí đầu vào và giảm áp lực nước tưới, lợi nhuận tăng thêm so với sản xuất lúa 24,69 triệu đồng/ha. Mô hình sản xuất bắp lai trên đất chuyển đổi tại các xã: Nhơn Hậu (TX An Nhơn), Cát Trinh (Phù Cát), Tây An (Tây Sơn), Vĩnh Hòa (Vĩnh Thạnh) và Canh Vinh (Vân Canh) cũng cho kết quả khả quan, lợi nhuận tăng thêm so với sản xuất lúa gần 9,9 triệu đồng/ha.
Bà Nguyễn Thị Tố Trân, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: Năm 2016, Trung tâm đã phối hợp với ngành chức năng các huyện Hoài Ân, Vân Canh, Phù Cát, Phù Mỹ, An Lão… xây dựng trên 16 mô hình sản xuất bắp, đậu phụng, đậu xanh, đậu đen, mè trên đất lúa bị thiếu nước tưới. Các mô hình đều phù hợp với chủ trương chuyển đổi cây trồng tại các địa phương. Các tiến bộ kỹ thuật về giống, phân bón, phòng trừ sâu bệnh gây hại, kỹ thuật canh tác mới đã được chuyển giao cho nông dân. Hiệu quả kinh tế của các loại cây trồng cạn trong mô hình đều vượt trội so với sản xuất lúa, là cơ sở để chính quyền và nông dân lựa chọn, nhân ra diện rộng.
Ðẩy mạnh chuyển giao kỹ thuật cho nông dân
Tỉnh ta là một trong những địa phương ở khu vực duyên hải miền Trung chịu nhiều thiệt hại do biến đổi khí hậu. Do vậy, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành Nông nghiệp tỉnh và chính quyền các địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, cây trồng, nhằm hạn chế rủi ro do thiên tai, đảm bảo hiệu quả sản xuất. Trong đó, tập trung đẩy mạnh công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho nông dân chuyển đổi những diện tích sản xuất 3 vụ lúa/năm kém hiệu quả sang sản xuất 2 vụ lúa 1 vụ màu/năm, hoặc 1 vụ lúa/2 vụ màu/năm, tạo vùng sản xuất hàng hóa tập trung, gắn với công nghiệp chế biến.
Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với chính quyền các địa phương quy hoạch vùng sản xuất 2 vụ lúa/năm và 3 vụ lúa/năm đảm bảo nước tưới, hướng dẫn nông dân sử dụng các giống lúa năng suất cao, chất lượng gạo ngon, có thị trường tiêu thụ để nâng cao hiệu quả sản xuất lúa.
Bên cạnh đó, rà soát các diện tích sản xuất lúa bấp bênh, kém hiệu quả trên chân 3 vụ lúa/năm để thực hiện chuyển đổi sang cơ cấu 2 lúa, 1 màu, hoặc 1 lúa, 2 màu tùy theo điều kiện cụ thể của từng địa phương và chân đất. Những diện tích lúa thường bị thiếu nước tưới vào cuối vụ cũng sẽ được chuyển sang sản xuất các loại cây trồng cạn; tùy điều kiện đất đai của từng vùng để lựa chọn cây trồng phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất.
Sở NN&PTNT tiếp tục lựa chọn các loại cây trồng cạn là thế mạnh của từng vùng, có triển vọng về thị trường để bố trí chuyển đổi; đồng thời, đẩy mạnh công tác khuyến nông nhằm chuyển giao và hướng dẫn nông dân áp dụng quy trình sản xuất theo hướng thâm canh, hiệu quả.
Cũng theo ông Hổ, để thực hiện tốt công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo ngành chức năng phối hợp UBND xã, phường, thị trấn rà soát, khoanh vùng, quy hoạch bố trí cây trồng cạn phù hợp trên từng chân đất. Ngoài chính sách hỗ trợ phát triển giống cây trồng giai đoạn 2016-2020 theo tinh thần Quyết định 52/2015 của UBND tỉnh, các địa phương cần sử dụng kinh phí từ ngân sách địa phương để đầu tư cho công tác chuyển đổi sản xuất. Bên cạnh đó, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp liên doanh, liên kết với các HTXNN tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân.
Các hội đoàn thể tiếp tục vận động hội viên thực hiện tốt chủ trương chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, cây trồng nhằm hạn chế thiệt hại do thời tiết, tăng hiệu quả sản xuất.
PHẠM TIẾN SỸ