Sản xuất vụ Mùa:
Chủ động chống hạn ngay từ đầu vụ
Nông dân tỉnh ta bước vào sản xuất vụ Mùa năm nay với nhiều khó khăn do nhiều hồ chứa không còn nước tưới. Trước tình hình này, ngành Nông nghiệp tỉnh và chính quyền các địa phương tập trung vận động nông dân chuyển đổi diện tích sản xuất lúa sang các loại cây trồng cạn và triển khai nhiều biện pháp chống hạn ngay từ đầu vụ.
Nguy cơ hạn gay gắt
Theo Sở NN-PTNT, trong vụ Mùa năm nay, toàn tỉnh có kế hoạch gieo sạ 20.500 ha lúa. Tuy nhiên, do tình hình khô hạn nên khả năng chỉ có khoảng 7.500 - 8.000 ha lúa đảm bảo nguồn nước tưới, diện tích còn lại trong tình trạng bấp bênh, phải chuyển sang gieo khô để chờ mưa cuối vụ, hoặc chuyển sang sản xuất các loại cây trồng cạn.
Ông Hồ Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Sau khi kết thúc tưới vụ Hè Thu, hầu hết các hồ chứa có dung tích nhỏ trên địa bàn tỉnh đều khô kiệt. Ở các hồ chứa vừa và lớn, lượng nước còn lại không đảm bảo đủ nước tưới cho vụ Mùa. Đáng chú ý là 15 hồ chứa do Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi tỉnh quản lý hiện đã có 2 hồ khô kiệt, lượng nước còn lại (không kể hồ Định Bình - Vĩnh Thạnh) khoảng 39 triệu m3/222 triệu m3, chiếm 17% dung tích thiết kế. Có 136/146 hồ chứa do địa phương quản lý bị khô kiệt, lượng nước chỉ còn 8 triệu m3/117 triệu m3, chiếm 6% dung tích thiết kế.
Ông Lương Ngọc Anh, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Cát, cho biết: Do hầu hết các hồ chứa nước trên địa bàn huyện bị khô kiệt, nên thiếu nước làm đất gieo sạ vụ Mùa, nhất là các xã: Cát Trinh, Cát Tân, Cát Tường, Cát Hiệp, Cát Hải, Cát Hanh, Cát Minh… Huyện đang vận động nông dân chỉ nên gieo sạ tại những vùng đảm bảo nguồn nước tưới, những chỗ không có nguồn nước thì chuyển sang gieo khô hoặc trồng cây trồng cạn để tránh bị thiệt hại. UBND huyện đã xuất kinh phí từ nguồn cấp bù thủy lợi phí và nguồn kinh phí dự phòng địa phương hỗ trợ người dân đào giếng, nạo vét kênh mương và mua xăng dầu bơm nước chống hạn.
Tại Phù Mỹ, tình trạng thiếu nước tưới cũng đã làm cho hàng trăm hecta lúa vụ Mùa có khả năng phải chuyển đổi sang cây trồng cạn. Ông Hà Ngọc Tân, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ, cho biết: “Chưa bao giờ hạn hán gay gắt như năm nay. Huyện Phù Mỹ có hàng ngàn hecta lúa hưởng nước từ hồ chứa nước Hội Sơn (Phù Cát) qua hệ thống thủy lợi La Tinh, nhưng năm nay lượng nước tại hồ này đến vụ Mùa chỉ còn lại 4,24 triệu/44,5 triệu m3 nên không đủ cung cấp cho sản xuất. Huyện đang tích cực triển khai các biện pháp chống hạn, như đặt máy bơm tát, khoan giếng lấy nước ngầm, nạo vét kênh mương nội đồng… tìm nguồn nước giúp nông dân gieo sạ vụ Mùa.
Tập trung chuyển đổi cây trồng
Theo Chi cục Thủy lợi, đê điều và phòng chống lụt bão tỉnh, qua rà soát, khoanh vùng, khả năng trong vụ Mùa toàn tỉnh chỉ có 8.500 ha/20.500 ha đảm bảo nguồn nước tưới. Trong đó, diện tích tưới chủ động do Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi quản lý khoảng 4.100 ha, bao gồm: hồ Định Bình (Vĩnh Thạnh) tưới cho 327 ha, hồ Cẩn Hậu (Hoài Nhơn) 269 ha, hồ Thuận Ninh (Tây Sơn) 492 ha, hồ Hòn Lập (Vĩnh Thạnh) 204 ha, hồ Hội Sơn (Phù Cát) 135 ha, hồ Suối Tre (Phù Cát) 50 ha, hồ Hà Nhe (Vĩnh Thạnh) 20 ha, hồ Vạn Hội (Hoài Ân) 5 ha, đập Lại Giang 736 ha, hệ thống sông Côn 1.120 ha, kênh Văn Phong 741 ha, hệ thống sông Hà Thanh 150 ha.
Ngoài ra, diện tích chủ động nước tưới do địa phương quản lý khoảng 4.400 ha. Bao gồm khu tưới các hồ Hưng Long (An Lão), Cây Khế, Mỹ Bình (Hoài Nhơn), Hội Long, Thạch Khê (Hoài Ân), Phú Hà (Phù Mỹ), Suối Chay, Mỹ Thuận, Tường Sơn (Phù Cát)…
Để chủ động phòng chống hạn cho sản xuất vụ Mùa, ngành Nông nghiệp tỉnh đã chủ động điều chỉnh lịch thời vụ gieo sạ và chỉ đạo các địa phương tận dụng nguồn nước trên các ao, hồ, sông, suối để làm đất gieo sạ vụ Mùa từ ngày 1 đến 15.7. Tuy nhiên, do nguồn nước tưới tại các địa phương bị thiếu hụt, mạch nước ngầm tại chỗ không đảm bảo nên tiến độ gieo sạ khá chậm. Đến nay, toàn tỉnh mới chỉ thực hiện gieo sạ được gần 6.000 ha/20.500 ha lúa theo kế hoạch. Một số địa phương không có nguồn nước tưới đảm bảo, nông dân đã chuyển đổi nhiều diện tích lúa sang trồng các loại cây trồng cạn ngắn ngày, hoặc gieo khô để chờ mưa cuối vụ.
Bên cạnh đó, trên cơ sở thông báo vùng tưới cụ thể của Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi và nguồn nước tại các hồ chứa do địa phương quản lý, các địa phương chỉ bố trí sản xuất lúa trên những diện tích đảm bảo nguồn nước tưới chủ động. Đặc biệt, những vùng nguồn nước khó khăn cần tập trung chỉ đạo chuyển sang sản xuất cây trồng cạn hoặc sử dụng các giống lúa thuần, lúa lai ngắn ngày, chịu nắng nóng, có thời gian sinh trưởng dưới 95 ngày để tránh bị thiệt hại. Kiên quyết không để nông dân tự phát gieo sạ lúa tràn lan ở những diện tích không đảm bảo nước tưới, nhằm hạn chế thiệt hại do hạn hán gây ra.
Tại Hội nghị triển khai sản xuất vụ Mùa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Thị Thu Hà đã chỉ đạo ngành Nông nghiệp tỉnh và chính quyền các địa phương khẩn trương triển khai các biện pháp chống hạn cho lúa vụ Mùa và đảm bảo cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho người và nước uống cho gia súc. Các địa phương cần rà soát, khoanh vùng gieo sạ lúa vụ Mùa, vận động nông dân chuyển sang gieo khô, hướng dẫn nông dân sản xuất theo hướng đầu tư thâm canh, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại do nắng hạn đầu vụ và mưa lũ ở cuối vụ. UBND tỉnh cũng yêu cầu chính quyền các địa phương và các HTXNN xuất kinh phí từ nguồn hỗ trợ thủy lợi phí của Trung ương và nguồn vốn dự phòng địa phương để hỗ trợ người dân chống hạn và hỗ trợ giống cây trồng để nông dân chuyển đổi cây trồng có hiệu quả…
NGUYỄN HÂN