Vân Canh: Âm ỉ nạn tảo hôn
Nạn tảo hôn vẫn âm ỉ diễn ra tại Vân Canh, trong khi việc triển khai các hoạt động phòng, chống hủ tục này còn nhiều trở ngại.
Nạn tảo hôn khiến nhiều trẻ em gái ở Vân Canh “tay bồng tay bế” khi mới 16 - 17 tuổi (ảnh chỉ có tính minh họa).
Tảo hôn - năm sau cao hơn năm trước
Theo thống kê của ngành chức năng huyện Vân Canh, giai đoạn 2011-2015, tình trạng tảo hôn trên địa bàn diễn ra theo chiều hướng tăng dần. Năm 2011: toàn huyện có 29 trường hợp tảo hôn; năm 2012: 33 trường hợp; năm 2013: 39 trường hợp; năm 2014: 52 trường hợp; 9 tháng đầu năm 2015: 18 trường hợp. Các xã có nhiều trường hợp tảo hôn là Canh Hòa, Canh Liên và Canh Hiệp; cá biệt tại xã Canh Hiệp có trường hợp trẻ em gái mới 14 - 15 tuổi đã kết hôn.
“Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500 ngàn đồng đến 1 triệu đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn; phạt 1-3 triệu đồng đối với hành vi cố ý duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn dù đã có quyết định của TAND buộc chấm dứt quan hệ đó”.
(Trích Nghị định số 110/2013/NÐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã)
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến nạn tảo hôn như: do ảnh hưởng của phong tục, tập quán lạc hậu; trình độ dân trí và nhận thức pháp luật của người dân còn hạn chế; tuyên truyền, giáo dục giới tính cho thanh thiếu niên chưa được quan tâm đúng mức. Tuy nhiên, việc này cũng có phần trách nhiệm của chính quyền địa phương và các tổ chức hội, đoàn thể. Nhiều trường hợp, dù địa phương biết việc kết hôn của các đôi “vợ chồng non” là vi phạm pháp luật nhưng không cương quyết ngăn chặn; đợi cô dâu chú rể cưới xong mới gọi lên nhắc nhở rồi cho qua. Bà Nguyễn Thị Bích Phượng, cán bộ chuyên trách dân số xã Canh Hiệp, cho biết: Chuyện nam, nữ mới 15, 16 tuổi đã lấy vợ, lấy chồng diễn ra khá phổ biến tại xã. Như trường hợp của hai em Đ.T.M.S. (làng Hiệp Tiến) kết hôn ở tuổi 16 và em L.O. T.Tr. (làng Hiệp Hưng) ở tuổi 17 tuổi. Đến nay, con của họ đã hơn 1 tuổi.
Cần quyết liệt vào cuộc
Theo bà Nguyễn Thị Trung Mỹ chuyên viên Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Vân Canh, nạn tảo hôn để lại nhiều hệ lụy. Nhiều đôi vợ chồng “nhí” chưa thể sống tự lập. Cũng có trường hợp ra ở riêng không sống được với nhau nên đã ly hôn, để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội; hoặc, con được sinh ra không đăng ký khai sinh kịp thời làm ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của trẻ.
Thời gian qua, Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Vân Canh và các ngành chức năng của huyện và các địa phương thường xuyên truyền thông về: nâng cao chất lượng dân số; bình đẳng giới; phòng, chống tảo hôn; giáo dục, tư vấn sức khỏe sinh sản. Tuy nhiên, hiệu quả mang lại chưa như mong muốn bởi nhận thức của phần lớn người dân còn hạn chế và kinh phí để triển khai các hoạt động phòng, chống tảo hôn còn hạn chế.
Bà Trần Thị May, Phó Chủ tịch Hội LHPN xã Canh Hòa: Lối nghĩ lấy vợ, lấy chồng sớm đã ăn sâu vào tiềm thức của bà con dân tộc thiểu số nên việc tuyên truyền, vận động họ từ bỏ hủ tục này vẫn là bài toán khó đối với chính quyền địa phương và các ngành chức năng.
Bà Mỹ cũng cho biết thêm, Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Vân Canh đã lập Kế hoạch “Tăng cường truyền thông để ngăn chặn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống nhằm nâng cao chất lượng dân số” nhắm đến đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện. Kế hoạch đã được UBND huyện Vân Canh thông qua từ tháng 7.2016, đến nay vẫn chưa triển khai vì chưa có kinh phí. Cũng vì lý do này mà công tác thu thập, thống kê các trường hợp trẻ vị thành niên, thanh niên kết hôn sớm của Trung tâm cũng gặp trở ngại, như từ đầu năm 2016 đến nay chưa thống kê được trường hợp nào.
Vì vậy, để từng bước đẩy lùi nạn tảo hôn, lãnh đạo huyện Vân Canh và ngành chức năng của huyện, ngoài việc tăng cường phối hợp giữa chính quyền các địa phương với các ban, ngành, đoàn thể, về công tác tuyên truyền vận động người dân tự nguyện từ bỏ hủ tục này, cũng cần phải quan tâm bố trí, hỗ trợ kinh phí để cơ quan chức năng, chính quyền địa phương kịp thời tổ chức các hoạt động phòng, chống và ngăn chặn nạn tảo hôn.
C.LUẬN