Phát triển kinh tế địa phương trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế:
Cần xây dựng chiến lược phát triển, chủ động hội nhập
Theo các nhà nghiên cứu của Viện Chính sách công và Trường Ðại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh, để kinh tế địa phương phát triển bền vững, nhất là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, Bình Ðịnh cần xây dựng chiến lược phát triển kinh tế địa phương, nỗ lực vượt qua khó khăn và chủ động hội nhập.
Giày dép sẽ là một trong những ngành có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế, khi TPP chính thức có hiệu lực.
- Trong ảnh: Một góc phân xưởng sản xuất của Công ty CP Giày Bình Định.
Ghi nhận những nỗ lực
Theo TS. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc nghiên cứu Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, thuộc Đại học Kinh tế TP Hồ chí Minh, dù gặp nhiều khó khăn song tình hình phát triển kinh tế của tỉnh Bình Định những năm qua đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. So với các tỉnh khu vực Nam Trung bộ, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Bình Định khá cao (chỉ xếp sau Đà Nẵng). Đồng thời, tính từ năm 2005 đến nay, qua hơn 10 năm, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) từ 5.608 tỉ đồng đã tăng lên 14.540 tỉ đồng; bình quân mỗi năm GRDP đạt mức tăng trưởng gần 10%; tổng sản phẩm trên địa bàn bình quân đầu người năm 2005 là 7 triệu đồng, đến năm 2015 đạt 40,1 triệu đồng; tăng gấp 5,7 lần. Sau 10 năm, GRDP bình quân đầu người tăng 33,1 triệu đồng; bình quân mỗi năm tăng hơn 3,3 triệu đồng (tăng 19,1%/năm).
Về hoạt động thương mại và dịch vụ, sau 10 năm, tốc độ tăng trưởng bình quân về tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ đạt 19,4%/năm; trong đó, thời kỳ 2006 - 2010 tăng 23,1%/năm, thời kỳ 2011 - 2015 tăng 15,8%/năm. Kim ngạch xuất khẩu năm 2005 đạt gần 215 triệu USD, đến năm 2015 tăng lên 670 triệu USD, bình quân mỗi năm tăng 45,5 triệu USD, tương ứng mức tăng trưởng 12%/năm.
Về đầu tư, trong 10 năm, tổng mức đầu tư trên địa bàn đạt 138.786 tỉ đồng; trong đó tỷ trọng vốn đầu tư so với GRDP thời kỳ 2006-2010 đạt mức gần 41%, thời kỳ 2011 - 2015 ước đạt gần 42%.
Còn theo TS. Huỳnh Thế Du, Giám đốc Chương trình thạc sĩ chính sách công, công tác quy hoạch và phát triển cơ sở hạ tầng của Bình Định cũng đã đạt những kết quả khả quan. Theo thống kê, hiện 100% xã, phường trong tỉnh có điện, trong đó có 158 xã, phường có lưới điện quốc gia; toàn bộ 14 đô thị có hệ thống cấp nước sạch; 66% dân số được sử dụng nước sạch, trong đó TP Quy Nhơn chiếm tới 97%; 100% khu công nghiệp có hệ thống thu gom và xử lý nước thải; 100% xã trên địa bàn tỉnh có sóng điện thoại di động, dịch vụ internet...
Xây dựng chiến lược và chủ động hội nhập
Kết quả phát triển kinh tế của tỉnh Bình Định trong thời gian qua rất đáng ghi nhận song vẫn còn không ít tồn tại, khó khăn. TS. Vũ Thành Tự Anh cho rằng, tốc độ tăng trưởng GDP của Bình Định những năm gần đây thiếu ổn định, từ 5,8% năm 2001 tăng dần đến 12,7% năm 2007; song đến năm 2011 tụt xuống 4,8%, năm 2012 tăng lên 8%, năm 2013 lại tụt xuống 5,2%.
“Tỉnh Bình Ðịnh cần chú trọng xây dựng chiến lược phát triển kinh tế của địa phương, với mục tiêu kiến tạo nền tảng mới của năng lực cạnh tranh, phát triển năng lực cạnh tranh động; định vị vị thế chiến lược; phát triển tổng thể, hài hòa, bền vững”
TS. VŨ THÀNH TỰ ANH
Theo TS. Huỳnh Thế Du, một trong những khó khăn đối với việc phát triển kinh tế của Bình Định là vấn đề tài chính công. Nhiều năm qua, tỉnh Bình Định phụ thuộc khá nhiều vào ngân sách Trung ương. Cụ thể, năm 2005, tỉ lệ trợ cấp từ Trung ương đối với Bình Định là 36,2%, đến năm 2015 tăng lên 53,6%. Trong khi đó, thu ngân sách của Bình Định không đủ chi, cụ thể chỉ đạt 80 - 85%/tổng chi.
Theo kế hoạch, trong giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh Bình Định phấn đấu đạt giá trị tổng sản phẩm địa phương bình quân hàng năm tăng 8%; đến năm 2020, cơ cấu kinh tế: công nghiệp - xây dựng 37%, dịch vụ 35,8%, nông, lâm, ngư nghiệp 21%; GRDP bình quân đầu người đạt 3.200 - 3.500 USD; thu ngân sách 11.000 tỉ đồng; kim ngạch xuất khẩu 4,5 tỉ USD; huy động vốn đầu tư toàn xã hội đạt 47% GRDP.
Vấn đề đặt ra là giải pháp nào để Bình Định có thể hoàn thành những mục tiêu trên? Theo TS. Vũ Thành Tự Anh, tỉnh Bình Định cần chú trọng xây dựng chiến lược phát triển kinh tế của địa phương, với mục tiêu kiến tạo nền tảng mới của năng lực cạnh tranh, phát triển năng lực cạnh tranh động; định vị vị thế chiến lược; phát triển tổng thể, hài hòa, bền vững. Yêu cầu xây dựng chiến lược gồm: Hướng đến tương lai; tập trung vào những vấn đề quan trọng nhất; biết chấp nhận thay đổi nguyên trạng; hình thành văn kiện xây dựng chiến lược; cụ thể hóa thành các kế hoạch hàng năm...
Ngoài ra, chiến lược của tỉnh phải quản lý được quá trình tăng trưởng trong tương lai một cách bền vững; đồng thời, đưa ra được các chiến lược phát triển bền vững cho từng lĩnh vực chính, bao gồm phát triển KT-XH, quản lý môi trường...
Còn theo TS. Đinh Công Khải, Viện trưởng Viện Chính sách công, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, cũng như nhiều địa phương, tỉnh Bình Định cần chủ động hội nhập. Các sở, ban, ngành và các DN trên địa bàn tỉnh cần nắm bắt những nội dung chủ yếu về Khu vực mậu dịch tự do AFTA; Hiệp định thương mại tự do song phương Việt - Mỹ; về WTO, AEC, TPP... Trong đó, các sở, ngành, doanh nghiệp Bình Định cần đặc biệt quan tâm đến những quy định của TPP, nhất là những ngành, lĩnh vực có thể tác động tích cực từ việc xóa bỏ thuế quan, như: Thủy sản, may mặc, giày dép, nội thất…
VIẾT HIỀN