Lợi ích của việc cai thuốc lá

Ai cũng biết “Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe” và “Cai thuốc lá có lợi cho sức khỏe”. Thế nhưng, người ta vẫn tiếp tục hút, đó là do người hút thuốc lá đã trở nên “lệ thuộc” hay “nghiện”.

Ðược gọi là nghiện thuốc lá khi người hút ham muốn hút thuốc lá mãnh liệt không thể cưỡng lại được; khi hút thuốc lá giúp người hút có được cảm giác sảng khoái và tránh được cảm giác khó chịu vì thiếu thuốc; hành vi hút thuốc được tiếp tục ngay cả khi người hút biết rõ hoặc thậm chí là đã bị các tác hại do thuốc lá gây ra. Xét nghiệm giúp chẩn đoán mức độ nghiện thuốc lá là đo nồng độ CO2 trong hơi thở ra.

Biện pháp đầu tiên nên áp dụng để cai thuốc lá là thay đổi nhận thức hành vi. Việc cai thuốc lá thành công trước tiên tùy thuộc vào sự quyết tâm. Có nhiều người nghiện rất nặng nhưng vẫn tự cai thành công. Muốn áp dụng biện pháp này, cần xác định lý do, hoàn cảnh, môi trường thúc đẩy hút thuốc lá và quan trọng là lý do khiến người hút phải cai thuốc lá. 

Nên lập cho mình một “kế hoạch” cai thuốc lá. Sau đây là một số gợi ý cho việc cai thuốc lá: Ấn định ngày bỏ thuốc lá trước một vài tuần, từ từ cắt giảm dần; tránh đến nơi mà bạn đã từng hút thuốc; vào ngày bạn muốn cai thuốc lá, giữ cho mình luôn bận rộn. Vứt bỏ hết các gói thuốc lá. Ðừng bao giờ tự cho phép mình hút dù chỉ là một điếu. Luôn dặn lòng đừng bao giờ bỏ cuộc và tìm đến thuốc lá. Tìm đến sự giúp đỡ, chẳng hạn một chương trình cai nghiện thuốc lá, nếu bạn thấy cần thiết.

Trường hợp bị lệ thuộc thể nặng, có thể sử dụng chế phẩm Nicotine thay thế. Nicotine được cung cấp qua nhiều đường khác nhau như: miếng dán, viên thuốc nhai, viên thuốc ngậm dưới lưỡi, Nicotine hít; trong đó, loại thường được dùng nhất là Nicotine dán. Nicotine thay thế giúp giảm thiểu các triệu chứng vật vã trong những ngày đầu cai thuốc lá; khi cơ thể đã quen dần, sẽ giảm dần liều thuốc Nicotine thay thế sao cho các triệu chứng cai thuốc không xuất hiện. Tùy theo cá nhân, đặc biệt là mức độ lệ thuộc Nicotine, thời gian dùng thuốc Nicotine kéo dài từ 1-2 tháng, trường hợp cá biệt có thể kéo dài đến 6 tháng.

Ngoài ra, điều trị bằng thuốc cũng được khuyên dùng cho trường hợp lệ thuộc cơ thể nặng. Thuốc được khuyên dùng là Buprobion và Varenicline, tác động lên hệ thống thần kinh làm người nghiện hút thuốc lá giảm hẳn ham muốn. Nhưng hai thuốc này đều có chống chỉ định về tác dụng phụ nên phải được bác sĩ kê đơn.

Cai thuốc lá bao giờ cũng có ích: Giảm nguy cơ xuất hiện các bệnh lý nguy hiểm, làm giảm tỉ lệ tử vong sớm do hút thuốc lá trên người chưa mắc bệnh; giúp ổn định và làm chậm tiến triển các bệnh lý trên người đã có bệnh liên quan đến thuốc lá. Mặt khác, cai thuốc lá giúp tiết kiệm được nhiều tiền bạc.

BS. NGUYỄN THỊ ĐỊNH (Bệnh viện Tâm thần tỉnh)