Tìm giải pháp cải thiện chỉ số PAPI, PCI
Lần đầu tiên, PCI và PAPI cùng lúc được đưa ra “mổ xẻ” để có những hướng khắc phục tồn tại, hạn chế, nhằm nâng cao 2 chỉ số này đến năm 2020 được đánh giá nằm trong nhóm ổn định ở mức Tốt. Ðây là mục tiêu của hội thảo “Giải pháp nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI), chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công (PAPI) của tỉnh Bình Ðịnh giai đoạn 2016-2020”, do Viện Nghiên cứu Phát triển KT-XH tỉnh tổ chức ngày 23.11.
Khu công nghiệp Nhơn Hòa là một trong những điểm sáng thu hút đầu tư của tỉnh. Ảnh: NGUYỄN HÂN
Chỉ số PAPI là công cụ chính sách nhằm đo lường và theo dõi hiệu quả công tác quản trị, điều hành của hệ thống hành chính nhà nước với 6 nội dung cụ thể: sự tham gia của người dân ở cấp cơ sở; tính công khai, minh bạch; trách nhiệm giải trình với người dân; kiểm soát tham nhũng; thủ tục hành chính công; cung ứng dịch vụ công. Chỉ số PCI là chỉ số đánh giá, xếp hạng chính quyền các tỉnh, thành phố về chất lượng điều hành kinh tế và xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp (DN).
“Mổ xẻ” những chỉ tiêu tụt hạng
Được ví như tấm gương phản chiếu chất lượng quản trị của chính quyền địa phương - chỉ số PAPI đang ngày càng thể hiện rõ vai trò trong việc phản ánh đánh giá, yêu cầu và nguyện vọng của người dân về cải thiện chất lượng quản trị và hành chính công. Theo nhận định chung, chỉ số PAPI của Bình Định được đánh giá chưa ổn định, thiếu bền vững.
“Không chỉ là diễn đàn dành cho các cơ quan hành chính nhà nước, hội thảo lần này còn là dịp để các DN “mở lòng”. Tuy nhiên, rất tiếc trong số 20 DN mời thì chỉ có 2 DN dự hội thảo. Trong khi đó, kết quả khảo sát DN lại “phản ứng” rất nhiều với dịch vụ hành chính công. Vấn đề quan trọng là xem lại bộ máy của từng cơ quan, đơn vị, xem lại mối quan hệ giữa cán bộ và người dân”.
Ông TRƯƠNG QUANG PHONG, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển KT-XH tỉnh.
Cụ thể, chỉ số PAPI của Bình Định năm 2011 được xếp trong nhóm 25% số tỉnh đạt điểm cao nhất cả nước với 38,42 điểm. Năm 2015, Bình Định nằm trong nhóm 16 tỉnh có điểm trung bình cao nhất với 36,09 điểm. Tuy vậy, kết quả này lại giảm so với 4 năm trước đó.
Trong khi đó, theo ông Lâm Trường Định, Trưởng phòng Cải cách hành chính (Sở Nội vụ), qua 9 năm triển khai đánh giá chỉ số PCI, Bình Định vẫn nằm trong nhóm khá. Tuy nhiên, nếu lấy chỉ số này làm tham chiếu đánh giá thực trạng của công tác cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh thì xu hướng đáng báo động là tiến trình cải cách hành chính của tỉnh đang xuống dốc. Cụ thể: năm 2012 Bình Định xếp vị trí thứ 4, năm 2013 tuột xuống vị trí 14, đến năm 2014 đứng ở vị trí 18, và năm 2015 tiếp tục giảm thêm 2 bậc. “Trong khi đó, kết quả chỉ số cải cách hành chính của năm 2015 Bình Định đứng 53/63 tỉnh, thành” - ông Định lo ngại.
Thực trạng các chỉ số PAPI và PCI đặt ra rất nhiều quan ngại. Thứ nhất là công tác chỉ đạo, điều hành cải cách hành chính thể hiện qua tính năng động của chỉ số PCI và trong việc kiểm soát tham nhũng trong khu vực công của chỉ số PAPI tương đương với nhau; tỉnh ta chưa thể hiện được sự quyết tâm cao của lãnh đạo các cấp từ tỉnh đến cấp cơ sở. Thứ hai là tính công khai, minh bạch của các ngành, các cấp, các đơn vị trong việc hoạch định, thực thi chính sách giải quyết công việc, thủ tục hành chính dịch vụ công chưa thực sự tốt. Thứ 3 là công tác cải cách thủ tục hành chính còn nhiều rào cản đối với DN cũng như đối với người dân, tập trung trên các lĩnh vực lâu nay bị kêu nhiều, như: đất đai, xây dựng, chính sách xã hội… Đồng thời, cơ chế xin - cho làm nảy sinh chi phí không chính thức đối với DN.
“Một vấn đề nữa trong chỉ số PAPI là kiểm soát tham nhũng dịch vụ công, trước đây chỉ số này của Bình Định nằm trong các tỉnh thuộc tốp đầu làm tốt, nhưng càng về sau càng sụt giảm và có hiện tượng gia tăng “tham nhũng vặt”” - ông Định nhấn mạnh.
Tăng cường minh bạch, hỗ trợ DN
Để nâng cao chỉ số PCI của tỉnh giai đoạn 2016-2020, Viện Nghiên cứu phát triển KT-XH tỉnh nhấn mạnh yêu cầu tăng cường tính minh bạch, khả năng tiếp cận thông tin. Trước mắt, các sở, ban, ngành liên quan chịu trách nhiệm cập nhật thường xuyên trên cổng thông tin điện tử về chính sách, pháp luật cho DN; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất… Về lâu dài, cần xây dựng cơ chế cho phép cộng đồng và DN tham gia vào quá trình hoạch định chính sách điều hành nền kinh tế vĩ mô. Cùng với đó là giải pháp hỗ trợ cho DN, đề xuất thành lập tổ chức, trung tâm hỗ trợ nhằm giải quyết các vướng mắc, khó khăn trong quá trình hoạt động. Đồng thời, định hướng phát triển một số dịch vụ hỗ trợ kinh doanh: dịch vụ khảo sát thực tế và dự báo nhu cầu thị trường, dịch vụ tư vấn đầu tư và phát triển dự án kinh doanh.
Cùng quan tâm đến vấn đề hỗ trợ DN, ông Trần Bửu Ấn - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư (Sở KH-ĐT), cho biết bên cạnh hoạt động xúc tiến đầu tư về thông tin, Trung tâm còn hỗ trợ rất nhiều cho DN về thủ tục, chính sách. “Cơ chế hỗ trợ của tỉnh ta tương đối, có chăng là hạn chế trong các dịch vụ. Về lâu dài, Sở Nội vụ cũng đã trình UBND tỉnh thành lập trung tâm dịch vụ hành chính công để hỗ trợ cho người dân và DN trong tỉnh. Bên cạnh các giải pháp mà nghiên cứu đã đề ra, tôi cho rằng khi chúng ta định hướng “chính quyền phục vụ” thì cách làm việc sẽ khác ngay” - ông Ấn bày tỏ.
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH cho rằng, quan trọng nhất trong tất cả các giải pháp nâng cao chỉ số PCI và PAPI chính là tính minh bạch, công khai. Bởi, luật thì có nhưng trên thực tế chúng ta áp dụng lại rất hạn chế. “Còn về chi phí không chính thức hiện tồn tại ở cả 2 phía: cơ quan nhà nước và DN. Thực trạng thủ tục rườm rà là có, nay hướng dẫn thế này rồi trả, mai lại lên hướng dẫn thế khác rồi lại trả…; trong khi DN thì muốn nhanh công việc nên cũng lao vào sử dụng chi phí không chính thức. Còn giải pháp chống tham nhũng thì tất cả đã có quy định, quan trọng là có làm hay không thôi!” - ông Hùng thẳng thắn nói.
THU HIỀN