Chuyện ghi ở bảo tàng

Lần đầu tiên, tôi biết mộ chum thuộc nền văn hóa Sa Huỳnh, biết trang phục xưa của người Bình Định, có thể hình dung về nhà lá mái là từ Bảo tàng Tổng hợp tỉnh. Và lần đầu tiên, tôi biết con tôm sú, tôm càng, bong bóng cá, vi cước cá…   cũng từ đây.

Chuyện đã cách đây hơn ba mươi năm, thời tôi còn là một học sinh cấp 2. Ngày ấy, Thư viện TX Quy Nhơn khi ấy và Bảo tàng Tổng hợp tỉnh là hai địa chỉ cung cấp tri thức hết sức quan trọng của tôi và bạn bè. Thư viện ngày ấy tọa lạc ở đường Lê Lợi, giờ chỉ còn trong ký ức. Nhưng Bảo tàng Tổng hợp tỉnh thì vẫn vẹn nguyên ở đó.

Tượng thần Kubêra Yakshini (thần Tài Lộc, TK IX - X), phát hiện ở xã Nhơn Lộc, TX An Nhơn, một trong những hiện vật quý trưng bày tại Bảo tàng Tổng hợp Bình Định.

Mới rồi, khi đưa một người bạn ở xa đến tham quan Bảo tàng Tổng hợp tỉnh, lòng tôi không khỏi bồi hồi khi được ngắm lại những hiện vật ngày cũ. Những con tôm sú, tôm càng, bong bóng cá, vi cước cá… vẫn còn nguyên vẹn những tiêu bản, hiện vật như thuở bé, khi tôi cùng lũ bạn - những thằng Thống, thằng Luận, những con Liên, con Huyền, thằng Hải… - mở to mắt ra săm soi, tò mò và ngạc nhiên.

Người bạn đi cùng tôi không giấu được vẻ ngạc nhiên, cứ hỏi lại mãi: “Vẫn y nguyên như thời anh học cấp 2 ư?”. Vâng, thật vậy! Không phải toàn bộ nhưng mình có cảm giác gặp lại rất nhiều “người quen” cũ.

Xưa cũ theo cái cách đang diễn ra ở một phần Bảo tàng Tổng hợp tỉnh có lẽ khiến nhiều người thấy buồn. Thật sai lầm khi không ghi nhận những gì mà Bảo tàng Tổng hợp tỉnh đã phục vụ, nhưng cứ để cơ sở vật chất, không gian bảo tàng, quy trình, cung cách trưng bày… cũ kỹ như thế cũng thật không phải.  

“Cảm giác gặp lại rất nhiều “người quen” cũ” của tôi và có lẽ của không ít người sẽ không có dự vị bùi ngùi, buồn buồn nếu hiện vật ngày cũ ấy được đặt thành chuỗi trong lịch đại. Viên thuốc của ngành Dược Bình Định cách đây 30 năm - viên thuốc của cách đây 10 năm - viên thuốc cách đây 3 năm… chuỗi hiện vật ấy chắc chắn sẽ giúp công chúng hình dung một phần lịch sử thăng tiến ngành Dược Bình Định. Và chúng ta hoàn toàn có thể làm thế với các hình ảnh, sự kiện, ngành nghề khác được trưng bày ở Bảo tàng Tổng hợp tỉnh. 

Tôi biết, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh có rất nhiều hiện vật quý, giàu ý nghĩa và giá trị khoa học mà những người làm việc ở đây khao khát được giới thiệu nhiều chuyên đề với công chúng. Tôi cũng biết, họ đã cố gắng có lẽ gần như đến mức tối đa. 

Tôi biết, cũng có nhiều dự án đầu tư cho bảo tàng nhưng đợi chờ vẫn còn hun hút. Mong sao…

B.P