Quỹ Đầu tư Phát triển tỉnh: Bài toán khó trong huy động vốn
Trong điều kiện nguồn thu ngân sách khó đảm bảo cho đầu tư phát triển, vốn doanh nghiệp (DN) hạn hẹp, vốn đầu tư từ Quỹ Đầu tư Phát triển tỉnh (BDDIF) là nguồn “vốn mồi” quan trọng cho các dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng KT-XH của tỉnh. Song, cái khó nhất của BDDIF là việc huy động vốn.
BDDIF là tổ chức tài chính nhà nước do UBND tỉnh thành lập và đi vào hoạt động từ năm 1997 - một trong những quỹ địa phương đầu tiên được thành lập và đi vào hoạt động thí điểm theo chủ trương của Chính phủ. Từ ngày thành lập, hoạt động của Quỹ được giao cho Chi nhánh Ngân hàng phát triển tỉnh kiêm nhiệm, mãi đến năm 2012 BDDIF mới “ra riêng”.
BDDIF hoạt động theo mô hình ngân hàng chính sách, thực hiện nguyên tắc tự chủ về tài chính, có chức năng huy động vốn trung và dài hạn từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để thực hiện cho vay và đầu tư vào các dự án, DN nhằm góp phần vào mục tiêu phát triển cơ sở hạ tầng KT-XH của tỉnh. Ngoài ra, BDDIF còn quản lý Quỹ Phát triển đất, Quỹ Phát triển nhà ở, Quỹ Bảo lãnh tín dụng DN nhỏ và vừa, cùng các nhiệm vụ khác…
Một góc KCN Nhơn Hòa.Ảnh: NGUYỄN HÂN
“Bà đỡ” cho một số dự án đầu tư
Kinh tế của tỉnh ngày càng phát triển, nhu cầu đầu tư các dự án phát triển hạ tầng KT-XH của các DN trên địa bàn tỉnh cũng ngày càng gia tăng. Để đáp ứng hiệu quả về nhu cầu vốn vay cho các dự án ưu tiên phát triển của địa phương, yêu cầu bắt buộc vốn điều lệ của BDDIF cũng phải lớn.
Theo ông Nguyễn Bạo - Giám đốc BDDIF - 4 năm qua, Quỹ đã cho vay đầu tư các dự án phát triển hạ tầng KT-XH với số tiền 210 tỉ đồng/tổng mức vốn đầu tư 592 tỉ đồng. Cùng với đó, đã thu hút được vốn của các nhà đầu tư 382 tỉ đồng để đầu tư các dự án thuộc danh mục các lĩnh vực kết cấu hạ tầng KT-XH ưu tiên phát triển của tỉnh.
Năm 2014, để thực hiện mở rộng khu công nghiệp (KCN) Nhơn Hòa về phía Đông Nam, Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng KCN Nhơn Hòa đã vay từ BDDIF hơn 41 tỉ đồng đầu tư cơ sở hạ tầng. “Với lãi suất thấp hơn các ngân hàng thương mại và không chịu áp lực quá lớn về thời gian trả lãi, khoản vay từ BDDIF là sự hỗ trợ cần thiết cho DN. Hoạt động của KCN Nhơn Hòa ngày càng hiệu quả, thu hút nhiều DN đến đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất, hiện chúng tôi đang tiếp tục đầu tư cho giai đoạn 2” - ông Lê Văn Lai, Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng KCN Nhơn Hòa cho biết.
KCN Nhơn Hòa là một trong những dự án đầu tư được BDDIF gọi vốn thành công từ vốn vay Ngân hàng Thế giới vào năm 2014. Ở thời điểm đó, BDDIF là 1 trong 9 quỹ đầu tư phát triển của cả nước đủ tiêu chuẩn được Ngân hàng Thế giới tài trợ vốn, qua đó tăng cường đáng kể năng lực về tài chính, năng lực hoạt động, khả năng tiếp cận và thẩm định các dự án cũng như hiệu quả hoạt động.
Đến nay, BDDIF đã kêu gọi đầu tư gần 90 tỉ đồng cho các dự án phát triển KT-XH của tỉnh như: Dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật KCN Nhơn Hòa (41,3 tỉ đồng), dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh chợ Đập Đá (20 tỉ đồng), dự án đầu tư xây dựng kinh doanh khai thác và quản lý chợ Dinh (12,5 tỉ đồng), dự án Trường Mầm non Cầu Vồng (10 tỉ đồng)...
“Hình thức huy động vốn thông qua vay ưu đãi từ các tổ chức tài chính, nhà đầu tư nước ngoài có ưu điểm thời gian vay dài hạn, nguồn vốn vay lớn, lãi suất vay hợp lý. Phương thức này phù hợp với những dự án dịch vụ công, quy mô và vốn đầu tư lớn thuộc dự án trọng điểm cần đầu tư, trong khi ngân sách của tỉnh không đủ nguồn lực đầu tư. Các dự án vay vốn của BDDIF trong những năm qua đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động, đóng góp ngân sách nhà nước, giảm bớt áp lực chi ngân sách địa phương cho đầu tư phát triển” - ông Bạo nhận định.
Bài toán khó trong huy động vốn
Bên cạnh kết quả tích cực bước đầu, hoạt động của BDDIF vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Các dự án thuộc lĩnh vực kết cấu hạ tầng KT-XH thường là những dự án có quy mô lớn và thời gian thu hồi vốn tương đối dài. Tuy nhiên, với nguồn vốn hiện nay, để phát huy được vai trò của Quỹ, cái khó lớn nhất lại nằm ở nguồn vốn.
Trên thực tế, thời gian qua, hoạt động chủ yếu của Quỹ vẫn là cho vay đầu tư. Các hoạt động khác như bảo lãnh tín dụng, nhận ủy thác… còn đang bước đầu triển khai thực hiện. Ngay cả đầu tư trực tiếp - một trong những chức năng chính quan trọng của Quỹ đến thời điểm này vẫn “dậm chân tại chỗ”. Trong khi đó, đối với hoạt động đầu tư phát triển, Quỹ cũng chưa thực hiện được nhiệm vụ góp vốn để thành lập DN. “Cơ chế pháp lý thì đầy đủ, nhưng trên thực tế chúng tôi gặp khó về vốn khi nguồn vốn hiện tại còn quá nhỏ, đành phải bỏ qua nhiều cơ hội đầu tư” - ông Bạo lý giải.
Một trong những yêu cầu cấp thiết đối với BDDIF lúc này là phải hợp tác, huy động vốn với các tổ chức tài chính trong và ngoài nước, tạo nguồn lực ngoài ngân sách để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng; đồng thời giới thiệu những danh mục, lĩnh vực cần thiết để kêu gọi mọi nguồn lực xã hội tham gia đầu tư. Song đến nay, vốn điều lệ của BDDIF còn thấp. Trong khi đó, phân nửa vốn điều lệ (tương ứng khoảng 200 tỉ đồng) được sử dụng cho các hoạt động của Quỹ Phát triển đất, Quỹ Phát triển nhà ở, Quỹ Bảo lãnh tín dụng DN nhỏ và vừa của tỉnh vừa được sáp nhập cuối năm 2015 khiến BDDIF đứng ngoài cuộc đầu tư vào những dự án lớn vì không đáp ứng được khả năng tài trợ vốn.
Gọi vốn trong nước không hề đơn giản, kênh huy động hấp dẫn lúc này chính từ vốn vay Ngân hàng Thế giới. Tuy vậy, các nguồn vốn vay từ Cơ quan Phát triển Pháp, hay Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản đến nay mới bắt đầu tiếp cận, với những tiêu chí khá ngặt về điều kiện để được tài trợ.
“Bình Định là thị trường đầy tiềm năng cho hoạt động đầu tư phát triển, theo đó yêu cầu đặt ra đối với BDDIF cũng khắt khe hơn. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ chủ động tìm kiếm nguồn vốn huy động, đề xuất dự án, đồng hành cùng các nhà đầu tư để thực hiện đầu tư nhiều dự án, góp phần vào mục tiêu phát triển KT-XH của tỉnh” - ông Bạo khẳng định.
THU HIỀN