TRÊN DIỄN ĐÀN QUỐC HỘI
Góp ý Dự thảo Luật về hội
Buổi sáng 25.10.2016, tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV, các đại biểu thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật về hội. Dưới đây là ý kiến phát biểu của đại biểu Lý Tiết Hạnh, Phó Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định.
Đại biểu Lý Tiết Hạnh phát biểu góp ý Dự thảo Luật về Hội.
Trước hết, tôi bày tỏ sự đồng tình và nhất trí cao với Dự thảo Luật về hội. Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo đã được trình bày. Tôi xin nêu một số nội dung trọng tâm sau đây:
Thứ nhất, về quy định tại Khoản 5, Điều 8 đối với các trường hợp bị hạn chế về quyền thành lập hội, quyền lập hội. Đối với quy định này, tôi hiểu theo hai ý: Ý thứ nhất, hội không liên kết, gia nhập với các hội ở nước ngoài. Nội dung này thuộc về tổ chức. Ý thứ hai, hội không nhận tài trợ ở nước ngoài. Vấn đề này thuộc về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của hội. Hai nội dung này trong trường hợp đặc biệt đều do Chính phủ quy định thì tôi nhất trí. Tuy nhiên, tôi thấy rằng nội dung này thuộc về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của hội nên tôi đề nghị chuyển nội dung này từ Điều 8 là các trường hợp bị hạn chế quyền thành lập sang Điều 5 là về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của hội.
Liên quan đến nội dung xác định phạm vi và địa giới hành chính, tôi thấy đề nghị trong Khoản 3, Điều 8 cần phải xác định rõ phạm vi hành chính của hội. Theo đó, phạm vi hoạt động của hội trong lãnh thổ Việt Nam được xác định cụ thể trong điều lệ hội, theo Khoản 3, Điều 6. Đồng thời, tại Khoản 3, Điều 10 đề nghị bổ sung phạm vi lĩnh vực hoạt động của hội được xác định rõ theo ngành, lĩnh vực quản lý nhà nước và địa giới hành chính. Đề nghị bổ sung thêm.
Nội dung thứ hai là đối với các hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 9. Tôi rất băn khoăn ở Khoản 6 của điều này, bởi vì khoản này quy định các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó có hành vi rửa tiền và tài trợ khủng bố. Ở Khoản 3, Điều 6 đã ghi rõ các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó có hành vi làm phương hại đến chủ quyền an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và lợi ích của Nhà nước. Vậy hành vi rửa tiền và tài trợ khủng bố này có cần nêu thêm hay không? Bởi vì nó là những hoạt động tội phạm nguy hiểm và gây phương hại đến chủ quyền an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, việc này hết sức nghiêm trọng. Bên cạnh đó, tôi thấy nếu chỉ quy định đối với hai hành vi là rửa tiền và tài trợ khủng bố là hành vi bị nghiêm cấm thì những hành vi khác cũng nghiêm trọng và tương tự như thế, ví dụ những hành vi về tội phạm công nghệ cao, tại sao không quy định mà chỉ quy định khuôn trong hai loại đó là rửa tiền và tài trợ khủng bố.
Đối với nội dung này, tôi đề nghị có hai phương án. Phương án thứ nhất, đề nghị bỏ hẳn nội dung ở Điều 6 và đưa hàm ý của nội dung này vào Khoản 3. Phương án thứ hai, nếu chúng ta vẫn giữ Khoản 6 đề nghị đưa ra một điều luật mang tính bao hàm hơn đối với các hành vi bị nghiêm cấm.
Thứ ba, về thủ tục thành lập hội. Trước hết, tại Điểm b, Khoản 2, Điều 11 quy định và nằm trong thời hạn cấp giấy chứng nhận đăng ký thành lập hội. Quy định tại Khoản b trường hợp hồ sơ chưa đủ hoặc chưa rõ thì các sáng lập viên phải có trách nhiệm bổ sung hoặc giải trình. Điều này tôi thấy có sự mâu thuẫn trong các quy định và không chặt chẽ. Vì theo quy định tại Điều 11 yêu cầu phải có đủ hồ sơ mới cấp giấy chứng nhận đăng ký thành lập hội. Như vậy, không đủ hồ sơ theo quy định đã đề nghị bổ sung nhưng vẫn không đủ hồ sơ thì không cấp, tại sao phải đưa ra thêm một nội dung giải trình. Ở đây tôi đặt ra vấn đề giải trình vì mục đích gì? Giải trình có phải là căn cứ pháp lý để cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận việc thành lập hội hay không? Ai sẽ là người chịu trách nhiệm đối với quyết định cấp giấy chứng nhận trên cơ sở giải trình đó, không đủ cơ sở pháp lý. Tôi đề nghị bỏ luôn Điểm b, Khoản 2 của Điều 11 và quy định rất rõ ràng và cụ thể về hồ sơ thời hạn cấp giấy chứng nhận đăng ký thành lập.
Về điều kiện thành lập hội tại Điều 13, trong Điều lệ hội có quy định về địa chỉ trụ sở của hội. Tôi thấy quy định này không cần thiết, bởi vì Điều lệ hội chỉ có thể thay đổi khi đại hội. Hội có thể có hệ thống từ trung ương đến địa phương hoặc có những hội không có trụ sở cố định mà sẽ thuê trụ sở. Như vậy, không nhất thiết phải ghi địa chỉ trụ sở của hội vào Điều lệ hội mà nó được cụ thể hóa trong những quy định, trong quá trình thực hiện cấp giấy phép thành lập hội. Trong nội dung này tôi thấy rằng không nên quy định số lượng hội viên tối đa của hội mà chỉ quy định số lượng hội viên tối thiểu để đảm bảo đủ điều kiện cho hội hoạt động.
ĐBQH LÝ TIẾT HẠNH
Luật về hội đã được thảo luận tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII. Theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 của Quốc hội khóa XIV, dự án luật này sẽ được Quốc hội xem xét và dự kiến thông qua tại kỳ họp thứ 2. Đây là dự án luật quan trọng để thể chế hóa nghị quyết của Đảng và cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013 về quyền lập hội của công dân.