Cá rô đồng
Mùa mưa đến, trời lạnh lạnh, tôi lại nhớ món cá rô đồng nướng của mẹ.
Trước đây, mỗi khi mưa về, người dân vùng lũ quê tôi chỉ cần vây lưới ở đồng là có ngay rổ cá rô đồng tươi. Món cá rô đồng là món quê dân dã mà hấp dẫn lạ lùng.
Mẹ thường để nguyên những con cá rô đồng tròn trịa, vẩy xanh bóng nhẫy, bụng trứng căng phồng đem nướng trên bếp than củi. Mẹ bảo, cá rô nướng kiểu này thịt mềm và thơm; cá tháng 10 thì xương càng mềm, ăn càng thích. Muốn cá có vị ngon hơn, bớt đi mùi rong rêu, bùn đất của đồng quê, thì trước khi nướng xoa đều gừng giã hoặc rửa cá bằng rượu trắng, hay giấm.
Từ món cá rô đồng nướng này, mẹ còn chế biến thành món cá rô đồng kho. Cá nướng xong, mùi còn thơm phức; mẹ thêm gia vị tẩm ướp đầy đủ, gia chút riềng, gừng, rồi cho vào nồi đất nhỏ, để lửa liu riu mà kho. Đến khi chín, dẫu nồi lớn hay nồi bé, cá to, cá nhỏ gì cũng không đủ ăn cả, vì ngon.
Mỗi lần có món cá rô đồng kho, anh chị tôi thể nào nấu cơm cũng canh lửa cho sém chút để ra được miếng cơm cháy, rồi tranh nhau quẹt cơm cháy với nước cá kho keo ấy. Chắc cũng bởi, ăn lúc nào cũng trong tình trạng thiếu nên hễ nghe có cá rô kho là chúng tôi lại thòm thèm, chảy nước miếng.
Mẹ còn làm món cá rô nấu canh cải. Mẹ luộc hoặc hấp cá, gỡ thịt thật khéo sao cho không dính xương, rồi nấu với cải bẹ xanh. Nồi canh chẳng hiểu sao mà cứ ngọt lịm, pha chút mùi hơi hăng của cải bẹ xanh, vị cay của gừng giã nhỏ quyện vào, khiến ai cũng mê, cũng nhớ.
Ngoài những món truyền thống này học từ mẹ, ở phố, tôi hay mua mớ cá rô thật nhỏ, rửa sạch, để ráo và chiên giòn. Những con cá rô đồng còn sống quẫy đành đạch ấy, cứ vừa bỏ vào chảo dầu nóng là phải đậy vung lại thật nhanh, kẻo chúng quẫy bắn dầu ra là bỏng. Cá rô chiên giòn rụm, vàng óng, chấm với nước mắm nhỉ pha ớt tỏi, chanh đường, chưa ăn thấy đã ghiền.
Bất kể cá rô đồng nướng, kho hay chiên giòn mà mâm cơm có thêm món rau lang, đọt bí luộc là đủ cho người gốc quê thèm cơm đến nao lòng.
HẢI YẾN