Hệ thống xử lý nước thải tại các CCN trong tỉnh: Nhiều nơi bỏ không vì không gom được nước thải

Bà Hà Thị Thanh Hương

Đây là kết quả kiểm tra của đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành của tỉnh (tiến hành từ tháng 8 - 9.2016) về việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước trong hoạt động xả thải vào nguồn nước của các khu công nghiệp, cụm công nghiệp (KCN, CCN) trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể kết quả kiểm tra, qua kiểm tra tại 12 KCN, CCN, có 4/4 KCN và 7/8 CCN có hệ thống xử lý nước thải tập trung, với tổng công suất xử lý theo thiết kế gần 6.300 m³/ngày đêm; riêng CCN Tam Quan, huyện Hoài Nhơn, chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Tuy nhiên, trong số này, lại chỉ có hệ thống xử lý nước thải tại 2 KCN Phú Tài và Long Mỹ, 2 CCN Nhơn Hòa và Gò Đá Trắng là có nước thải để vận hành thường xuyên; 7 hệ thống còn lại bỏ không do không gom được nước thải.

Việc này cho thấy, hoạt động xả thải vào môi trường của doanh nghiệp (DN), cơ sở sản xuất tại các KCN, CCN đang có nhiều bất cập. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn bà Hà Thị Thanh Hương, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh (Sở TN-MT), về vấn đề này:

● Vì sao lại có tình trạng hệ thống xử lý nước thải tập trung bỏ không, thưa bà?

- Theo tôi, điều này xuất phát từ nguyên nhân DN không muốn đấu nối đầu ra của hệ thống thoát nước thải vào hệ thống thu gom xử lý nước thải tập trung vì sợ bị kiểm soát, bị nộp phí. Trong khi đó, các đơn vị quản lý vận hành hoặc chủ đầu tư hạ tầng cũng ngại, nếu nước thải đưa về khu xử lý tập trung rồi mà khi xả ra môi trường không “đạt chuẩn” sẽ phải chịu trách nhiệm. Còn các CCN do địa phương quản lý, công tác chỉ đạo các DN phải đưa nước thải về hệ thống xử lý tập trung thiếu kiên quyết, dẫn đến không thu gom được nước thải. Bên cạnh đó, việc đầu tư xây dựng công trình xử lý nước thải hiện nay hầu như khoán trắng cho các ban quản lý đầu tư và xây dựng huyện; còn trách nhiệm vận hành, quản lý hệ thống lại thuộc về Ban quản lý CCN. Điều này dễ làm nảy sinh tư tưởng đùn đẩy trách nhiệm.

● Từ thực tế đó cho thấy, vẫn còn “lỗ hổng” trong quy định DN phải đấu nối đầu ra của hệ thống thoát nước thải vào hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung tại các KCN, CCN, cũng như chế tài buộc các DN này phải thực hiện?

- Đúng vậy! Lượng nước thải phát sinh tại 12 KCN, CCN vừa kiểm tra chỉ đạt khoảng 1.300 m³/ngày đêm, trong đó riêng 2 KCN Phú Tài, Long Mỹ đã chiếm trên 64% (835 m³/ngày đêm). Như vậy, còn có một lượng nước thải ra từ quá trình hoạt động sản xuất của DN đã thoát ra bên ngoài, về lâu dài, sẽ ảnh hưởng đến môi trường đất, nước. Đó là chưa nói đến việc hầu hết các hệ thống xử lý nước thải chủ yếu sử dụng công nghệ sinh học và hóa lý để xử lý, nếu không được vận hành thường xuyên sẽ bị hư hỏng, xuống cấp, gây lãng phí lớn.

Trạm xử lý nước thải tập trung CCN Thanh Liêm (TX An Nhơn) bỏ không suốt 3 năm qua vì không thu gom được nước thải.

Từ đợt kiểm tra vừa qua và thực tế xả thải tập trung tại các KCN, CCN diễn ra lâu nay trên địa bàn tỉnh, tôi thấy rằng, nhiều chủ DN không hoặc chưa quan tâm đến việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý chất thải, chưa bố trí cán bộ có chuyên môn để vận hành các công trình xử lý môi trường. Vì vậy, chất thải sau khi được xử lý đưa ra môi trường chưa đáp ứng được yêu cầu. Ngoài ra, cấp chính quyền một số nơi chưa thực sự quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường. Từ khâu quy hoạch, lựa chọn vị trí, đầu tư hạ tầng thu gom và xử lý nước thải đến công tác hướng dẫn kiểm tra, xử lý vi phạm của các cơ quan quản lý nhà nước vẫn tồn tại những bất cập. Hiệu quả thanh tra, kiểm tra của cơ quan chức năng cũng chưa cao.

● Vậy làm thế nào hạn chế được “lỗ hổng” kể trên, thưa bà?

- Theo tôi, đối với các KCN, CCN đã có hệ thống xử lý tập trung, các chủ đầu tư, chủ quản lý hạ tầng cần có trách nhiệm rà soát, hoàn thiện và đôn đốc đấu nối để đưa các hệ thống xử lý nước thải đi vào hoạt động. Mặt khác, cơ quan quản lý về môi trường và chính quyền địa phương tăng cường thanh kiểm tra công tác bảo vệ môi trường, xả thải; kiên quyết xử lý với những DN không chịu thực hiện việc đấu nối vào hệ thống xử lý tập trung; chủ đầu tư hạ tầng cũng phải chịu trách nhiệm về việc này. Với các CCN chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung, cần rà soát, thống kê cụ thể lượng nước thải phát sinh; từ đó, có kế hoạch xử lý cụ thể, không để nước thải chưa qua xử lý xả thẳng ra môi trường.

Điều quan trọng nữa là cần có cơ chế khuyến khích hoặc tạo điều kiện cho người dân cùng tham gia giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của DN. Chính quyền địa phương, cơ quan chức năng nên công khai thông tin các đơn vị, DN vi phạm; cũng như mở nhiều kênh để tiếp nhận thông tin, phản ánh các hành vi gây ô nhiễm môi trường từ người dân.

● Cảm ơn bà!

TRỌNG LỢI (Thực hiện)