Chuyện hy hữu ở xã Ân Tín (Hoài Ân): Có nhà mà không có lối đi
Cho rằng việc để bò qua lại trên lối đi chung gây mất vệ sinh, 2 gia đình đã kiên quyết rào lối đi duy nhất vào nhà của gia đình bà Trần Thị Duôi (ở thôn Vĩnh Đức, xã Ân Tín, huyện Hoài Ân).
Bò gây ô nhiễm?
Những năm 1980, gia đình bà Trần Thị Duôi (thôn Vĩnh Đức, xã Ân Tín, huyện Hoài Ân) xây nhà trên thửa đất số 294a, tờ bản đồ số 02, tọa lạc tại thôn Vĩnh Đức. Lối đi từ nhà bà Duôi ra đường giao thông liên xã dài khoảng 60 m, rộng khoảng 2 m và qua 2 thửa đất (cùng nằm trên tờ bản đồ số 02) của nhà ông Nguyễn Đình Tuy (thửa số 294b) và bà Võ Thị Đang (thửa số 294c). Nhà bà Duôi ở trong cùng, tiếp đến là nhà ông Tuy, ở ngoài cùng là nhà bà Đang. Năm 1994 - 1995, Nhà nước cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất (gọi tắt là sổ đỏ) cho 3 hộ này nhưng không thể hiện lối đi chung.
Gia đình ông Tuy xây hàng rào, chắn ngang lối đi trước kia gia đình bà Duôi sử dụng để ra - vào nhà.
Năm 2006, nhà ông Tuy và nhà bà Đang cho rằng, bò nhà bà Duôi đi ngang nhà họ thải phân gây dơ bẩn nên không cho nhà bà Duôi đi qua lối đi chung nữa. Sau khi chính quyền địa phương hòa giải, họ đồng ý cho bà Duôi tiếp tục đi với điều kiện bà Duôi không được dắt bò qua lại đường này; bà Duôi đồng ý.
Đến năm 2012, cho rằng bà Duôi không giữ lời hứa, 2 gia đình này lại không cho bà Duôi tiếp tục đi lại. Nhà ông Tuy rào chắn, lấp hẳn lối đi; còn nhà bà Đang thì xây nhà ngay trên lối đi.
Không có lối vào, bà Duôi bỏ nhà không từ đó cho đến nay và chuyển đến ở tạm nhà con gái. Hiện nay, muốn vào được nhà, bà Duôi phải đi tạm trên lối đi tự mở rất nhỏ, luồn lách qua bụi rậm rất khó khăn.
Bà Duôi bức xúc: “Ở nông thôn mà không nuôi heo, nuôi bò thì biết làm gì kiếm thêm thu nhập. Vậy mà họ ngăn cản, rào chắn lối đi, không cho tôi qua. Mấy năm qua, gia đình tôi liên tục nhờ chính quyền địa phương và tòa án xem xét, giải quyết để được đi lại trên lối cũ mà chưa có kết quả”.
Trong khi đó, bà Võ Thị Đang lý giải, trước đây, vì tình làng nghĩa xóm nên cho nhà ông Tuy và nhà bà Duôi đi nhờ trên đất của gia đình bà. Còn về lý, đất nhà bà Duôi đã được cấp sổ đỏ, trong sổ không thể hiện lối đi chung; nên bà Đang thích thì cho đi nhờ, không thích thì thôi. Còn ông Tuy thừa nhận, dù đã thống nhất cho bà Duôi sử dụng lối đi chung qua đất nhà ông nhưng bởi bà Duôi không giữ lời hứa nên ông không cho đi nữa.
“Quên” vẽ lối đi chung?
Việc tranh chấp “quyền về lối đi qua bất động sản liền kề” giữa gia đình bà Duôi với 2 gia đình trên đã được TAND huyện Hoài Ân thụ lý, hòa giải vào năm 2013 bằng quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự là mở lại lối đi chung như trước. Tuy nhiên, sau đó Viện KSND tỉnh đã kháng nghị thủ tục giám đốc thẩm quyết định thỏa thuận thành giữa các đương sự vì thiếu những người có quyền lợi liên quan.
“Người dân đã có nhà thì phải có lối đi. Vì vậy, Tòa án nên sớm giải quyết cho gia đình bà Trần Thị Duôi được quyền mở lối đi theo đúng quy định của pháp luật” - ông LÊ VĂN PHƯỚC, Phó Chủ tịch UBND xã Ân Tín.
Tháng 2.2015, TAND huyện Hoài Ân mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ việc này (bản án số 03/2015/DS-ST). Thế nhưng bản án này đã bị tòa phúc thẩm TAND tỉnh hủy vào tháng 5.2015 vì đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng (bỏ sót người tham gia tố tụng, thu thập chứng cứ không đầy đủ, áp dụng pháp luật không đúng) và trả hồ sơ để TAND huyện Hoài Ân giải quyết lại từ đầu. Đến nay, vụ án này vẫn chưa thể đưa ra xét xử.
Ông Trần Đình Bình, Chánh án TAND huyện Hoài Ân, cho biết: Do khi xét cấp sổ đỏ cho 3 hộ trên, cơ quan thẩm quyền không thể hiện lối đi chung trong sổ đỏ. Sơ suất này là nguyên nhân dẫn đến vụ tranh chấp lối đi chung qua bất động sản liền kề như hiện nay. Theo kế hoạch, cuối tháng 9.2016, tòa đưa vụ án ra xét xử nhưng bị hoãn vì một số lý do. Dự kiến, TAND huyện Hoài Ân sẽ mở lại phiên tòa vào tháng 10.2016.
VĂN LỰC
Điều 275, Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định về “Quyền về lối đi qua bất động sản liền kề”, nêu rõ: Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thỏa thuận khác...” - Luật sư NGUYỄN VĂN TRIẾT, Văn phòng Luật sư Triết và Cộng sự.