Thực hiện chính sách cho vay phát triển sản xuất ở hộ đồng bào dân tộc thiểu số:
Trao “cần câu”, nâng cao đời sống
Những năm qua, các chính sách vay vốn hỗ trợ sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) đã góp phần thay đổi đời sống các hộ dân miền núi.
Hộ nghèo DTTS trên địa bàn tỉnh được thụ hưởng các chính sách tín dụng như: được vay vốn theo Nghị quyết 30a, được vay vốn sản xuất diện hộ cận nghèo, hộ nghèo; được vay vốn hỗ trợ nhà ở, được vay vốn phát triển sản xuất với hộ DTTS đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 54; được vay vốn hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt với hộ DTTS theo Quyết định 755… Các chính sách cho vay khá đa dạng, đáp ứng được nhu cầu của người nghèo nói chung và người nghèo là đồng bào DTTS nói riêng.
Ban Dân tộc HĐND tỉnh giám sát công tác vay vốn phát triển sản xuất đối với hộ nghèo DTTS tại huyện Hoài Ân.
Trao vốn sản xuất
Ông Trần Văn Quê (71 tuổi, ở làng Hiệp Hà, thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh) là người chăm chỉ làm ăn. Thời trẻ, ông vay mượn, tích cóp, gầy được một đàn bò. Đến khi 9 người con trưởng thành và ra riêng, ông cho mỗi người một con bò làm vốn ban đầu. Bước qua tuổi 60, ông vẫn tiếp tục lao động. Năm 2013, để có thêm vốn làm ăn, ông vay Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) 30 triệu đồng mua một con bò lai và đầu tư thêm chuồng trại. Đến nay, bò mẹ đã đẻ được một bê con. Ngày 12.10 vừa qua, ông đã trả xong nợ ngân hàng, cả vốn và lãi.
“Cùng với các chương trình cho vay giúp đồng bào DTTS phát triển sản xuất, các ngành cần kết hợp với chính quyền hỗ trợ người dân về kiến thức, phương án sản xuất; tư vấn cho đồng bào những lĩnh vực có thể đầu tư”
Hỏi ông bí quyết không để xảy ra nợ quá hạn, ông chia sẻ: “Người nghèo, đặc biệt là đồng bào DTTS, sợ nợ lắm. Nên lúc xác định vay vốn là phải tính luôn cả cách trả nợ. Tôi vay là để mua bò; lúc chưa thu được tiền lời từ bán bò, tôi để dành tiền có được từ rẫy mì để trả cho ngân hàng. Hôm rồi, trả nợ cũ xong, tôi vay mới 8 triệu đồng với lãi suất 0,1% nữa để về trồng keo sau khi thu hoạch mì. Tôi cao tuổi rồi, giờ chỉ mong sử dụng đồng vốn hiệu quả để tích lũy, tự lo cho mình và vợ khi đau ốm”.
Theo ông Trần Văn Ngọc, Tổ trưởng Tổ Tiết kiệm và vay vốn, Chi hội Nông dân làng Hiệp Hà, hiện nay, bà con địa phương đã chủ động tiếp cận với các nguồn vốn vay để phát triển sản xuất. Tổ Tiết kiệm và vay vốn cũng hết sức tạo thuận lợi cho những bà con cần vốn.
“Để bà con kịp sản xuất cho đúng mùa vụ, chúng tôi đã chủ động liên hệ với các vườn ươm quen để bảo lãnh cho bà con mua cây giống đúng với số tiền được vay; đến khi vốn vay về, bà con đến vườn ươm chi trả. Cũng có trường hợp từng lầm lỗi, đi tù vài năm, khi về làng thì chí thú làm ăn nhưng không có vốn, tôi đã mạnh dạn bảo lãnh để họ có thể vay vốn. Nhờ vậy, bà con đều yên tâm sản xuất, rất trách nhiệm với đồng vốn vay” - ông Ngọc trao đổi.
“Điểm nổi bật của các chính sách cho đồng bào DTTS vay vốn là thời gian vay vốn dài, lãi suất rất thấp. Đơn cử như Chương trình vay vốn phát triển sản xuất theo Quyết định 54/2012/QĐ-TTg có lãi suất chỉ 0,1%/tháng. Nhiều hộ trên địa bàn các xã Vĩnh Sơn, Vĩnh Thuận… đã sử dụng đồng vốn hiệu quả, gầy đàn bò từ 1 con ban đầu lên 5, 6 con, trả đủ cả gốc lẫn lãi, có của ăn của để” - ông Huỳnh Đức Bảo, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh cho biết.
Ông Trần Văn Quê với “gia tài” từ đồng vốn vay hộ nghèo.
Nâng cao kiến thức, kinh nghiệm làm ăn
Dù lãi suất rất thấp nhưng một bộ phận đồng bào DTTS vẫn ngại vì sợ vay nợ, sợ rủi ro không trả được tiền cho tổ chức tín dụng.
Theo thông tin của Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Hoài Ân, giai đoạn 2012-2015, vẫn còn 198 hộ trong tổng số hơn 900 hộ DTTS trên địa bàn chưa tiếp cận với vốn vay. Thời điểm hiện tại, có 128/158 hộ ở xã Ân Sơn, 318/462 hộ ở xã Bok Tới và 190/359 hộ ở xã Đăk Mang tiếp cận vốn. Ông Đinh Hồng Nhé, Chủ tịch UBND xã Đăk Mang, cho biết nguyên nhân có ít hộ dám vay là vì họ không có hướng đầu tư, vì sợ không đủ khả năng trả lãi.
Đây không phải là chuyện riêng của Hoài Ân. Tại đợt giám sát việc thực hiện chính sách cho vay vốn hỗ trợ sản xuất đối với hộ DTTS giai đoạn 2012-2015, do Ban Dân tộc HĐND tỉnh tổ chức (tháng 10.2016), nhiều địa phương cũng phản ánh việc một bộ phận người dân không tiếp cận với vốn vay vì không biết đầu tư vào cái gì hoặc sợ đầu tư mà không đủ thu nhập để trả lãi, trả vốn vay. Từ thực tế này, việc giúp bà con “cách thức câu” sau khi trao “cần câu” lại được bàn đến.
Ông Nguyễn Đình Sơn, Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng CSXH tỉnh, kiến nghị: Để phát huy hiệu quả chính sách, cùng với các chương trình cho vay giúp đồng bào DTTS phát triển sản xuất, các ngành cần kết hợp với chính quyền hỗ trợ người dân kiến thức, phương án sản xuất; tư vấn cho đồng bào những lĩnh vực có thể đầu tư, tránh triển khai tràn lan như hiện nay. Việc vay vốn sản xuất cũng cần có lộ trình. Giai đoạn đầu, chỉ nên triển khai cho những hộ có ý chí làm ăn, có phương án sản xuất khả thi, kết hợp với trang bị, hỗ trợ kinh nghiệm sản xuất. Từ những điển hình này, sau đó mới nhân rộng thêm ra các hộ có nhu cầu khác, kích thích một bộ phận người dân có tư tưởng ỷ lại thay đổi, bắt tay vào sản xuất. Như vậy, đồng vốn hỗ trợ của Nhà nước mới đi vào đời sống một cách hiệu quả.
NGUYỄN MUỘI