Vì cha là cha
Ngoài mé sông những ngọn gió đuổi nhau trên hàng cây bạch đàn đứng tuổi. Ráng chiều buông nhẹ nhàng ở quê nhuộm vàng thương nhớ. Đàn vịt xiêm ngơ ngác nằm dưới bóng râm trợn trạo mớ thóc vàng ươm. Dáng cha già với tấm áo bốn mùa không kết nút, tấm áo sờn vai, nhuốm đầy những ngấn phèn chua ngai ngái ở vạt áo. Cha bước trong chiều chênh vênh nhạt nắng.
Nhớ ngày ấy, cha dắt tay tôi qua những con đường làng quanh co. Tiếng cười rộn đầy khi cha bắt được một xâu cá rô non, tôi chạy quanh chân cha. Tôi chạm vào đôi bàn tay chai sần thô ráp, đôi tay tôi mềm và nhẵn bóng. Tôi thích mân mê bàn tay cha mình và hỏi: “Sao tay cha chai sần quá vậy”. Cha tôi cười, tay cha như thế để dễ dàng nắm chặt được tay con.
Ngày mưa, đôi tay cha giá buốt trong làn nước lạnh căm căm trên cánh đồng đương mùa gặt, đôi tay vẫn run run theo cuốn gió mùa về xao xiết. Ngày qua ngày, tháng qua tháng. Đôi bàn tay cha đi qua năm tháng. Cha vẫn lặng lẽ kham hết phần khó nhọc, dắt đàn con mình vững chãi đi tới. Rồi tôi lại hỏi, cha ơi cha mệt không, cha lại cười, nghe con hỏi là cha hết mệt rồi.
Những ngày nắng cháy, đôi tay cha nhọc nhằn cầm nắm, mồ hôi chảy, từng vết chai sần bỏng rát, đôi tay cha đỏ lên và tê cứng. Mà tôi chẳng thấy lúc nào cha ngơi tay. Đôi tay ấy cứ thoăn thoắt, nhịp nhàng để những mầm xanh phủ đầy nương rẫy. Thời gian cứ vô tình lướt qua, bàn tay cha lại gánh vác thêm nhiều thứ khác nữa.
Mỗi ngày tôi lại nhìn thấy những vết nhăn ken dày bàn tay cha, nhưng chưa bao giờ nghe cha than mỏi mệt. Để mỗi lần nắm đôi tay ấy, tôi chỉ ước rằng bàn tay mình sớm san sẻ những vết chai sần cho cha. Bất cứ đôi tay nào cũng sẽ đến lúc mỏi. Tôi lại hỏi và cha lại đáp, vì cha là cha.
Dường như đôi tay cha chẳng lúc nào ngơi nghỉ, từng chút một, đôi bàn tay ấy đã thấm đẫm những giọt mồ hôi cơ cực. Cho nên mỗi lần cầm lấy bàn tay cha, lòng tôi lại nhói khi chợt nhận thêm một vết sẹo lồi, một nốt chai sần, một vết nhăn trên đôi tay cha. Tôi lớn dần theo năm tháng, cũng là lúc tôi biết mình là người không được phép buông tay cha. Hơi ấm từ đôi tay cầm cuốc cầm cày nhiều hơn cầm viết ấy đã dắt tôi đi qua những chông chênh của cuộc đời. Cha ít chữ nghĩa nhưng vẫn dạy tôi những điều nhân nghĩa, dẫu đó chỉ là những câu rất quen thuộc mà ta nghe đến hàng trăm lần từ những người khác nhau. Những thứ vốn liếng cũ kỹ ấy, đã chắp cánh cho anh em tôi bước vào đời.
Ngày xin việc, tôi tự hào ghi vào ô xin việc nghề nghiệp của cha: Làm ruộng. Bởi chính người đàn ông ít chữ nghĩa, quanh năm làm bạn với ruộng đồng cây cỏ, với đôi tay chai sần đã nuôi dạy chúng tôi nên người, dạy chúng tôi biết đứng vững trên chính đôi chân của mình.
Với một ngày và một đời, tôi có thể cầm nắm hàng trăm, hàng ngàn đôi tay khác nhau. Nhưng hơi ấm từ đôi tay của cha và mẹ, luôn là những đôi tay ấm nhất, bình yên nhất, mặc cho ngày nắng gắt hay mưa dầm. Và hơn tất thảy, đôi tay ấy cũng không bao giờ buông tôi ra, mãi mãi là như thế!
NGUYỄN CHÍ NGOAN